یکی از شعرهای زیبای حافظ شعر “زهی خجسته زمانی که یار بازآید” می آید که غزل شماره ۲۳۵ از دیوان حافظ است. در ادامه متن کامل شعر به همراه معنی و تفسیر آن را بخوانید.
متن شعر زهی خجسته زمانی که یار بازآید
زهی خجسته زمانی که یار بازآید به کام غمزدگان غمگسار بازآید به پیش خیل خیالش کشیدم ابلق چشم بدان امید که آن شهسوار بازآید اگر نه در خم چوگان او رود سر من ز سر نگویم و سر خود چه کار بازآید مقیم بر سر راهش نشسته‌ام چون گرد بدان هوس که بدین رهگذار بازآید دلی که با سر زلفین او قراری داد گمان مبر که بدان دل قرار بازآید چه جورها که کشیدند بلبلان از دی به بوی آن که دگر نوبهار بازآید ز نقش بند قضا هست امید آن حافظ که همچو سرو به دستم نگار بازآید
معنی شعر زهی خجسته زمانی که یار بازآید
- زهی: خوشا
- خجسته: مبارک
- خیل: گروه اسبان
- ابلق: اسب سیاه و سفید
- خدنگ: اسب
معنی بیت به بیت شعر
خوشا وقت مبارکی که یار بر گشته وغمخوارانه واندوهگین ان را به آرزوی خود برساند .
اسب سیاو سفید چشم را پیشاپیش لشکر خیالش در انتظار نگهداشته ام به امید اینکه آن چابک سوار برگشته و بر آن نشیند ( قدم بر چشم مانهد)
دل حیوان شکاری ، چشم به راته تیر (آن شهسوار) و در تب وتاب و تپش و به این امید است که او به قصد شکار کردنش باز گردد. .
اگر سر من به مانند گوی در انحنای چوگان او قرار نگیرد، دیگر از سر ، سخنی به میان نمی آورم و این سر دیگر به چهدرد ی می خورد.
چون گرد راه بر سر راهش به انتظار و به این آرزو نشسته ام که به این رهگذار بر گردد . ( تا به دنبالش بیفتم).
دلی که با سر زلفهای او عهد وپیمان اقامت بسته تصور مکن که دیگر ،آن دل به قرارا وآرامشی دستیابد.
به امیّد این که بار دیگر فصل بهار باز آید ، بلبل ها از دست مادی و زمستان رنج ها کشیدند.
حافظ این غزل زیبا را در زمان سلطنت وتسلط شاه محمود بر شیراز برای نشان دادن امید به بازگشت شاه شجاع سروده است. در زمان های گذشته وقتی شخص مهمی از مسافرت برمیگشته دوستان و خانواده او تا دروازه شهر به استقبالش می رفته اند و اسبی برای او تدارک میدیدند تا با ان به خانه برگردد. بدین سبب حافظ چشم خود را به اسب سیاه وسفید تشبیه و می گوید این دیده را پیشاپیش لشکر خیالش که به استقبال او صف کشیده نگهداشته ام تا آن شهسوار برگشته و قدم بر دیدگانم یعنی اسب سیاه وسفید بگذارد. این شعر برای نشان دادن انتظار فرج امام زمان (عج) نیز کاربرد دارد.
