رشد در دوران بلوغ در یک دوره طولانی اتفاق می افتد؛ در نتیجه، تشخیص این که رشد قد تا چه زمانی ادامه می یابد، دشوار است. در این مقاله، توضیح می دهیم که باید انتظار چه چیزی را داشته باشیم و از کجا باید بفهمیم که رشد قد پسرها و دختر ها تا چه سنی ادامه می یابد. سرعت رشد هر فردی متفاوت است و شروع و پایان بلوغ برای هر فرد فرق دارد. بلوغ می تواند بین 2 تا 5 سال طول بکشد؛ بنابراین، همیشه نمی توان پیش بینی کرد که رشد قد در چه سنی به پایان می‌رسد. بدن پسرها در دوران بلوغ دچار تغییرات زیادی می شود. این تغییرات می تواند خجالت آور یا گیج کننده باشد اما بلوغ فرآیندی است که برای همه اتفاق می افتد و دانستن اینکه چه انتظاری باید داشت، می تواند کمک کند.
در ادامه اطلاعاتی در مورد اینکه قد دختر تا چه سنی رشد می کند و قد پسر تا چه سنی رشد می کند آورده شده است و موارد مربوط به سن بلوغ در دختران و پسران مورد بررسی قرار گرفته است.
فهرست مطالب
تا چه سنی قد پسران رشد میکند
- ادامه یافتن بلوغ و رشد به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد.
- برای پسرها، شواهد و مدارکی وجود دارد که نشان می دهد اضافه وزن یا چاقی باعث شروع شدن بلوغ در سنین بالاتر می شوند.
- بلوغ برای پسرها و دخترها بین 2 تا 5 سال به طول می انجامد.
- بلوغ پسر ها معمولاً یک سال بعد از دختر ها اتفاق می افتد. این بدان معنی است که قد پسرها ممکن است از دخترهایی با همان سن بین یک تا دو سالگی کوتاه تر باشد.
پسرها در چه سنی بالغ می شوند؟
بلوغ فرآیند رشد و تغییر است که با بالغ شدن پسرها در بدنشان رخ می هد. بلوغ برای هر فردی متفاوت است و می تواند در هر سنی بین 8 تا 14 سالگی اتفاق بیفتد. متوسط سن برای بروز نشانه‌های بلوغ در پسرها حدود 12 سال است، یک سال بعد از شروع دوران بلوغ برای دخترها.
سریع ترین نرخ رشد معمولاً 1 تا 2 سال بعد از شروع بلوغ است. رشد فیزیکی در بزرگسالان 2 تا 5 سال طول می کشد. اکثر پسرها بعد از 16 سالگی دیگر قد نمی کشند و رشد آن ها تا سن 18 سالگی کامل می‌شود.
افزایش قد بر اساس منطقه جغرافیایی
تحقیقات بیشتری در خصوص سن شروع دوران بلوغ برای دخترها در مقایسه با پسرها وجود دارد. با این وجود، مطالعه‌ی انجام گرفته توسط آکادمی اطفال آمریکا به این نتیجه دست یافت که پسرهای آمریکایی-آفریقایی سریع‌تر از پسرهای لاتین یا هندی و اروپایی به سن بلوغ می‌رسند.
رابطه ژنتیک و افزایش قد
ژن ها نقش مهمی دارند و قد والدین یک شاخص خوب برای تعیین قد فرزند است.
یک روش عالی برای تعیین قد یک پسر به این طریق است:
- قد مادر و پدر را بر اساس اینچ با هم جمع کنید.
- آن را تقسیم بر 2 کنید.
- 5 اینچ به آن اضافه کنید.
این محاسبه تقریبی است و در کل، تخمین دقیق قد فرزند غیر ممکن می باشد. با این وجود، رشد معمولاً یک منحنی را دنبال می کند؛ بنابراین، اگر قد یک پسر در دوران کودکی را روی یک گراف ترسیم کنیم، پیش‌بینی پایان این خط امکان پذیر می باشد.
بیماری های مزمنی از قبیل آرتروز شدید و بیماری های ژنتیکی مانند سندروم داون می‌تواند باعث شود تا قد فرد در دوران بزرگسالی کوتاه تر از آنچه انتظار می‌رفت، شود.
متوسط قد در پسرها
متوسط قد در پسرها در نقاط مختلف جهان متفاوت است. در یالات متحده امریکا، متوسط قد برای یک مرد بالغ، 5 فوت و 9 اینچ یا 70.8 اینچ معادل 179.83 سانتی متر است.
این عدد از طریق جمع قد گروهی از افراد با هم و سپس، تقسیم مجموع بر تعداد افراد به دست آمده است.
این بدان معنی نیست که افرادی با قد بلندتر یا کوتاه‌تر از این عدد، به طور غیرطبیعی کوتاه یا بلند هستند.
فراموش نکنید که هر کس متفاوت است.
سوالات متداول
بلوغ می تواند یک دوران گیج کننده برای افراد جوان باشد. در ادامه، فهرستی از سوالاتی که افراد جوان ممکن است مطرح کنند، آورده شده است.
برای پسرها یکی از اولین نشانه‌های بلوغ رشد بیضه‌ها و رشد موهای ناحیه تناسلی است. اندام تناسلی در تمام دوران بلوغ رشد میکند.
از آنجایی که بلوغ برای افراد مختلف در سنین مختلف به پایان می‌رسد، هیچ سن مشخصی برای پایان رشد اندام تناسلی وجود ندارد. زمانی که بلوغ به پایان رسید، اندام تناسلی نیز به طول کامل رشد کرده است. بلوغ معمولاً حدود 4 سال طول می‌کشد.
مراحل کلیدی رشد اندام تناسلی برای پسرها به شرح زیر است:
بعد از یک سال از شروع دوران بلوغ، بیضه‌ها و آلت تناسلی شروع به بزرگ شدن می‌کنند.
رشد اندام تناسلی برای یک تا دو سال ادامه می‌یابد.
حدود 4 سال بعد از شروع دوران بلوغ، رشد اندام تناسلی باید کامل شود.
معمولاً ابتدا موهای ناحیه تناسلی رشد می‌کنند و حدود یک سال بعد از آن، رشد موهای زیر بغل ادامه می‌یابد. موی صورت و سایر قسمت‌های بدن بعد از گذشت حدود 2 سال از شروع دوران بلوغ رشد میکند. رشد موی بدن معمولاً در پایان سن بلوغ متوقف می‌شود.
فاکتورهایی از قبیل رژیم غذایی و محیط می‌توانند بر سرعت رشد تاثیر بگذارند. در سراسر جهان، کودکانی با رژیم‌های غذایی که منجر به کمبود مواد مغذی یا سوءتغذیه می‌شوند، به اندازه‌ی همتایان خود با رژیم عذایی متعادل و غنی قد نمی‌کشند و قوی نمی‌شوند.
مریضی، بیماری‌های ژنتیکی و مصرف برخی از داروها از جمله کورتیکواستروئیدها منجر به کند شدن سرعت رشد می‌شوند.
عدم تعادل هورمونی در بدن نیز می‌تواند سرعت رشد را کند کند. والدین یا پرستار کودک باید در صورت مشاهده‌ی موارد زیر با پزشک مشورت کند:
اگر پسربچه کندتر یا سریع‌تر از حد انتظار رشد میکند.
اگر پسربچه کوتاه‌تر یا بلندتر از کودکان هم سن و سالش است.
اگر پسربچه علارغم داشتن والدین قد کوتاه، قد بلندی دارد.
اگر سن بلوغ پسربچه تا 14 سالگی آغاز نشده است.
اشعه X از دست و مچ می‌تواند به تعیین میزان رشد کودک کمک کند.
چگونه قد بلند تر شویم؟
تمامی افراد دارای حداکثر قد ممکن هستند. به منظور دسترسی به این حداکثر قد ممکن می توان کارهایی انجام داد اما فرد نمی‌تواند به کمک مکمل‌ها یا خوردن غذاهای خاص فراتر از این مقدار قد بکشد.
داشتن یک رژیم غذایی سالم و خواب و ورزش کافی الزامی است. روش های مختلفی برای فعال ماندن وجود دارند، از پیوستن به تیم های ورزشی تا کمک کردن در انجام کارهای خانه.
نوجوانان به 8 تا 9 ساعت خواب شبانه نیاز دارند. یک الگوی خواب سالم به معنای هر شب خوابین در یک ساعت مشخص و تا دیوقت بیدار نماندن است.
در دوران بلوغ، پسرها ممکن است از سایر پسرهای هم سن و سال خود کوتاه تر یا بلند تر باشند. روبرو شدن با این موضوع می تواند دشوار باشد. درک تغییرات بدن و کسب اطلاعات در مورد بلوغ می تواند کمک کند.
به پسرها باید اطمینان خاطر داد که رشد طول می کشد و هر کسی متفاوت است. بهبود اعتماد به نفس از طریق روابط خانوادگی، دوستی‌ها، سرگرمی‌ها و علایق مثبت می‌تواند به پسرها در مواجه با بلوغ کمک کند.
همچنین بخوانید: حرکات ورزشی برای افزایش قد در سنین بالا
قد دختر تا چه سنی رشد می کند؟
جهش رشد دخترها بین 10 تا 14 سالگی است. اکثر دخترها تا سن 14-15 سالگی به قد بزرگسالی خود می رسند.
این جهش رشد در طول مرحله‌ی رشد جسمی و روانی به نام بلوغ رخ می‌دهد. بلوغ هر فردی در یک سن متفاوت رخ می‌دهد و ژنتیک تاثیر زیادی در الگوی رشد دارد. این بدان معنی است که سرعت رشد طبیعی در همین محدوده رخ می‌دهد.
حقایقی در مورد این که رشد قد دخترها تا چه سنی ادامه دارد؟
- خانم‌ها معمولاً زودتر از مردها به سن بلوغ می‌رسند.
- در حالی که یک محدوده سن برای شروع بلوغ وجود دارد اما دوران بلوغ هر فرد در زمان متفاوتی شروع می‌شود.
- سرعت رشد دخترها معمولاً در 11 تا 12 سالگی بیشتر است.
همچنین بخوانید: قد و وزن استاندارد برای دختران تا 20 سال
شروع و پایان دوران بلوغ در دخترها در چه سنی است؟
در دوران بلوغ، نوجوانان جهش رشدی را تجربه می‌کنند که آن‌ها را به دوران بزرگسالی می‌رساند.
بلوغ گذر از کودکی به بزرگسالی است. آن مجموعه‌ای از تغییراتی را توصیف میکند که طی آن، تولید هورمون‌های خاص توسط بدن افزایش می‌یابد.
در دخترها، دوران بلوغ بین سنین 8 تا 13 سالگی آغاز می‌شود. متوسط سن شروع بلوغ برای دخترها حدود 9 تا 10 سالگی است. با این وجود، این سن برای هر کس متفاوت است. دوران بلوغ بعد از شروع حدود 4 سال به طول می‌انجامد.
شروع دوران بلوغ پیش از 8 سالگی در دخترها، زود در نظر گرتفه می‌شود. اگر سینه‌ها تا سن 13 سالگی رشد نکرده یا عادت ماهانه تا سن 15 سالگی آغاز نشده باشد، بلوع به تاخیر افتاده است. در حالی که دلیلی برای نگرانی وجود ندارد، توصیه می‌شود که در صورت مشاهده‌ی نشانه‌های بلوغ دیرتر یا زودتر از موعد با پزشک مشورت کنید.
شروع دوره های قاعدگی در سن حدود 12 سالگی رخ می‌دهد. با این وجود، محدوده سنی برای شروع دوره‌های قاعدگی می‌تواند گسترده‌تر باشد، از 9 تا 15 سالگی.
آکنه یک نشانه‌ی متداول از قاعدگی است. موی بدن معمولاً افزایش می‌یابد و تیره‌تر می‌شود.
هورمون های مرتبط با بلوغ ممکن است باعث تغییر در خلق و خو یا احساسات نوجوانان شوند. این کاملاً طبیعی است و به عنوان بخشی از زندگی در نظر گرفته می‌شود.
رشد قدی دخترها در چه سنی متوقف می‌شود؟
دخترها معمولاً سریع ترین جهش رشدی را بین 11 تا 12 سالگی تجربه می کنند. بعد از شروع دوره‌ی قاعدگی، رشد قدی 7 سانتی‌متر (2.75 اینچ) دیگر طبیعی است. افزایش وزن دخترها در دوران بلوغ کاملاً طبیعی است. معمولاً دخترها در سن 14 تا 15 سالگی به قد بزرگسالی خود می‌رسند. با این وجود، این عدد می تواند متفاوت باشد.
فاکتورهای دیگری که می توانند بر قد تاثیرگذار باشند، عبارتند از:
- تغذیه: کودکانی که سوءتغذیه دارند، اغلب قد کوتاه‌تری از حد انتظار دارند. با این وجود، آن‌ها با تغذیه مناسب ممکن است بتوانند قبل از بزرگسالی به قد مناسب دست یابند.
- عدم تعادل هورمونی: به عنوان مثال، سطح پایین تیروئید یا هورمون رشد می‌تواند منجر به کندتر شدن سرعت رشد و کوتاه‌تر شدن قد بزرگسالان شود.
- داروها: مصرف برخی داروها می‌تواند رشد را کندتر کند. مصرف طولانی‌مدت از کورتیکواستروئیدها یکی از این نمونه هاست. با این وجود، برخی از بیماری‌هایی که با کورتیکواستروئیدها درمان می‌شوند، از قبیل آسم نیز می‌توانند بر رشد تأثیر بگذارند.
- بیماری‌های مزمن: بیماری‌های مزمنی مانند فیبروز کیستیک، بیماری کلیوی و بیماری سلیاک می‌تواند منجر به کوتاه‌تر شدن قد بزرگسالان شود. کودکانی که سرطان داشته‌اند، نیز ممکن است در بزرگسالی کوتاه قدتر باشند.
- شرایط ژنتیکی: انتظار می‌رود کودکان مبتلا به سندرم نونان و سندرم ترنر نسبت به همسالان خود کوتاه قدتر باشند. افراد مبتلا به سندرم مارفان معمولا قد بلندتری دارند.
از آنجایی که الگوهای رشد توسط ژنتیک تعیین می‌شوند، متغیرهای بسیار زیادی در خصوص تعیین قد نرمال وجود دارند. انتظارات در مورد رشد سنی برگرفته از مطالعاتی در زمینه‌ی جمعیت سالم کودکان است.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، استفاده از نمودارهای رشد سازمان جهانی بهداشت (WHO) تا سن دو سالگی را توصیه می کند. نمودارهای رشد CDC برای سنین 3-19 سالگی استفاده می‌شود.
در صورت وجود نگرانی در خصوص رشد یک کودک، پزشک می‌تواند از این نمودارهای رشد برای تعیین طبیعی بودن سرعت رشد آن ها استفاده کند.
همچنین بخوانید: نمودار رشد قد تا 20 سالگی
رشد سینه دخترها در چه سنی متوقف می‌شود؟
رشد سینه‌ها معمولاً اولین نشانه از بلوغ در دخترهاست.
اولین نشانه از رشد سینه زمانی رخ می‌دهد که برجستگی‌های زیر نوک سینه ایجاد می‌شوند. با رشد این برجستگی‌ها، سینه‌های از بافت‌های چربی و غدد پستانی تشکیل می‌شوند.
رشد سینه‌ها در سن حدود 9 تا 10 سالگی آغاز می‌شود. برای برخی از افراد، مراحل اولیه از رشد بین سنین 6 تا 8 سالگی شروع می‌شود. پزشکان، نشانه‌های بلوغ پیش از 8 سالگی را به عنوان بلوغ زودرس تعریف می‌کنند. در اکثر موارد، نشانه‌های اولیه از بلوغ خوش‌خیم هستند و به درمان نیاز ندارند.
رشد سینه‌ها معمولاً در دوران بلوغ ادامه می‌یابد. برخی از جنبه‌های اندازه‌ی سینه ارثی هستند، بدان معنی که به خانواده بستگی دارند. اندازه‌ی سینه‌ها همچنین بر اساس قد افراد نیز متفاوت است.
بعد از بلوغ، بافت سینه به تغییر ادامه می‌دهد و نسبت به هورمون‌ها واکنش نشان می‌دهد، از جمله در طول دوره‌ی قاعدگی، بارداری، شیردهی یا یائسگی.
نوجوانان گاهی‌اوقات در مورد این المان از رشد خوداگاهی دارند. با این وجود، کاملاً طبیعی است که:
- یکی از سینه‌ها کمی بزرگ‌تر از دیگری باشد.
- گاهی‌اوقات، سینه‌ها متورم شوند، به خصوص در دوران قاعدگی.
- مو در اطراف نوک پستان رشد کند.
آیا چیزی می تواند از بلوغ جلوگیری کند یا آن را به تاخیر بیندازد؟
یک رژیم غذایی متعادل و خوب و ورزش منظم منجر به رشد سالم می‌شود.
با این وجود، بلوغ به دلایل مختلفی ممکن است به تاخیر بیفتد. دیرشکوفایی، الگویی از رشد دیررس را توصیف میکند که کاملاً ارثی است و جای نگرانی ندارد. این نوجوانان به طور کامل رشد خواهند کرد اما رشد آن‌ها دیرتر از همتایان خود صورت می‌گیرد.
کودکانی با بیماری‌های مزمنی از قبیل دیابت، فیبروز کیستیک یا بیماری کلیوی نیز ممکن است تاخیر در بلوغ را تجربه کنند. البته، این اتفاق در صورت کنترل مناسب بیماری ممکن است اصلاً رخ ندهد.
بیماری های تاثیرگذار بر غدد هیپوفیز یا تیروئید که وظیفه‌ی تولید هورمون‌های موردنیاز برای رشد را دارند، نیز بر تاخیر بلوغ اثر می‌گذارند. از طرف دیگر، برخی از بیماری‌های ژنتیکی نیز در این فرآیند اختلال ایجاد می‌کنند.
ورزش شدید و تغذیه نامناسب نیز می‌تواند بلوغ را به تاخیر بیندازد. در عوض، چاقی با شروع زود هنگام بلوغ مرتبط است. این تغییرات ممکن است در اثر تغییر در سطح هورمون مرتبط با میزان فعالیت و توده بدن باشند.
تغذیه و رشد قد
تغذیه بسیار اهمیت دارد و کسی که فردی که دچار سوء تغذیه است، دیرتر از همسالان خود رشد می کند. سوءتغذیه شدید در دوران کودکی می‌تواند منجر به تاخیر در رشد شود که در صورت عدم درمان ممکن است اثرات ماندگاری داشته باشد. سوء تغذیه ممکن است باعث کاهش وزن، کوتاهی قد یا هر دو مورد شود.
منبع WHOTrusted در سرتاسر جهان گزارش می‌دهد که در سال 2020، 149 میلیون کودک زیر 5 سال قد کوتاه‌تری نسبت به سن خود داشتند و 45 میلیون کودک نسبت به قد خود بسیار لاغر بودند. این شرایط می‌تواند باعث تاخیر در بلوغ و همچنین سایر مشکلات رشدی شود.
بلوغ و مراقبت های تثبیت کننده جنسیت
برخی از افراد تراجنسیتی، نان‌باینری یا بیناجنس ممکن است تصمیم به مصرف مسدودکننده‌های بلوغ بگیرند. مسدودکننده‌های بلوغ، داروهایی هستند که از تغییرات فیزیکی مرتبط با بلوغ جلوگیری می کنند.
هورمون‌درمانی تثبیت کننده جنسیت ممکن است توسط فرد تراجنسیتی، نان‌باینری یا بیناجنس برای کمک به سازگاری بدن با هویت جنسیش استفاده شود. گزینه‌ها شامل درمان با استروژن و درمان T (تستوسترون درمانی) است.
بر اساس آکادمی اطفال آمریکا، مراقبت‌های تثبیت‌کننده‌ی جنسیت شامل حمایت‌هایی غیر از مراقبت‌های پزشکی می‌شود. این حمایت‌ها شامل منابع سلامت روان و خدمات اجتماعی برای افراد و خانواده‌های فرد تراجنسیتی، نان‌باینری و بیناجنس جنسیت است.
جوانان و خانواده‌هایشان می‌توانند با پزشک یا متخصص اطفال خود درباره مراقبت‌های تثبیت‌کننده‌ی جنسیت صحبت کنند.
بلوغ و سلامت روان در دخترها
دوران بلوغ دوران گذار اصلی در زندگی کودک است و کودک ممکن است در این دوران هیجانات عاطفی زیادی را تجربه کند. گاهی‌اوقات، تشخیص این که آیا این تغییرات طبیعی هستند یا در اثر مشکلاتی از قبیل اضطراب و افسردگی به وجود آمده‌اند، دشوار است.
هنگامی که به چگونگی حمایت از یک نوجوان در دوران بلوغ فکر می‌کنیم، اتحادیه ملی سلامت روان (NAMI) در نظر گرفتن سوالات زیر را پیشنهاد می‌دهد:
- آیا کودک حداقل یک دوست خوب دارد که بتواند با او صحبت کند؟
- آیا کودک حداقل یک بزرگسال در زندگی خود دارد که بتواند با او صحبت کند؟ به عنوان مثال، می‌توان یکی از اعضای خانواده یا معلم را نام برد.
- آیا کودک سرگرمی، ورزش، فعالیت یا زمینه مورد علاقه‌ای دارد که با آن خود را مشغول کند؟
- آیا کودک حداقل در برخی مواقع خوشحال به نظر می‌رسد؟ اگر کودک هرگز ابراز رضایت یا خوشحالی نمی‌کند، ممکن است جای نگرانی وجود داشته باشد.
- آیا سلامت کودک به دلیل مصرف مواد، آسیب رساندن به خود یا سایر رفتارهای مخاطره‌آمیز یا مخرب در خطر است؟
اگر کودکی بداخلاق یا حساس به نظر می‌رسد، اما حامی دارد، احتمالاً در حال تجربه‌ی تغییرات طبیعی مربوط به بلوغ است.
اگر به نظر می‌رسد که کودکی حامی ندارد، یا اگر نگرانی هایی در مورد سلامتی کودک وجود دارد، صحبت با پزشک نقطه‌ی خوبی برای شروع است.
در صورت وجود خطر برای ایمنی کودک، کمک اضطراری دریافت کنید.
به گزارش NAMI، والدین و پرستاران به روش‌های زیر می‌توانند از سلامت روان نوجوانان حمایت کنند:
- گوش دادن بدون قضاوت
- فراهم کردن غذای مغذی و فرصت هایی برای ورزش
- تشویق عادات خواب خوب
- حفظ آرامش در مواجهه با اختلاف نظرها
سخن پایانی
بلوغ و الگوهای رشد برای هر فرد متفاوت است. در صورت وجود نگرانی‌هایی در خصوص رشد کودک در دوران بلوغ، خانواده‌ها می‌توانند با پزشک صحبت کنند.
اگر بلوغ زودتر یا دیرتر از موعد اتفاق افتاد، پزشک می‌تواند اطلاعات بیشتری از طریق آزمایش، ارزیابی عادت‌های غذایی، تست خون برای بررسی بیماری‌ها، اشعه X برای بررسی رشد استخوان‌ها به دست آورد.
همچنین بخوانید: بهترین مواد غذایی برای قد کودکان
