پوست صورت علاوه بر تاثیراتی که از سبک زندگی و عوامل محیطی می گیرد، در بسیاری از موارد متاثر از عوامل درونی بدن است و وجود برخی تغییرات درونی در بدن می تواند بر روی ظاهر پوست تاثیر بگذارد و مشکلاتی را برای آن ایجاد کند. کبد به عنوان بزرگترین غده در بدن، وظیفه تصفیه بدن از مواد زائد را بعهده دارد و وجود کوچکترین اختلالی در روند عملکرد آن می تواند بر روی سیستم بدن از جمله پوست صورت تاثیر بگذارد. در این مطلب به بررسی ارتباط چربی کبد و لک صورت می پردازیم و خواهیم گفت آیا آیا کبد چرب باعث لک صورت می شود یا نه و شما را با کبد چرب و علل ایجاد لک پوستی ناشی از کبد چرب آشنا می کنیم.
آیا کبد چرب باعث ایجاد لک صورت میشود
کبد یکی از اندام های اصلی بدن انسان است که در سمت راست و بالای شکم، بالای کیسه صفرا و در کنار پانکراس و روده قرار گرفته و بعنوان تصفیه کننده بدن و دفع مواد سمی از خون عمل می کند. سوخت و ساز، سم زدایی و تصفیه مواد مضر، تامین انرژی مورد نیاز بدن و مقاومت در برابر عفونت ها از وظایف عمده و اصلی کبد محسوب میشود. اگر تجمع چربی در کبد بیش از حد باشد، فرد مبتلا به کبد چرب می شود و خوب است بدانید، احتمال ابتلا به کبد چرب در زنان به دلیل تغییرات هورمونی بسیار بالاتر است و بروز ناگهانی لکه های پوستی بر روی صورت می تواند نشانه ای از کبد چرب باشد.
انواع کبد چرب
کبد چرب باتوجه به شدت و میزان پیشروی دارای چند نوع ساده تا پیشرفته است:
- در ساده ترین شکل کبد چرب، چربی لایه اطراف کبد بیشتر از حد طبیعی می باشد.
- در صورت پیشروی کبد چرب، مرحله بعدی به استئوهپاتیت معروف است که علاوه بر چربی، در کبد التهاب هم ایجاد میشود.
- با پیشرفت التهاب کبد، اسکار و فیبروز کبدی ایجاد خواهد شد.
- بعد از فیبروز کبدی، مرحله پیشرفته کبد چرب به سیروز کبدی شناخته می شود.
کبد چرب غیر الکلی: که در نتیجه تجمع چربی ناشی از قند خون بالا، اضافه وزن، دیابت، چاقی و … بروز پیدا می کند.
کبد چرب الکلی: بعلت استفاده بیش از حد الکل، کبد فرد آسیب دیده و چربی بیش از حد در کبد تجمع یافته و باعث آسیب کبدی میشود.
داشتن الگو درست غذایی و ورزشهای هوازی و پیاده روی در داشتن بدنی سالم و کبد سالم و بهبود کبد چرب بسیار موثر است.
کبد چرب و لکه های صورت
کبد در تنظیم هورمونها نقش قابل توجه و مهمی دارد و زمانی که کبد آسیب ببیند، ترشح این هورمونها خصوصا استروژن دستخوش تغییر شده و تولید چربی بالا رفته و با تغییرات پوستی از جمله لک در پوست ظاهر میشود.
تاثیر چربی کبد و لک صورت
پوست صورت محسوس ترین و اولین جایی است که شما می توانید متوجه تغییرات و پی بردن به اختلالات در بدن خود شوید. اگر پوست شما به نور آفتاب حساس نیست و به تازگی متوجه ایجاد لک بر روی پوست خود شده اید، ایجاد لکه های قهوه ای روی صورت می تواند نشانه چربی کبد باشد و این لکه ها با لک های بارداری و کک و مک متفاوت هستند.
لکه های کبدی که به لکه های خورشیدی نیز معروف هستند در اندازه متفاوت و در هنگام مواجه با تابش نور خورشید تشدید می شوند که برای پیشگیری از افزایش آنها باید بطور منظم از ضد آفتاب استفاده کنید.
بروز لکه های کبدی به سن خاصی مربوط نیست و در افراد با هر نوع پوستی ممکن است بروز کند.
عوامل خطر لکه های کبدی
- آفتاب سوختگی
- داشتن پوست روشن
- قرار گرفتن بیش از حد در زیر نور خورشید
- احتمال بروز لکه های پوستی را افزایش میدهند.
شکل لکه های کبدی
- لکه ها مسطح و بیضی شکل، قهوه ای یا برنزی رنگ هستند. حدود 14 میلی متر است.
- بروز لکه های کبدی بر پشتی دست، روی پا، صورت، شانه و کمر شایع تر از قسمت های بدن است.
- این لکه ها به صورت گروهی در کنار هم بروز میکند.
پیشگیری از بروز لکه های کبدی
- برای کاهش بروز لکه های کبدی یا بازگشت لکه ها پس از درمان، کمتر در معرض نور آفتاب قرار بگیرید.
- از ساعت 10 صبح تا 2 بعد از ظهر در مقابل نور مستقیم خورشید نباشید.
- حتما 15 تا 30 دقیقه قبل از خارج شدن از خانه از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنید.
- در زمان خروج از منزل لباس آستین بلند کلاه لبه دار و عینک دودی استفاده کنید.
تشخیص لکه های کبدی
- پزشک با نگاه کردن به پوست لکه های کبدی را تشخیص میدهد.
- اما شیوه درمان هر لکه پوستی متفاوت است.
- آزمایشاتی مانند نمونه برداری را برای تشخیص لکه های پوستی انجام میدهد.
درمان لکه های کبدی
برای درمان لکه های پوستی ناشی از کبد چرب رعایت موارد زیر میتواند مفید باشد.
مصرف داروها
استفاده از کرم های هیدروکوئینون ها به تنهایی یا همراه با رتینوئیدها به محو شدن لکه ها بعد از چندماه استفاده کمک میکند.
لیزردرمانی
روش های درمانی لیزر بدون آسیب زدن به پوست، سلول های تولید کننده ملانین را از بین میبرد. نیاز به چندین جلسه درمان دارد.
انجماد (کرایوتراپی)
نیتروژن مایع را به مدت 5 ثانیه روی لکه های روی پوست قرار میدهند. این نیتروژن رنگدانه های پوست را از بین برده و پوست ظاهر روشن تری پیدا میکند.
درم ابریشن
یک برس چرخاننده لایه سطح پوست را به آرامی میتراشد و با جایگزین شدن پوست جدید لکه های کبدی از بین رفته یا کمرنگ میشوند.
میکرودرم ابریشن
میکرودرم ابریشن روشی نیمه تهاجمی محسوب میشود و برای نتیجه گرفتن باید چندین جلسه تحت درمان باشید.
لایه بردارهای شیمیایی
از محلول شیمیایی برای لایه برداری پوست استفاده میشود. بعد از لایه برداری، لایه های جدید نرم و روشن تر جایگزین لایه های لک دار خواهد شد.
رژیم درمانی
- داشتن رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی و طبیعی به سلامت کبد کمک میکند.
- بهترین راه مقابله با رادیکال های آزاد، مصرف آنتی اکسیدانها است. روزانه حداقل میوه یا سبزی مصرف کنید.
- از مصرف مواد لبنی پرهیز کنید، از جمله شیر، ماست، پنیر، خامه، کره، بستنی، شکلات و غیره.
- شیر سویا جایگزین مناسبی برای محصولات لبنی است.
- از مصرف روغن های گیاهی جامد و مارگارین ها دوری کنید.
- مواد غذایی سرخ شده را مصرف نکنید.
- شیرینی و قند و نبات و شیرین کننده مصنوعی را حذف کنید.
- مرغ هایی که حاوی هورمون های مصنوعی، آنتی بیوتیک و استروئید است را کمتر مصرف کنید
- شیرین کننده هایی که باید پرهیز کنید:
- اسپارتام، نئوتام (NEO TAME)
- سوکرالوز (SUCRA LOSE)
- آسه سولفام (ACESULFAME K)
- سیکلامات (CYCLAMATES)
- ساخارین (SACCHARIN)
شیرین کننده هایی که مجاز به استفاده هستید:
- شیرینی های طبیعی، میوه های خشک و عصاره میوه، عسل.
- آب هویج یک منبع خوب بتا کاروتن که پیش ساز ویتامین A است برای محافظت پوست توصیه می شود.
- از مصرف غذاهای چرب چربی اشباع دوری کنید.
- نان سبوس دار، غلات و برنج قهوه ای پر فیبر هستند.
- آلو، کشمش، پرتغال، تمشک، گریپ فروت خونی رنگ، سیب، طالبی و گرمک ، شاه توت مصرف کنید.
مکمل های رژیمی غذایی
- متیل سولفونیل متان یک فرم طبیعی گوگرد است که باعث تولید صفرا و حذف مواد سمی از کبد میشود.
- گوگرد برای تولید آنتی اکسیدان هایی قوی بنام گلوتاتیون ضروری است.
- ویتامین C رادیکال های آزاد را از بین می برد.
- کلم هم گوگرد و هم ویتامین Cدارد، کلم بروکسل که ویتامین C زیادی دارد.
- سلنیوم یک آنتی اکسیدان است از تخریب کبد جلوگیری می کند.
- با مصرف روزانه ویتامین E جلوی تخریب دیواره سلول های کبدی گرفته میشود.
- مصرف مکمل های رژیمی غذایی غنی از آنتی اکسیدان موجود در داروخانه به سلامت پوست و رفع لکه پوست ناشی از کبدچرب کمک می کند.
تاثیر بیماری های کبد روی پوست
- تری‌گلیسرید و کلسترول نوعی چربی در گردش خون هستند که بالا بودن این دو چربی بیماری‌های پوستی ایجاد میکند. با افزایش این دو چربی، کبد چربی زیادی تولید میکند و در نهایت کبد چرب شده و فرد به کبد چرب مبتلا میشود.
- از رایج‌ترین اثرات بیماری‌های کبد و افرایش چربی خون روی پوست، بیماری زانتوما (Xanthoma) یا زردتومور است. در این بیماری توده‌هایی زردرنگ از چربی بر روی پلک بالا و پایین چشم تجمع کرده است
- این توده‌های چربی در مفاصل، تاندون‌ها، زانوها، آرنج، دست‌ها و باسن مشاهده شده است. این توده‌ها برجستگی‌هایی خوشه‌ای زرد یا نارنجی رنگ در زیر پوست هستند و درد ندارند ولی امکان خارش یا سوزش مشاهده شده است.
- سیروز صفراوی اولیه: بیماری خودایمنی است که مجاری صفراوی درون کبد از بین میرود.
- کلستاز: جریان صفرا از کبد متوقف شده و باعث حبس نمک در بدن میشود و با خارش شدید دست و پا و بدن همراه است.
- پلی آرتریت ندوزا (PAN): به دلیل التهاب و تنگی رگ عضلانی کوچک و متوسط اتفاق می افتد. پیدایش لک یا زخم‌هایی قرمز رنگ در پاها، شایع‌ترین علامت اش است و در بیمارانی که به هپاتیت B و فشار خون بالا مبتلا هستند دیده میشود.
مهم‌ترین و شایع‌ترین علائم کبدچرب
دقت کنید که داشتن این موارد به این معنی نیست که کبد شما چرب است این ها علائمی هستند که به شما می گویند ممکن است به کبد چرب مبتلا باشید.
خارش پوست
خارش از علائم کبد چرب حاد است. خارش شدید دست و پا و بدن در کلستاز دیده میشود. با افزایش چربی در کبد و خون، نمک زیر پوست تجمع یافته و باعث خارش پوست میشود.
ریزش مو
ریزش غیرطبیعی موها از علائم شایع ابتلا به کبد چرب است.
قرمزی کف دست
قرمزی و خارش کف دست و خشکی پوست از علائم کبد چرب است.
پوست رنگ‌پریده
وقتی چربی در کبد تجمع کند و عملکرد کبد دچار اختلال شود، میزان آمونیاک خون زیاد میشود و مانع جذب آهن در بدن و کم‌خونی میشود. (برای رنگ پریدگی صورت چه بخوریم؟)
آکنه و لک پوست صورت
آکنه به دلیل زیاد بودن چربی پوست ایجاد میشود. کبد درکنترل هورمونها نقش مهمی دارد و زمانی که آسیب ببیند، سطح ترشح این هورمونها تغییر کرده و تولید چربی بالا رفته و باعث آکنه در پوست میشود.
حالت تهوع
حالت تهوع از علائم بیماری کبدی است، با کاهش توانایی کبد در از بین بردن سموم، ناراحتی گوارشی افزایش می یابد.
بوی بد دهان
بوی بد دهان در هنگام نارسایی کبد«Foetor Hepaticus» نامیده میشود. این بوی ناخوشایند ناشی از سطح بالای دی متیل سولفید است که در مرحله پیشرفته کبد چرب وجود می‌آید.
انسفالوپاتی کبدی
به دنبال آسیب‌های شدید و نارسایی‌های کبدی طیف وسیعی از اختلالاتاعصاب مرکزی را ایجاد میکند.
درد شکم
درد در سمت راست و بالای شکم، زیر دیافراگم احساس میشود.
به هم خوردن تعادل هورمونی
توازن هورمونها خصوصا هورمون‌های جنسی که در کبد متابولیزه میشوند، بهم میخورد. کبد چرب استروژن را با سرعت طبیعی و به درستی تجزیه نکرده و تعادل این هورمون بهم میریزد و اختلال در سیکل قاعدگی و بزرگ شدن پستان در مردان از عوارض این اختلال است.
تورم شکم
تورم شکم به دلیل بزرگ شدن کبد است و از روی پوست قابل تشخیص است.
تغییرات وزن
اختلال در عملکرد کبد در سوخت و ساز بدن، چربی‌سوزی، سوختن اختلال ایجاد میکند.
خونریزی‌های مکرر
خونریزی‌های مکرر در لثه‌ها و بینی مشاهده میشود. کبدی که درگیر اختلال شده باشد، قادر به تولید فاکتورهای انعقاد خون نیست.
زردی چشم و پوست
زردی در مراحل پیشرفته و بروز سیروز کبدی رخ میدهد.
ضعف و خستگی مفرط
وقتی کبد به درستی عمل نکند، خون سرشار از سموم، متابولیت‌های مضر خواهد شد و خستگی دائمی، ضعف و بی‌حالی علامت شایع آن است.
ایجاد شبکه‌های عروقی عنکبوتی زیر پوست
سطح بالای استروژن بعلت کبد چرب، عروق عنکبوتی زیر پوست ایجاد کرده است که به دلیل بزرگ‌شدن شریان‌ها در بدن میباشد.
بی‌خوابی یا اختلال خواب
اختلالات خواب و بیداری از علائم کبدچرب است.
شایع‌ترین بی‌خوابی ناشی از اختلال عملکرد کبد عبارتند از:
- مشکل در به خواب رفتن
- پایین بودن کیفیت خواب
- خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
- وارونگی خواب و بیدار شدن
کم خونی
آمونیاک جاصل تجزیه آمینواسید است که در کبد متابولیزه میشود. در اثر آسیب‌های کبدی این چرخه مختل میشود و آمونیاک تجمع پیدا میکند. افزایش آمونیاک، مانع از جذب آهن و کم خونی خواهد شد.
راه های درمان کبد چرب
با مشاهده لک روی پوست باید فوری به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی شرح حال، آزمایش خون و بررسی آنزیمهای کبدی و سونوگرافی، وضعیت شما را ارزیابی کرده و در جهت درمان شما داروهایی تجویز میکند.
- ورزش و فعالیت بدنی منظم
- کاهش وزن
- پرهیز از مواد الکلی، چرب و پرکالری
- مصرف میوه و سبزیجات
- نوشیدن آب در روز
- کاهش مصرف نمک
از نکاتی است که باید برای درمان و کاهش چربی کبد رعایت کنید.
زمان مراجعه به پزشک
لکه های کبدی نیازی به مراقبت یا درمان خاصی ندارد و بیماری پوستی محسوب نمیشود. اما اگر لکه ها سیاه شدند، احتمال ملانوما ایجاد شده و فرد باید فوری برای تشخیص و درمان به متخصص پوست مراجعه کند.
در صورت بروز لکه به رنگ سیاه ، بزرگ شدن لکه، داشتن لبه های غیر طبیعی، ترکیبی غیر طبیعی از رنگ ها، خون ریزی در محل لکه به پزشک مراجعه کنید.
