خستگی یکی از علائم شایع بیماری کرون است؛ بیماری کرون یک نوع بیماری التهابی روده (IBD) است. در بیماری کرون، دیواره‌های روده تحریک و ملتهب می‌شوند و علائمی مانند گرفتگی شکم و اسهال به وجود می‌آیند. افراد مبتلا به بیماری کرون ممکن است دوره‌هایی بدون هیچ علائمی را تجربه کنند و نیز ممکن است در دوره‌هایی علائم بدتر شوند که به آن دوره شعله‌ور شدن علائم می‌گویند.
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری کرون خستگی را به عنوان یکی از علائم این بیماری تجربه می‌کنند، این خستگی هم در دوره شعله‌وری و علائم و هم در دوره بدون علائم رخ می‌دهد. اطمینان از این که بیماری کرون به خوبی مدیریت می‌شود، می‌تواند به شما در کاهش علائم کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری کرون و خستگی و روش های بهبود علائم خستگی ناشی از بیماری کرون ادامه این مطلب از مجله مینویسم را بخوانید.
رابطه بیماری کرون و خستگی
خستگی به عنوان یکی از علائم بیماری کرون
بر اساس موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK)، خستگی یک علامت شایع بیماری کرون است. تجربه شما از خستگی ممکن است به میزان فعالیت و شدت بیماری کرون بستگی داشته باشد.
در سال 2010 مروری بر مطالعاتی در مورد خستگی و IBD نشان داد که 41 تا 48 درصد از افراد مبتلا به IBD در طول بهبودی احساس خستگی می‌کنند. تا 86 درصد از افراد مبتلا به کرون فعال متوسط تا شدید خستگی داشتند.
یک مطالعه کوچکتر در سال 2019 از 113 فرد مبتلا به IBD از این یافته‌ها پشتیبانی کرد. محققان دریافتند که شیوع خستگی 5/39 تا 2/44 درصد در بهبودی و 80 تا 9/82 درصد در طول تشدید بیماری بود.
همچنین بخوانید: ویتامین برای رفع خستگی
عوامل ایجاد خستگی در بیماری کرون
عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند به صورت بالقوه به ایجاد خستگی در یک فرد مبتلا به بیماری کرون کمک کنند. به گفته موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK)، بسیاری از این عوامل از عوارض کرون یا سایر اثراتی که بر روی بدن می‌گذارد، سرچشمه می‌گیرند.
این عوامل عبارتند از:
- التهاب. التهاب با افزایش پروتئین‌هایی به نام سیتوکین همراه است. اثرات سیتوکین‌ها می‌تواند باعث خستگی شود، که می‌تواند توضیح دهد که چرا خستگی در طول عود کرون بدتر می‌شود.
- کم خونی. برخی از افراد مبتلا به کرون کم خونی دارند که به معنای کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون است. یکی از علائم اصلی کم خونی خستگی است. کم خونی می‌تواند به دلیل خونریزی در دستگاه گوارش یا کمبود مواد مغذی خاص مانند آهن، ویتامین B12 یا فولات باشد.
- کمبود مواد مغذی. اثرات بیماری کرون بر روده‌ها می‌تواند به این معنی باشد که مواد مغذی به طور کلی به خوبی جذب نمی‌شوند. به این حالت سوء جذب می‌گویند. دریافت نکردن مواد مغذی کافی در رژیم غذایی می‌تواند باعث خستگی شود.
- اختلالات خواب. افراد مبتلا به بیماری کرون ممکن است دچار اختلال در خواب شوند، به ویژه در هنگام شعله ور شدن علائم که علائم بدتر می‌شود. خواب ضعیف اغلب منجر به خستگی می‌شود.
- استرس عاطفی. مقابله با یک بیماری مزمن مانند بیماری کرون می‌تواند استرس زا باشد و حتی منجر به افسردگی شود. افزایش سطح استرس یا قرار گرفتن در حالت افسردگی می‌تواند باعث خستگی شود.
- عوارض جانبی دارویی. بیماری کرون معمولاً با دارو درمان می‌شود. برخی از داروها خستگی را به عنوان یک عارضه جانبی دارند.
فاکتورهای خطر برای خستگی در بیماری کرون
مطالعات از سال 2017، 2019 و 2021 ارزیابی کرده‌اند که آیا فاکتورهای خاصی با خستگی در بیماری کرون در ارتباط هستند یا نه.
موارد زیر با افزایش احتمال تجربه خستگی با کرون مرتبط هستند:
- سن پایین
- زن بودن
- ابتلا به بیماری کرون برای مدت زمان کوتاه‌تری
- سطح پایین فعالیت بدنی
- نداشتن خواب کافی
- داشتن شاخص توده بدنی (BMI) بالا
- تجربه سطح درد افزایش‌یافته
- داشتن اضطراب یا افسردگی
لازم به ذکر است که خستگی پیچیده است و می‌تواند به دلایل مختلف فیزیکی، روانی و فاکتورهای سبک زندگی رخ دهد. برای درک بیشتر عوامل مؤثر بر خستگی در بیماری کرون و نحوه تعامل آنها با یکدیگر، باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
خستگی ناشی از بیماری کرون چگونه است؟
خستگی یعنی احساس خستگی مفرط یا پایین بودن سطح انرژی است. بسیاری از افراد مبتلا به خستگی دائمی متوجه می‌شوند که این احساس خستگی با خوابیدن برطرف نمی‌شود. افرادی که دچار خستگی می‌شوند ممکن است موارد زیر را داشته باشند:
- کمبود انرژی یا قدرت برای انجام کارهای کوچک یا ساده
- مشکل در تمرکز
- مشکل در تصمیم گیری یا به خاطر سپردن چیزها
- کاهش زمان واکنش، که می‌تواند خطر تصادف را افزایش دهد
همانطور که خود شما می‌دانید، تاثیر خستگی می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی ازجمله موارد زیر را درگیر کند:
- وظایف روزانه. خستگی ممکن است به این معنی باشد که انجام کارهای روزانه مانند شستن، پخت و پز یا نظافت زمان بیشتری طول بکشد یا به تلاش بیشتری نیاز داشته باشد.
- محل کار یا مدرسه. خستگی می‌تواند منجر به کاهش بهره وری یا عملکرد در محل کار یا مدرسه شود.
- اجتماعی. این امکان وجود دارد که افراد مبتلا به خستگی به دلیل تلاش زیاد از دور هم جمع شدن با دوستان و خانواده خودداری کنند.
- سرگرمی‌ها. احساس خستگی دائمی می‌تواند به این معنی باشد که فعالیت‌هایی که زمانی سرگرم کننده یا جذاب بوده‌اند، دیگر لذت بخش نیستند.
- رابطه‌ی جنسی. خستگی می‌تواند باعث شود برخی افراد میل جنسی کمتری داشته باشند.
باور این که بسیاری از افراد مبتلا به بیماری کرون و خستگی ناشی از آن از زندگی خود رضایت ندارند، دور از انتظار نیست. یک مطالعه در سال 2019 روی 544 فرد مبتلا به IBD نشان داد که افرادی که خستگی را تجربه می‌کنند به میزان قابل توجهی کاهش کیفیت زندگی نیز گزارش می‌کنند.
سایر دلایل خستگی
همان طور که گفتیم خستگی یکی از علائم بیماری کرون است اما همیشه خستگی ناشی از بیماری کرون نیست. خستگی می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. پیشنهاد می کنیم مقاله چرا همیشه خسته ام را بخوانید. بسیار مهم است که بدانید دلایل بسیار زیادی علاوه بر یا در کنار بیماری کرون برای خستگی وجود دارد. به عنوان مثال:
- فعالیت بدنی بیش از حد، یا عدم فعالیت بدنی
- سطوح بالای استرس عاطفی
- کمبود خواب کافی
- نداشتن یک رژیم غذایی متعادل یا کمبود مواد مغذی
- مصرف منظم الکل
- مصرف زیاد کافئین
- انواع خاصی از داروها، مانند آنتی هیستامین‌ها، داروهای ضد افسردگی یا داروهای مسکن
- اثرات درمان‌های پزشکی مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی
سایر شرایط پزشکی که خستگی می‌تواند یکی از علائم آن باشد، عبارتند از:
- عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی
- دیابت
- چاقی
- بیماری تیرویید
- آپنه خواب
- بیماری‌های خود ایمنی، مانند آرتریت روماتوئید یا بیماری لوپوس
- سندرم خستگی مزمن
- درد درمان نشده
- اضطراب و افسردگی
شناسایی دلیل اصلی خستگی یک قدم مهم در جهت مدیریت موثر آن است. همچنین این امکان وجود دارد که چندین فاکتور به کمک یکدیگر موجب احساس خستگی در فرد شوند.
درمان بیماری کرون
هدف اصلی درمان بیماری کرون کاهش سطح التهاب است. این می‌تواند موجب شود تا دوره‌های بهبودی بیماری افزایش یافته و دوره‌های شعله‌وری علائم خاموش شوند.
داروهای بیماری کرون
درمان اصلی برای کرون، مصرف دارو است که شامل موارد زیر است:
- آمینوسالیسیلات‌ها مانند مسالامین و سولفاسالازین
- تعدیل کننده‌های ایمنی یا سرکوب کننده سیستم ایمنی، از جمله آزاتیوپرین یا 6- مرکاپتوپورین
- داروهای بیولوژیک، مانند آدالیموماب (هومیرا) و اینفلیکسیماب (رمیکید)
- کورتیکواستروئیدها
- آنتی بیوتیک‌ها مانند سیپروفلوکساسین و مترونیدازول برای درمان هر گونه آبسه یا فیستول در دستگاه گوارش
رژیم غذایی برای بیماری کرون
ایجاد تغییرات در رژیم غذایی یکی از بخش‌های مهم روند درمان بیماری کرون است. پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که یک دفتر خاطرات غذایی داشته باشید تا به شناسایی غذاهایی که علائم شما را بدتر می‌کنند کمک کند.
بسته به نیازهای غذایی شما، پزشک ممکن است یک رژیم غذایی خاص را به شما پیشنهاد دهد. از تست‌ها آزمایشگاهی برای بررسی عدم تحمل و حساسیت غذایی استفاده می‌شود.
وقتی که علائم بیماری کرون شدید هستند، استراحت روده ممکن است ضروری باشد. استراحت روده یعنی مصرف انواع خاصی از مایعات و اجتناب از خوردن و نوشیدن هر چیز دیگری به مدت چند روز.
بستری شدن در بیمارستان بر اثر بیماری کرون
بر اساس تحقیقات سال 2020، اگر دوره شعله‌وری همراه با تشدید علائم باشد ممکن است نیاز باشد تا فرد در بیمارستان بستری شود. در بیمارستان، احتمالاً تزریق دارو برای کاهش التهاب سیستمیک دریافت خواهید کرد و به طور مداوم توسط متخصص گوارش تحت نظر خواهید بود.
عواملی که منجر به بستری شدن در بیمارستان برای بیماری کرون می‌شود، عبارتند از:
- خون در مدفوع
- اسهال و گرفتگی ناگهانی
- تب
- افزایش ضربان قلب
- نشانه‌های سوء تغذیه
برخی از افراد مبتلا به بیماری کرون دارای علائمی هستند که توسط هیچ یک از گزینه‌های بالا درمان نمی‌شود. عوارضی مانند فیستول یا انسداد روده ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
درمان خستگی بیماری کرون
درمان بیماری کرون بر کاهش التهاب و فعالیت بیماری تمرکز دارد. از آنجایی که التهاب به خستگی کمک می‌کند، مدیریت موثر علائم می‌تواند به کاهش یا از بین رفتن کامل خستگی در افراد مبتلا به بیماری کرون منجر شود.
برخی از روش‌های مدیریت خستگی عبارتند از:
- افزایش فعالیت بدنی. ممکن است غیر منطقی به نظر برسد، اما ورزش منظم می‌تواند به کاهش علائم خستگی کمک کند. اگر از قبل برنامه تمرینی ندارید، از پزشک خود در مورد نحوه شروع بپرسید.
- ترویج خواب خوب. اختلال خواب می‌تواند خستگی را بدتر کند. با انجام کارهایی مانند تنظیم برنامه خواب منظم، انجام کارهای آرامش‌بخش قبل از خواب و اجتناب از چرت زدن در طول روز، اقداماتی را برای خواب بهتر انجام دهید.
- کاهش استرس. استرس می‌تواند به خستگی کمک کند، بنابراین مهم است که سعی کنید سطح استرس خود را کاهش دهید. چند نمونه از چیزهایی که باید امتحان کنید عبارتند از یوگا، گوش دادن به موسیقی آرام بخش یا گذراندن وقت با عزیزان.
- بهبود رژیم غذایی. اگر رژیم غذایی ضعیفی دارید، تلاش برای بهبود آن ممکن است به رفع خستگی کمک کند. سعی کنید روی غلات کامل، محصولات تازه و منابع پروتئین بدون چربی تمرکز کنید. پزشک شما می‌تواند پیشنهاداتی را بر اساس نیازهای فردی شما ارائه دهد.
- مصرف مکمل‌های غذایی. اگر به اندازه کافی برخی از مواد مغذی را دریافت نمی‌کنید، پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های غذایی را توصیه کند. همیشه قبل از مصرف ویتامین‌ها یا مکمل‌ها با پزشک خود مشورت کنید و مطمئن شوید که آنها تداخلی با سایر داروهای شما نداشته باشند.
- مشاوره. اگر خستگی تأثیر قابل توجهی بر زندگی شما داشته باشد، درمان شناختی رفتاری (CBT) یا گفتار درمانی ممکن است به شما در مقابله با این مشکل کمک کند. CBT بر شناسایی الگوها و رفتارهای فکری غیرمولد و یادگیری نحوه برخورد با آنها تمرکز دارد. گفتار درمانی فضای امنی برای صحبت از طریق احساسات و تجربیات فراهم می‌کند.
- درمان سایر بیماری‌ها. اگر بیماری‌های دیگری دارید که می‌توانند منجر به خستگی شوند، پزشک شما برای درمان آنها نیز تلاش خواهد کرد. آزمایشات آزمایشگاهی ممکن است برای رد برخی موارد مورد نیاز باشد.
- ارزیابی داروها و اگر دارویی که مصرف می‌کنید به طور بالقوه به خستگی شما کمک می‌کند، پزشک ممکن است دوز آن را تنظیم کند یا داروی دیگری که خستگی را به عنوان یک عارضه جانبی ندارد، برای شما تجویز کند.
- برای کاهش خستگی بسیار مهم است که صبور باشید. این امکان وجود دارد که برای کاهش خستگی مجبور شوید استراتژی‌های مختلف یا ترکیبی از چندین استراتژی را امتحان کنید.
کلام آخر
خستگی یکی از علائم شایع بیماری کرون است. خستگی می‌تواند ناشی از افزایش التهاب، کم خونی یا کمبود مواد مغذی باشد که بیماری کرون ایجاد می‌کند.
فاکتورهای فیزیکی، روانی و سبک زندگی همگی به خستگی کمک می‌کنند، به خصوص اگر فرد به بیماری کرون مبتلا باشد. از جمله این موارد می‌توان به افزایش سطح استرس، کمبود خواب و داشتن مشکلات پزشکی دیگر به طور همزمان اشاره کرد.
بهترین روش برای مدیریت خستگی درمان بیماری کرون با استفاده از مصرف دارو و اصلاح سبک زندگی است. ممکن است به دلیل سایر شرایط سلامتی یا شرایط زندگی دچار خستگی و انرژی کم شده باشید، در این صورت درمان کرون ممکن است بر میزان خستگی تأثیری نداشته باشد.
خستگی می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی شما داشته باشد و ممکن است نشانه‌ای باشد که باید برنامه درمانی خود را تغییر دهید. با پزشک خود در مورد گزینه‌هایی برای مدیریت خستگی به عنوان علامت کرون صحبت کنید یا مشخص کنید که آیا خستگی شما دلیل دیگری دارد یا خیر.
