هنگامی که در ناحیه کمر تا پایین پاهایتان احساس درد میکنید احتمال دارد که درد عصب سیاتیک باشد که این درد در صورت فشار آمدن بر روی عصب سیاتیک ایجاد می شود.
در ادامه این مطلب شما می توانید اطلاعات مربوط به نحوه تشخیص درد سیاتیک و علایم آن چیست؟ را بخوانید. برای پاسخ به اینکه چرا رگ سیاتیک درد میگیرد و روش درمان آن چیست؟ روی لینک کلیک کنید.
وقتی که فشار بر عصب سیاتیک وارد شود و یا آسیب ببیند، باعث می شود در کمر، لگن و پاها احساس درد ایجاد شود. نگران نباشید بیش از 90 درصد افراد مبتلا بدون عمل جراحی درمان شده اند.
نحوه تشخیص درد سیاتیک به چه صورت است؟
مهمترین راه برای تشخیص درد سیاتیک در ابتدا گرفتن شرح حال از بیمار سپس معاینه فیزیکی است و بعد از آن انجام ام آر آی و نوار عصب و عضله است که به آن الکترومیوگرافی می گویند.
شرح حال بیمار مبتلا به درد سیاتیک چه اهمیتی دارد؟
هنگامی که پزشک از بیمار شرح حال درد را می پرسد به دنبال پاسخ سوالاتی است که به تشخیص بیماری کمک می کند.این سوالات به شرج زیر می باشد:
- درد در چه زمانی شروع شده است؟
- شروع درد ناگهانی بوده است یا تدریجی درد افزایش یافته است؟
- آیا درد اندام تحتانی همراه با گزگز و ضعف اندام ها تحتانی و خواب رفتن پاهاست یا خیر؟
- آیا درد پای بیمار دوطرفه است یا یک طرفه؟
- آیا درد سیاتیکی بیمار همراه با کمر درد است یا فقط پای بیمار درد می کند؟
- آیا سابقه بیماری خاص دارد؟
- آیا سابقه بلند کردن اجسام سنگین دارد؟
اگر درد سیاتیکی به صورت ناگهانی شروع شده باشد تشخیص اول، پارگی یا فتق دیسک است ولی اگر درد به صورت تدریجی طی چند ماه ایجاد شده باشد و از کم به زیاد افزایش داشته تشخیص تنگی کانال نخاعی یا لیز خوردگی مهره های کمری است.
در صورتی که بیماران چندین بار در سال دچار حملات درد سیاتیکی به مدت یک یا دو هفته می شوند و خوب می شوند قاعدتا بهترین تشخیص برای آنها پارگی یا فتق دیسک کمری می باشد.
اطلاعات بیشتر: علت پا درد در شب چیست؟
معاینه فیزیکی بیمار
در قرن هجدهم میلادی به بدن انسان فیزیک می گفتند از این رو هنوز به معاینه بدن توسط پزشک معاینه فیزیکی می گویند. اولین قسمت معاینه فیزیکی نگاه کردن به بیمار ، طرز راه رفتن ، ایستادن و نشستن اوست. اولین نشانه برای تشخیص افرادی که درد سیاتیک (پا درد) دارند مریض به یک طرف خم می شود و ستون مهره های بیمار تاب بر میدارد.
آن دسته از بیمارانی که مبتلا به درد سیاتیک (پا درد) هستند هنگام راه رفتن می لنگند. سپس پزشک از بیمار درخواست می کند که در شش جهت ستون مهره ها را حرکت دهد که عبارتند از به جلو خم شود، به عقب خم شود ، طرف راست و چپ خم شود و به راست و چپ بچرخد.
بیمارانی که مبتلا به پارگی دیسک کمر هستند این حرکات به سختی اتفاق می افتد و یا دردناک است. یکی از مهمترین موارد تشخیص درد سیاتیک ، آزمایش بالا بردن پا است.
به این صورت که پزشک از بیمار درخواست می کند، روی تخت دراز بکشد ابتدا پای سالم را بالا می‌آورد که قاعدتاً تا ۹۰ درجه بدون درد بالا می رود، سپس از بیمار درخواست می شود که پای دردناک را بالا ببرد، اگر بیمار به علت پارگی دیسک کمری دچار درد سیاتیک باشد معمولاً بعد از ۳۰ درجه بالا آوردن پا درد بیمار افزایش می یابد.
گاهی برخی پزشکان جای این که از بیماری بخواهند دراز بکشد و در حالت خوابیده پا را بالا بیاورند از بیمار درخواست می کنند که در حالتی که ایستاده اند به جلو خم شود. بیماری که با خم شدن پا به جلو احساس درد و تیر کشیدن در یک یا دو اندام تحتانی (پاها) شود معمولاً به احتمال زیاد دچار پارگی دیسک کمر هستند. پزشک راه رفتن بیمار را نیز معاینه می کند.
بیمار باید روی پنجه پا و یا پاشنه پای خود را برود که قاعدتاً اگر پا ضعیف شده باشد مشخص می‌شود و در مراحل آخر انجام معاینه رفلکس های وتری (رفلکس های تاندونی) است که با چکش به زیر زانو بیمار انجام می شود یعنی جایی که تاندون عضله چهار سر قرار گرفته است و پشت مچ پای بیمار یعنی جایی که تاندون آشیل قرار دارد ضربه می زند البته در بعضی از دیسک ها این رفلکسها از بین می‌روند.
بیشتر بخوانید: سوزش کف پای چپ نشانه چیست و راه درمان آن چیست؟
تصویر برداری با ام آر آی (MRI)
ام آر آی مانند یک آهنربای بزرگ است که وقتی بدن بیمار داخل آن قرار می گیرد، ذرات بدن انسان از جمله اتم های هیدروژن به صورت آهنرباهای کوچک در می آیند و در یک جهت قرار می گیرند. یک کویل به کمر انسان بسته می شود که از طریق آن به بدن بیمار امواج رادیویی تابانده می شود.
امواج رادیویی موجب می شوند که اتمهای بدن از جای خود منحرف شوند و این حالت باعث جذب انرژی می‌شود که توسط دستگاه ثبت و بر اساس آن تصویر ام آر آی تولید می شود. دیسک های سالم در ام آر آی به رنگ خاکستری دیده می شوند در حالی که دیسک های پاره شده به صورت سیاه رنگ دیده می شوند.
پزشک ممکن است برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد محل و علت عصب تحریک شده، انجام آزمایشات تصویری، مانند MRI ، را دستور دهد. هم ترازی دیسک های مهره ای، رباط ها و عضلات توسط ام آر آی مشخص می شود.
سی تی اسکن نیز با استفاده از رنگ آمیزی کنتراست، عکسی مفید از طناب نخاعی و اعصاب ارائه می دهد. تعیین علت درد سیاتیک بسیار می تواند به دوره درمان کمک کند. درست است که اشعه های X می توانند به شناسایی ناهنجاری های استخوانی کمک کنند ولی نمی تواند مشکلات عصبی را تشخیص دهد.
نوار عصب و عضله
اما راه بعدی برای تشخیص سیاتیک (پا درد) انجام نوار عصب و عضله است که در پزشکی الکترومیوگرافی نامیده می شود. به این صورت انجام می شود که پزشک با زدن سوزن در داخل عضله های خاصی که هر کدام از یک ریشه عصبی عصب گیری می کنند متوجه صدمه و تحت فشار قرار گرفتن عصب می‌شود.
مطالعه سرعت هدایت عصبی نیز به پزشک برای فهمیدن میزان فشار بر روی ریشه‌های عصبی کمک می کند.
از راه های دیگری که جهت اثبات علل درد سیاتیک استفاده می شود از جمله میلوگرافی و سی تی اسکن است که در موارد خاصی از آنها استفاده می‌کنیم.
6 درمان طبیعی برای درد استخوان و مفصلی
علائم درد سیاتیک چیست؟
از جمله شایع ترین علامت درد سیاتیک می توان به درد کمر اشاره کرد که از ران و باسن به پایین یک پا گسترش می یابد. اکثرا دردسیاتیک تنها بر روی یک پا تاثیر می گذارد و ممکن است هنگام نشستن، سرفه، یا عطسه کردن بدتر شود. پا هم ممکن است دچار بی حسی، ضعیف شدن، یا احساس خارش و سوزش شود. علائم سیاتیک ناگهانی ظاهر میشوند و می توانند روزها یا هفته ها طول بکشند.
اکثر افرادی که دچار درد سیاتیک می شوند معمولا ما بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سال سن دارند. در زنان باردار بیشتر احتمال درد سیاتیک زیاد است زیرا فشار بر عصب سیاتیک از رحم در حال رشد، دچار این مشکل شوند. دلایل دیگر شامل فتق دیسک بین مهره ها و آرتریت دژنراتیو ستون فقرات نیز می تواند موجب درد سیاتیک شود.
