تبخال لب تاول‌های قرمزرنگ و پر از مایع است که در نزدیکی دهان ایجاد می‌شود. البته در موارد نادر، بیماری ممکن است در انگشتان دست، بینی یا داخل دهان نیز ظاهر شود. این عارضه معمولا به‌صورت تکه‌ای در کنار هم جمع می‌شود و ممکن است دوهفته یا بیشتر باقی بماند. یک ویروس رایج به نام هرپس سیمپلکس باعث این مشکل می‌شود. این مسئله می‌تواند از طریق تماس نزدیک، مانند بوسیدن، از فردی به فرد دیگر سرایت کند. زخم‌ها حتی زمانی که قابل‌مشاهده نیستند نیز مسری خواهند بود.
درمان تبخال لب
هیچ مورد قطعی اختصاصی برای درمان تبخال لب وجود ندارد و ممکن است بدون هشدار عود کند. بااین‌وجود برای درمان این مشکل و جلوگیری از عود آن می‌توان از دارو‌های خاصی استفاده کرد.
علت تبخال لب چیست؟
علت تبخال لب وجود ویروس هرپس سیمپلکس است. دو نوع از این ویروس وجود دارد. ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) معمولا باعث تبخال لب و ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2) معمولا باعث تبخال تناسلی می‌شود. زخم‌های واقعی از نظر ظاهری برای هر دو شکل ویروس مشابه هستند. همچنین ممکن است HSV-1 باعث ایجاد زخم در ناحیه تناسلی و HSV-2 باعث ایجاد زخم در دهان شود.
زخم‌های قابل‌مشاهده مسری هستند، اما ممکن است حتی زمانی که دیده نمی‌شوند، پخش شوند. فرد با تماس با افراد مبتلا به ویروس هرپس سیمپلکس به این ویروس مبتلا خواهد شد. علت تبخال لب ممکن است از طریق بوسیدن، به اشتراک گذاشتن لوازم آرایشی یا به اشتراک گذاشتن غذا رخ دهد. رابطه جنسی دهانی نیز ممکن است باعث ایجاد این بیماری در لب شود.
عفونت مجدد
هنگامی که ویروس هرپس سیمپلکس را گرفتید، نمی‌توان آن را درمان کرد، اما می‌توان آن را مدیریت کرد. هنگامی که زخم‌ها بهبود یافتند، ویروس در بدن شما به حالت خفته باقی می‌ماند. این به این معنی است که زخم‌های جدید در هر زمانی که ویروس دوباره فعال می‌شود، می‌تواند ظاهر شود.
برخی از افراد مبتلا به این ویروس زمانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، مانند زمان بیماری یا زمان استرس، شیوع بیشتری را تجربه می‌کنند.
علائم ابتلا
ممکن است چندین روز قبل از ایجاد این عارضه روی لب یا صورت خود احساس گزگز یا سوزش داشته باشید. این بهترین زمان برای شروع روش درمان تبخال لب است. هنگامی که زخم ایجاد شد، یک تاول برجسته و قرمز پر از مایع خواهید دید. معمولا لمس آن برای فرد دردناک است. احتمال دارد در این موارد بیش از یک زخم ایجاد شود.
این عارضه تا دوهفته باقی می‌ماند و تا زمانی که پوسته نشود، مسری خواهد بود. اولین زخم روی لب شما ممکن است تا 20 روز پس از ابتلا به ویروس هرپس سیمپلکس ظاهر نشود.
از سوی دیگر احتمال دارد در زمان بیماری برخی از این علائم در شما ایجاد شود:
- تب
- درد‌های عضلانی
- تورم غدد لنفاوی
در صورت بروز علائم چشمی در طول شیوع تبخال، باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید. ویروس هرپس سیمپلکس اگر به‌موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به ازدست‌دادن دائمی بینایی شود.
مراحل تبخال
به‌طورکلی هر مورد از تبخال لب پنج مرحله را طی می‌کند:
- مرحله 1: سوزن‌سوزن شدن و خارش حدود 24 ساعت قبل از ظهور تاول اتفاق می‌افتد.
- مرحله 2: تاول‌های پر از مایع ظاهر می‌شوند.
- مرحله 3: تاول‌ها می‌ترکند، ترشح می‌کنند و زخم‌های دردناکی ایجاد می‌کنند.
- مرحله 4: زخم‌ها خشک، پوسته‌پوسته و باعث خارش و ترک می‌شوند.
- مرحله 5: دلمه می‌افتد و زخم بهبود می‌یابد.
عوامل خطرساز
90 درصد از بزرگسالان در سراسر جهان مبتلا به ویروس هرپس سیمپلکس نوع یک مثبت هستند. پس از ابتلا به ویروس، عوامل خطر خاصی ممکن است آن را دوباره فعال کنند، مانند:
- عفونت، تب یا سرماخوردگی
- قرارگیری در معرض نور خورشید
- فشار
- سیستم ایمنی ضعیف
- قاعدگی زنان
- سوختگی شدید
- اگزما
- شیمی‌درمانی
- درمان‌های مربوط به دندانپزشکی
در صورت تماس با مایع تبخال از طریق بوسیدن، اشتراک غذا‌ها یا نوشیدنی‌ها، یا به اشتراک گذاشتن وسایل مراقبت شخصی مانند مسواک و تیغ، در معرض خطر ابتلا به تبخال هستید. اگر با بزاق فرد مبتلا به ویروس در تماس باشید، حتی اگر تاول قابل‌مشاهده‌ای وجود نداشته باشد، می‌توانید به ویروس مبتلا شوید.
عوارض مرتبط با تبخال
انقباض اولیه هرپس سیمپلکس می‌تواند علائم و عوارض شدیدتری ایجاد کند، زیرا بدن شما هنوز دفاعی در برابر ویروس ایجاد نکرده است. عوارض نادر است، اما می‌تواند رخ دهد، به‌خصوص در کودکان خردسال. درصورتی‌که با هر یک از علامت‌های زیر مواجه شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالا یا مداوم
- مشکل در تنفس یا بلع
- چشم‌های قرمز و تحریک شده با یا بدون ترشح
احتمال بروز عوارض در افرادی که اگزما دارند یا بیماری‌هایی که سیستم ایمنی آن‌ها را ضعیف می‌کند، مانند سرطان یا ایدز، بیشتر است. اگر هر یک از این شرایط را دارید و فکر می‌کنید به ویروس مبتلا شده‌اید به دکتر پوست جهت درمان تبخال لب خود مراجعه کنید.
درمان تبخال لب
هیچ نوع روش قطعی برای درمان تبخال لب وجود ندارد. هنگامی که تبخال ایجاد می‌شود، راه‌های دیگری را باید برای درمان آن استفاده کرد.
پماد مناسب برای تبخال لب
هنگامی که تبخال آزاردهنده می‌شود، ممکن است بتوانید با پماد‌های ضدویروسی مانند پنسیکلوویر (دناویر) درد را کنترل و بهبودی را تقویت کنید. پماد مناسب برای این بیماری اگر به‌محض ظاهرشدن اولین علائم زخم استفاده شوند، بیشترین تأثیر را دارند. این داروی تبخال لب را باید چهار تا پنج بار در روز و به مدت چهار تا پنج‌روز پی‌درپی مورداستفاده قرار دهید.
دوکوسانول (Abreva) یکی دیگر از گزینه‌های روش درمان تبخال لب است. این محصول یک کرم بدون نسخه است که می‌تواند شیوع بیماری را از چند ساعت تا یک روز کوتاه کند. این دارو را باید چندین بار در روز استفاده کنید.
داروی تبخال لب
تبخال را می‌توان با دارو‌های ضدویروسی خوراکی مانند آسیکلوویر (زویراکس)، والاسیکلوویر (والترکس) و فامسیکلوویر (فامویر) نیز درمان کرد. این دارو‌ها را صرفا با نسخه پزشک می‌توان تهیه کرد.
درصورتی‌که عوارض ناشی از تبخال را تجربه می‌کنید یا اگر شیوع بیماری مکرر است، ممکن است پزشک به شما دستور دهد که به طور منظم دارو‌های ضدویروسی مصرف کنید.
درمان خانگی تبخال لب
علائم ممکن است با استفاده از یخ یا پارچه‌های شستشوی خیس شده در آب سرد بر روی زخم‌ها کاهش یابد. روش درمان تبخال لب جایگزین، شامل استفاده از بالم لب حاوی عصاره لیمو است. مصرف مکمل‌های لیزین به طور منظم برای برخی افراد با شیوع کمتر بیماری همراه است.
- آلوئه‌ورا ممکن است تبخال را تسکین دهد. ژل آلوئه‌ورا را باید در روز سه مرتبه روی زخم خود بمالید.
- ژل روغنی مانند وازلین لزوما زخم را التیام نمی‌بخشد، اما ممکن است ناراحتی را کاهش دهد. این دارو به جلوگیری از ترک خوردن کمک می‌کند. همچنین به‌عنوان یک سد محافظ در برابر عوامل تحریک‌کننده خارجی عمل می‌کند.
- همیشه داروی تبخال لب به‌خصوص داروی مخصوص درمان خانگی تبخال لب، کرم‌ها، ژل‌ها یا پماد مناسب برای تبخال لب را با استفاده از یک سواب پنبه‌ای تمیز یا گلوله پنبه‌ای روی زخم بمالید.
همان‌طور که در متن مطالعه کردید؛ تبخال به‌وسیله یک ویروس رایج به نام هرپس سیمپلکس در نزدیکی دهان ایجاد شده که حدود دوهفته یا بیشتر باقی می‌ماند. دراین‌بین عواملی مانند تب، فشار، آفتاب زیاد، قاعدگی و سرماخوردگی یا بیماری دیگر احتمال شیوع تبخال لب را افزایش می‌دهند.
