عصاره برگ سنا از گیاه سنا استخراج می‌شود. این گیاه متعلق به گروهی از گیاهان گل‌دار بومی مناطق گرمسیری است. این گیاه بیشتر به صورت عصاره دارویی یا چای گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه در بسیاری از مناطق جهان ازجمله آمریکای شمالی یافت می‌شود. در این مقاله با ما باشید تا با فواید و عوارض جانبی برگ سنا بیشتر آشنا شوید.
دسترسی سریع به مطالب
تاریخچه برگ سنا
برای قرن‌ها در سراسر جهان، برگ سنا به صورت عصاره یا چای به عنوان ملین مورد استفاده قرار گرفته است. اولین موردی که در تاریخ به آن اشاره شده است در قرن نهم توسط یک پزشک عرب بوده است. به همین دلیل است که نام این گیاه از زبان عربی گرفته شده است.
این گیاه همچنین در طب سنتی چین به منظور درمان تصلب شراین، گرفتگی رگ‌ها و سایر مشکلات عروقی مورد استفاده قرار می‌گرفت. چینی‌ها همچنین از آن برای درمان یبوست و پاکسازی کبد استفاده می‌کردند. در طب قدیمی و سنتی هند، برگ سنا برای درمان بیماری‌های پوستی، برونشیت، یرقان و کم خونی کاربرد داشت.
در قرون وسطی، این گیاه در اروپا نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.
برگ سنا برای چه چیزی خوب است: فواید برگ سنا
امروزه، علاوه بر کاربردی که در درمان یبوست دارد، عصاره برگ سنا می‌تواند روده‌ها را برای کولونوسکوپی و سایر روش‌های تشخیصی مانند آندوسکوپی آماده کند. همچنین به کاهش برخی از علائم مرتبط با سندرم روده تحریک‌پذیر کمک می‌کند و دارای اثرات ضدالتهابی و ضد انگلی است. برگ سنا و عصاره آن به صورت چای، پودر، روغن، گرانول، کپسول و سایر مخلوط‌های گیاهی در دسترس است. در ادامه برخی از فواید عصاره برگ سنا را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
خواص برگ سنا برای لاغری
کاهش وزن سریع یک واقعیت علمی نیست، اما برگ سنا موجب می‌شود تا آب بدن کم شود و بدن پاکسازی شود. همین امر می‌تواند منجر به کاهش وزن موقتی شود. فراتر از آن، به کاهش وزن دائمی یا مدیریت وزن در طولانی مدت کمکی نخواهد کرد.
راه حل کاهش وزن، داشتن یک رژیم غذایی سالم همراه با ورزش منظم است. کاهش وزن کار دشواری است زیرا رژیم‌های مختلفی وجود دارند و یافتن رژیم مناسب نیاز به تحقیقات زیادی دارد. اگر چاق هستید، یک مطالعه نشان می‌دهد که روزه گرفتن یا رژیم فستینگ تحت نظارت پزشک و سپس 30 روز رژیم گرفتن با رژیم غذایی پروتئین بالا، چربی زیاد و کربوهیدرات کم بهترین گزینه است.
1. خواص سنا برای درمان یبوست
برگ سنا و غلاف‌های آن حاوی ترکیباتی به نام سنوزید است که دستگاه گوارش را کنترل می‌کند. غلاف‌های برگ سنا حاوی مقادیر بیشتری از این ترکیبات گیاهی هستند. سنوزیدها حرکت روده‌ها را افزایش می‌دهند و آب را به داخل مدفوع هداست می‌کنند که موجب می‌شود دفع آن آسان‌تر شود.
سازمان غذا و دارو برگ سنا را به عنوان یک ملین خوراکی و یک داروی گیاهی برای درمان یبوست بدون نیاز به نسخه تایید کرده است. 6 الی 12 ساعت بعد از مصرف این ملین حرکت روده‌ها افزایش می‌یابد. به همین دلیل است که مصرف آن قبل از خواب توصیه می‌شود. البته اگر بیماری زمینه‌ای دارید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
مطالعات نشان داده‌اند که سنا، به خصوص وقتی که با فیبر ترکیب شود، یک روش عالی برای مدیریت یبوست مزمن است. این ملین برای سالمندانی که از یبوست رنج می‌برند بیشتر تاثیرگذار است. برای کودکانی که یبوست دارند نیز با مشورت با پزشک قابل استفاده است.
یک مطالعه علمی در مورد 30 بیمار 65 الی 94 ساله انجام شد. هدف از این آزمایش کارآزمایی این بود که بررسی کنند آیا مصرف سنا همراه با یک ملین به نام لاکتولوز برای درمان یبوست مزمن مفید است یا نه. نتایج بدست آمده از این کارآزمایی مثبت بودند و نشان داد که ترکیب برگ سنا با ملین به خوبی موثر است.
مطالعه‌ی دیگری در چهار بیمارستان در ایرلند شمالی، دو خانه سالمندان و یک بیمارستان در انگلستان بر روی 77 بیمار مسن با سابقه یبوست مزمن و تحت درمان انجام شد. برای آن‌ها ترکیب فیبر و سنا یا لاکتولوز تجویز شد. در روزهایی که ترکیب فیبر و سنا را مصرف می‌کردند، حرکت روده‌ها به طرز قابل توجهی بیشتر بود. لازم به ذکر است که برگ سنا قیمت کمتری دارد.
مطالعه مشابه دیگری بر روی 42 بیمار مبتلا به یبوست که با دو داروی ملین درمان شده بودند انجام شد. به طور تصادفی، به آن‌ها یک دارونما و دو ملین داده شد.دو ملین مورد استفاده در این مطالعه، پسیلیوم و پسیلیوم همراه با سنا بودند. هر دو این ملین‌ها حرکت روده‌ها را افزایش دادند، اما ملین دارای برگ سنا موجب افزایش مقدار آب در مدفوع شد. به عنوان ارزیابی نهایی، دفعات مدفوع در گروهی که تنها پسیلیوم دریافت کرده بودند تا 48% افزایش یافت، در حالی که این عدد برای گروهی که برگ سنا همراه با پسیلیوم دریافت کرده بودند، 63% بود.
متخصصان اطفال، متخصصین گوارش کودکان و جراحان، برگ سنا را برای کودکان توصیه کرده‌اند، اما بهتر است قبل از مصرف این گیاه با پزشک خانواده خود مشورت کنید. بهتر است از مصرف طولانی مدت آن خودداری کنید.
2. تسکین سندرم روده تحریک‌پذیر
سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یک بیماری رایج اما پیچیده است. دلایل مختلفی برای سندرم روده تحریک‌پذیر وجود دارد و علائم بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت می‌باشند. به عنوان مثال، سندرم روده تحریک‌پذیر می‌تواند موجب اسهال، یبوست و یا هر دو شود. یافتن دلیل اصلی این بیماری بسیار ضروری است، اما در عین حال مصرف برگ سنا یک روش درمانی برای یبوست به شمار می‌آید.
برگ سنا می‌تواند به عنوان یک درمان موقتی برای یبوست ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر موثر باشد. این گیاه روده بزرگ را تحریک می‌کند و حرکات آن را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، مایعاتی در روده ترشح می‌شوند که به افزایش حرکت روده‌ها کمک می‌کند.
3. آماده‌سازی روده برای عمل جراحی
وقتی در حال آماده‌سازی روده برای روش‌های تشخیصی مانند کولونوسکوپی هستید، برگ سنا می‌تواند به شما کمک کند اما باید با پزشک خود مشورت کنید. مطالعه‌ای نشان می‌دهد که اگر برگ سنا را به فرمول پاکسازی روده اضافه کنید، خیلی سریع‌تر انجام می‌شود. مطالعه‌ی دیگری نشان داد که سنا نسبت به نوع دیگری از ملین به نام پلی اتیلن گلیکول زمانی که بیماران کولون را برای جراحی آماده می‌کردند، موثرتر بود.
مطالعه‌ای بر روی 271 بیمار به منظور مقایسه‌ی اثربخشی سه روش پاکسازی روده بزرگ برای کولونوسکوپی انجام شد. در نهایت این نتیجه به دست آمد که برگ سنا به عنوان یک ملین بسیار موثرتر از روش‌های دیگر عمل می‌کند.
4. مقدار زیاد آنتی اکسیدان و خواص ضدالتهابی
گیاه سنا و برگ آن حاوی مقادیر زیادی رسوراترول است، یک ترکیب با اثرات ضدالتهابی و یک آنتی اکسیدان قوی. همین ترکیب موجب می‌شود تا برگس نا به هضم دستگاه گوارش و کاهش التهاب در آن کمک کند.
بر اساس اثرات نامطلوب پرتودرمانی برای درمان سرطان، مطالعه‌ای با هدف بررسی نقش آنتی اکسیدان‌ها، ترکیب‌های ضدالتهابی و ضد جهش‌زایی (توقف جهش سلولی) در کاهش اختلالات بدن و استرس اکسیداتیو انجام شد. این مطالعه در محیط کشت گلبول‌های سفید خون، کلسیم ترکیبی، عصاره برگ سنا و دانه رازیانه انجام شد و نتایج نشان دادند که همه موارد موجب کاهش سلول‌های سرطان‌زا می‌شوند.
5. فواید برگ سنا برای درمان انگل
مطالعه‌ای علمی به منظور بررسی اثرات برگ سنا بر انگل مالاریا بر روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد و نشان داد که این گیاه می‌تواند انگل را مهار کند. این مطالعه همچنین از کلروکین برای تقویت گسترش ضد مالاریا استفاده کرد. نتایج نشان دادند که این دو روش درمانی به خوبی با هم کار می‌کنند.
مطالعات حیوانی دیگر نیز توانایی این گیاه در دفع انگل‌های مجاری روده را نشان می‌دهند. اثر عصاره برگ سنا تدریجی است اما به وضوح تکثیر انگل‌ها در دستگاه گوارش را مهار می‌کند.
برگ سنا همچنین برای درمان کهیر، تهیه رنگ موی گیاهی تیره کاربرد دارد.
عوارض جانبی برگ سنا
اگر دوز مصرف شده از برگ سنا بیشتر از دوز تجویزی و ایمن باشد، اسهال، ناراحتی گوارشی و انقباض عضلات شکم ممکن است رخ دهد. پیش از اضافه کردن این مکمل به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید. برای زنان باردار و افرادی که سابقه مشکلات و بیماری‌های معده و روده دارند، مصرف این گیاه توصیه نمی‌شود. افراد دیگر نیز نباید بیش از 1 الی 2 هفته آن را مصرف کنند.
در برخی از افراد، سندرم روده تحریک‌پذیر موجب اسپاسم مکرر و دردناک روده‌ها می‌شود. از آنجایی که برگ سنا روده را تحریک می‌کند، این شرایط بدتر تشدید می‌شوند. اگر مطمئن نیستید که مصرف برگ سنا برای شرایطی که در آن قرار دارید مناسب است یا نه، با پزشک خود مشورت کنید.
سنا (گونه کاسیا) یک ملین گیاهی پرکاربرد است که بدون تجویز پزشک در دسترس می‌باشد. در اکثر موارد مصرف سنا و فرآورده‌های آن بی خطر است اما ممکن است عوارض جانبی از قبیل آسیب کبدی در فرد ایجاد کند اگر به مدت طولانی و با دوزی بیشتر از دوز مجاز مصرف شود.
کلام آخر
