ناخنک چشم که آن را با نام «چشم موج سوار» نیز می‌شناسند، یک رشد گوشتی مملو از رگ‌های خونی است که در قسمت صورتی رنگ چشم‌ها (ملتحمه) تشکیل می‌شود و بر روی قرنیه (پوشش شفاف خارجی چشم که مانند شیشه جلو اتومبیل عمل می‌کند) چشم نیز تاثیر می‌گذارد. در ادامه درباره دلیل اصلی ناخنک چشم صحبت می کنیم.
ظاهر ناخنک می‌تواند از یک قسمت شفاف با چند رگ خونی در مراحل اولیه تا یک رشد غلیظ تیره که مانع بینایی در مراحل بعدی می‌شود و سلامت چشم را به خطر می اندازد، متغیر باشد. ناخنک معمولا از گوشه داخلی چشم (سمت بینی) شروع شده و به طرف مردمک چشم (دیافراگم متمرکز در مرکز چشم) گسترش می‌یابد.
علت بیماری ناخنک چشم چیست
علائم ناخنک چشم چیست
در مراحل اولیه، ناخنک چشم معمولا هیچ علائمی ندارد اما در صورتی که ناخنک ملتهب شود موجب احساس خارش، وجود یک جسم خارجی در چشم، اشک و سوزش می‌شود. در مراحل بعدی، ناخنک می‌تواند روی عنبیه و مردمک چشم شما رشد کند و بینایی شما را تار کند.
علت اصلی ناخنک چشم هنوز نامشخص است، اما بیشتر در جوامعی دیده می‌شود که در نزدیکی خط استوا و در معرض طولانی مدت نور خورشید و اشعه ماورابنفش قرار دارند. ناخنک بیشتر در مردانی که در فضای باز کار می‌کنند، شایع است. به همین دلیل است که آن را چشم موج سوار نیز می‌نامند زیرا در بین موج سواران بسیار شایع است.
نحوه تشخیص ناخنک چشم
چشم پزشک با معاینه اسلیت لمپ که امکان مشاهده‌ی نزدیک ضایعه همراه با بزرگنمایی را فراهم می‌کند، به تشحیص نهایی می‌رسد. اغلب در هنگام برداشتن ضایعه بیوپسی گرفته می‌شود و آن را برای تایید تشخیص به پاتولوژی ارسال می‌کنند. در صورت داشتن ناخنک چشم، معاینه چشم باید به صورت کامل انجام شود تا تاثیر آن بر بینایی ارزیابی شود.
معاینه چشم شامل موارد زیر است:
- ارزیابی میدان دید و بینایی محیطی (که به میدان‌های دید شهرت دارد)،
- معاینه‌ی خارجی پلک‌ها، مژه‌ها و مجاری اشک (غدد اشکی)،
- معاینه ملتحمه چشم (بافت صورتی رنگ پوشاننده‌ی پلک و گوشه داخلی چشم)،
- معاینه اسلیت لمپ سطح و ساختار داخلی چشم (قسمت قدامی)،
- اندازه‌گیری انحنای قرنیه (کراتومتری)،
- بررسی سطح چشم (توپوگرافی قرنیه)،
- معاینه مردمک چشم و ساختار خلفی چشم (معاینه فوندوسکوپی)،
- اندازه‌گیری فشار داخل چشم.
چشم پزشک همچنین میزان گسترش ناخنک بر روی قرنیه چشم را اندازه‌گیری کرده و معمولا از شما می‌خواهد که برای تعیین میزان رشد ناخنک به سمت محورهای بینایی به صورت سالانه یا هر دو سال یکبار مراجعه کنید.
فاکتورهای خطر ناخنک چشم
فاکتورهای خطر ناخنک عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض اشعه ماورابنفش (از خورشید یا منابع دیگر)
- سکونت در مناطق آفتابی نزدیک خط استوا
- آب و هوای خشک و غبارآلود
- داشتن یک سبک زندگی در فضای باز (کار کردن در فضای باز خطر ناخنک چشم را تا 150% افزایش می‌دهد)
درمان ناخنک چشم (Surfer موج سوار)
درمان ناخنک در مراحل اولیه به تحت نظر قرار دادن آن توسط چشم پزشک محدود می‌شود. چشم پزشک بررسی می‌کند که آیا ناخنک به سمت محورهای بینایی گسترش می‌یابد یا خیر. علائمی مانند سوزش، احساس جسم خارجی در چشم و ریزش اشک همگی می‌توانند با استفاده از قطره‌های ضد حساسیت، قطره‌های ضدعفونی کننده چشمی، اشک مصنوعی و پمادهایی که بدون نیاز به نسخه در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند، تسکین یابند.
از آنجایی که بودن در معرض نور خورشید برای یک مدت زمان طولانی به افزایش خطر بروز ناخنک مرتبط است، بسیار مهم است در بیرون از خانه عینک آفتابی مسدود کننده UVA/UVB به چشم داشته باشید.
با توجه به احتمال عود تهاجمی‌تر ضایعه ناخنک چشم و همچنین خطرات موجود در تکنیک‌های جراحی قدیمی، برداشتن ناخنک با جراحی نباید گزینه‌ی اول درمان باشد.
برداشتن ناخنک با استفاده از تکنیک‌های فوق مدرن می‌توانند احتمال عود مجدد را تا 20% کاهش دهند.
آیا ناخنک چشم بعد از عمل جراحی مجدد عود می‌کند؟
متاسفانه جراحی ناخنک به سادگی برداشتن یک ضایعه از روی ملتحمه و بخیه زدن مرزهای باقیمانده نیست، زیرا این روش با 80% احتمال عود کردن مجدد ناخنک همراه است. در واقع، 97% از عود ناخنک چشم در همان سال اول بعد از جراحی رخ می‌دهد.
به دلیل احتمال بالای عود مجدد ناخنک بعد از عمل جراحی، چشم پزشک گاهی اوقات بخشی از ملتحمه خود بیمار را از قسمت دیگری از چشم برداشته و از آن به عنوان پیوند برای پر کردن شکاف باقیمانده پس از برداشتن ناخنک استفاده می‌کند. این روش که با نام پیوند اتوگرافت ملتحمه نیز شناخته می‌شود، تا به امروز بکار گرفته می‌شود، اما همچنان 33% امکان عود ناخنک چشم وجود دارد. هرچه در این روش احتمال عود بسیار کمتر است اما به هیچ وجه ایده آل نیست.
آیا عمل جراحی ناخنک چشم توصیه می‌شود؟
با پیشرفت تکنیک‌های جراحی، برداشتن ناخنک آسان‌تر از قبل انجام می‌شود. با این وجود، تصمیم‌گیری در مورد انجام جراحی برداشتن ناخنک باید بعد از معاینه دقیق و مشورت با چشم پزشک صورت گیرد. چشم پزشک خطرات، مزایا و معایب این جراحی را به شما توضیح خواهد داد و در نهایت تصمیم‌گیری بر عهده‌ی خود شماست.
