وقتی صحبت از درمان کمال گرایی منفی و راهکارهای آن به میان می آید، اولین سوالاتی که ذهن شما را مشغول میکند ممکن است این باشد که کمال گرایی چیست؟ در چه صورت نابهنجار و منفی تلقی میشود؟ کمال گرایی یک صفت و ویژگی است که بر خلاف تصور برخی به خودی خود بد نیست اما در صورتی نابهنجار محسوب میشود که از حد نرمال آن خارج شود و درباره موضوعات بی اهمیت و کوچک بکار گرفته شود. کمال گرایی یعنی تلاش برای رسیدن به نهایت هر چیزی. کمال گراها نمی‌توانند کوچکترین نقصی را در نتیجه متصور شوند و همیشه کمال مطلق را میطلبند. البته این ویژگی به خودی خود همیشه بد نیست و برای انجام برخی کارهای مهم که لازم است نتیجه کامل و بی عیب و نقص داشته باشند انتظار نتیجه کامل یک نیروی محرک برای تلاش محسوب میشود. اما در صورتی که این حساسیت بیش از حد معمول و در مورد مسائل پیش پا افتاده باشد، نابهنجار محسوب شده تبعات بسیاری به همراه دارد. نکته مهم تمایز بین کمال گرایی، کمال گرایی منفی و اختلال وسواسی جبری میباشد. برای بررسی علل، پیامدها و راهکارهای غلبه بر کمال گرایی منفی در ادامه با مینویسم همراه باشید.
علل کمالگرایی منفی
برای درمان کمال گرایی منفی لازم است که به بررسی دلایل آن بپردازیم. دلایل مختلفی ممکن است برای کمال گرایی منفی وجود داشته باشد که ما به عمده ترین آن ها اشاره میکنیم.
- مهم ترین علت کمال گرایی منفی باورهای غلط القا شده به فرد توسط والدین در اوایل کودکی میباشد. بسیاری از والدین انتظارات کمالگرایانه غلط از فرزندانشان دارند و همیشه دوست داشتن آن ها را مشروط به نتایج بی نقص و کامل در کارهایشان میکنند و موفقیت های فرزندشان را ندید گرفته و همیشه نقصی در نتایج تلاش او پیدا کرده و بابت آن، او را سرزنش میکنند.
- گاهی حساسیت و نشخوار بیش از حد در نتیجه بدلیل اختلال وسواس فکری میباشد و افکار وسواسی این افراد را مجبور به تلاش و حساسیت بیش از حد روی نتیجه میکند. و این باعث کمال گرایی نابهنجار و منفی در آنها میشود که برای درمان این مساله بصورت ریشه ای نیاز به مداخله متخصص بالینی وجود دارد.
- برخی اوقات هم فشارهای جامعه و اطرافیان برای بی نقص بودن و افکار و آرزوهای غیرواقع بینانه باعث تلاش بیش از حد در افراد برای نتیجه بی نقص میشود. در واقع همه ی ما نیاز به دیده شدن توسط دیگران داریم و گاهی برای رضایت دیگران و مورد توجه آن ها قرار گرفتن ممکن است کمالگرای نابهنجار شویم.
- همچنین گاها افراد به دلیل چشم و هم چشمی و تلاش برای کامل تر بودن موفقیت هایشان نسبت به دیگر افراد جامعه کمال گرای نابهنجار میشوند.
بیشتر بخوانید: 10 راه برای درمان کمالگرایی یا پرفکشنیسم، بدترین دشمن پیشرفت شما
پیامدهای کمالگرایی منفی
- افراد کمال گرا همیشه در طلب بهتر شدن هستند و معمولا از نتیجه کارشان ناراضی اند و خودشان را سرزنش کرده و ارزششان را وابسته به نتایج کامل می‌بینند برای همین اعتماد به نفس آن ها دچار خلل میشود.
- چون افراد کمال گرای منفی همیشه دنبال نتایج بی نقص و کامل هستند و آرزوهای غیرواقع بینانه دارند، و معمولا واقعیت بر خلاف خواسته هایشان است، همیشه در حال تلاش و نرسیدن هستند و همچنین تفکر همه یا هیچ دارند، این باعث ایجاد مشکلات سلامت روان در آن ها میشود.
- اطلاف زمان از تبعات دیگر کمال گرایی منفی میباشد. افراد کمالگرای منفی بدلیل اینکه همیشه دنبال بی نقص بودن و حساسیت بیش از حد، و برترین موقعیت هستند در شروع و حرکت در روند کار معمولا زمان زیادی را اطلاف میکنند.
راهکارهای درمان کمال گرایی منفی
- اولین قدم و راهکار در درمان کمال گرایی منفی تشخیص و شناخت وجود کمال گرایی منفی در خودمان است. بسیاری از افراد وجود کمال گرایی نابهنجار را در خودشان یک رفتار طبیعی و حتی یک حسن میدانند و با اینکه از پیامدهای آن در عذابند اما آگاهی به نادرست و منفی بودن آن ندارند و برای همین اقدامی در جهت پرهیز از کمال گرایی منفی انجام نمیدهند. پس اولین قدم اینست که مسئله را شناسایی کنیم.
- همانطور که گفتیم افراد کمال گرای منفی باورهای غلطی مثل تفکر همه یا هیچ دارند که از فاکتورهای حمایتی برای وجود کمالگرایی منفی محسوب میشود پس برای درمان کمالگرایی منفی لازم است این باورهای غلط را تغییر دهیم.
- مورد دیگر در افراد کمال گرای منفی اینست که سطح توقعشان از نتایج کارشان با سطح توانایی آن ها هماهنگی ندارد بنابراین این افراد برای درمان کمال گرایی منفی لازم است توقعاتشان را هماهنگ با سطح استعداد و مهارت های خود قرار دهند.
- اقدام دیگر در درمان کمال گرایی منفی اینست که سطح استاندارد متناسب برای اهدافمان تعیین کنیم.
- افراد کمال گرای منفی ارزش وجودشان را وابسته به دستاورد های بی‌نقص و کاملشان میدانند. این افراد ارزش وجودی خودشان را گم کرده و آن را وابسته به عوامل بیرونی میدانند بنابراین لازم است برای درمان کمال گرایی منفی این مسئله را حل کرده و برای خودشان را بدون دلیل ارزش قائل باشند.
