rbc مخفف عبات Red Blood Cell Count و یکی از فاکتور های آزمایش خون می باشد که مقدار گلبول قرمز در بدن را بررسی می کند. بطور کامل بالا بودن rbc، یا زیاد شدن سطح گلبول های قرمز خود نشان دهنده یک بیماری به نام پلی سیتمی ورا است. اگر شما این وضعیت پزشکی را دارید، به این معنی است که مغز استخوان شما تعداد زیادی گلبول قرمز تولید می کند. این می تواند منجر به غلیظ شدن خون، جریان آهسته خون و در نهایت لخته شدن خون شود. ما در این پست درباره بالا بودن rbc در آزمایش خون نشانه چیست؟ به طور کامل توضییح می دهیم. در صورت تمایل از سایر مطالب همچون علائم غلظت خون و کم خونی نیز بازدید نمایید.
بالا بودن rbc در آزمایش خون یعنی چه؟
گلبول قرمز نوعی سلول خونی که در مغز استخوان ساخته شده و در خون یافت می شود. گلبول های قرمز حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین هستند که اکسیژن را از ریه ها به تمام قسمت های بدن می رساند.
بالا بودن rbc یعنی مقدار گلبول های قرمز در خوب افزایش یافته و نشانه بیماری پلی سیتمی میباشد. در پلی سیتمی، سطح هموگلوبین (Hgb)، هماتوکریت ( Hct )، یا تعداد گلبول های قرمز (RBC) ممکن است در مقایسه با اندازه گیری در شمارش کامل خون ( CBC ) افزایش یابد.
سطوح هموگلوبین بیش از 16.5 گرم در دسی لیتر (گرم در دسی لیتر) در زنان و بیش از 18.5 گرم در دسی لیتر در مردان، نشان دهنده پلی سیتمی است. از نظر هماتوکریت، مقدار بیشتر از 48 در زنان و 52 در مردان نشان دهنده پلی سیتمی است.
یکی از آنزیم های مهم تنظیم کننده این فرآیند اریتروپویتین (Epo) نام دارد. اکثر Epo توسط کلیه ها تولید و آزاد می شود و بخش کوچکتری توسط کبد آزاد می شود.
پلی سیتمی می تواند ناشی از مشکلات داخلی در تولید گلبول های قرمز باشد. این پلی سیتمی اولیه نامیده می شود. اگر پلی سیتمی به دلیل یک مشکل پزشکی زمینه ای دیگر ایجاد شود، به آن پلی سیتمی ثانویه گفته می شود.
بیشتر موارد پلی سیتمی ثانویه هستند و به دلیل بیماری دیگری ایجاد می شوند. پلی سیتمی های اولیه نسبتا نادر هستند. یک درصد تا پنج درصد نوزادان ممکن است به پلی سیتمی ( پلی سیتمی نوزادان ) مبتلا شوند.
علائم پلی سیتمی و یا بالا بودن RBC چیست؟
علائم پلی سیتمی ورا می تواند مبهم و کاملاً عمومی باشد مانند سردرد، خونریز و غیره. علائم پلی سیتمی می تواند بسیار متفاوت باشد. در برخی از افراد مبتلا به پلی سیتمی، ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. در پلی سیتمی ثانویه، بیشتر علائم مربوط به بیماری زمینه ای است که مسئول پلی سیتمی می باشد.
برخی از علائم مهم عبارتند از:
- کبودی
- خونریزی
- تشکیل لخته خون (به طور بالقوه منجر به حملات قلبی، سکته مغزی، لخته شدن خون در ریه ها [ آمبولی ریوی ]).
- درد استخوان و مفاصل ( درد باسن یا درد دنده).
- سردرد
- خارش
- خارش بعد از دوش گرفتن یا حمام (خارش بعد از حمام).
- خستگی
- سرگیجه
- درد شکم
دلیل افزایش rbc چیست؟
از دلایل افزایش سطح گلبول های قرمز خون (rbc)می توان به موراد زیر اشاره کرد :
- هیپوکسی مزمن
- سیگار کشیدن طولانی مدت
- استعداد ژنتیکی و خانوادگی
- زندگی در ارتفاعات بالا
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مونوکسید کربن (کارگران تونل، خدمه گاراژ اتومبیل، ساکنان شهرهای بسیار آلوده)
در پلی سیتمی اولیه، مشکلات ذاتی یا اکتسابی تولید گلبول قرمز منجر به پلی سیتمی می شود. دو بیماری اصلی که به این دسته تعلق دارند عبارتند از پلی سیتمی ورا (PV یا پلی سیتمی روبرا ورا [PRV]) و پلی سیتمی اولیه ارثی و مادرزادی (PFCP).
پلی سیتمی ورا مربوط به یک جهش ژنتیکی در ژن است که تصور می شود حساسیت سلول های مغز استخوان به Epo را افزایش می دهد و در نتیجه تولید گلبول های قرمز را افزایش می دهد. سطح سایر انواع سلول های خونی (گلبول های سفید و پلاکت ها) نیز اغلب در این بیماری افزایش می یابد.
پلی سیتمی اولیه خانوادگی و مادرزادی (PFCP) یک وضعیت مربوط به جهش در ژن EPOR است و باعث افزایش تولید گلبول های قرمز در پاسخ به Epo می شود.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
افراد مبتلا به پلی سیتمی اولیه باید از برخی از عوارض جدی که ممکن است رخ دهد آگاه باشند. این افراد در معرض خطرات تشکیل لخته های خون (حملات قلبی، سکته مغزی، لخته شدن خون در ریه ها [ آمبولی ریه ] یا پاها [ ترومبوز ورید عمقی ]) و خونریزی کنترل نشده (خون بینی، خونریزی گوارشی ) قرار دارند و معمولاً نیاز به مراقبت فوری پزشکی توسط پزشک معالج یا بخش اورژانس دارد.
بیماران مبتلا به پلی سیتمی اولیه معمولاً توسط پزشکان مراقبت های اولیه، متخصص داخلی، پزشک خانواده و هماتولوژیست (پزشکان متخصص در اختلالات خون ) مراقبت می شوند.
شرایطی که منجر به پلی سیتمی ثانویه می شود علاوه بر متخصصان، توسط پزشکان مراقبت های اولیه و متخصصین داخلی قابل مدیریت است. به عنوان مثال، افراد مبتلا به بیماری ریوی طولانی مدت ممکن است به طور معمول به پزشک ریه خود (متخصص ریه) مراجعه کنند و کسانی که بیماری قلبی مزمن دارند ممکن است به پزشک قلب خود (متخصص قلب) مراجعه کنند.
