تلخی دهان یکی از مشکلات آزار دهنده ولی بدون خطر برای افراد است که با بوی بد دهان، نفخ و رفلاکس معده همراه می باشد. تلخی دهان در اثر عوامل متفاوتی ایجاد شده و با حس چشایی در دهان تداخل کرده و منجر به حس مزه تلخی در دهان خواهد شد. اما علت تلخی دهان همراه با حالت تهوع چیست؟ در این مقاله شما را با علت تلخی دهان همراه با تهوع آشنا می کنیم.
علائم و نشانه های تلخی دهان
تغییر دائمی مزه دهان بعلت نارسایی چشایی ایجاد می شود. افرادی که دچار نارسایی چشایی هستند یک مزه ثابت را حس می کنند، مثل:
- تلخ
- فلزی
- فاسد یا نامطبوع
- شور
علل تلخی دهان
عوامل ایجادکننده تلخی دهان عبارتند از:
- نفس کشیدن از راه دهان
- کم آبی بدن
- خشکی دهان
- بارداری
- کشیدن سیگار
- مسمومیت شیمیایی
- آسیب‌های وارده به سر، بینی و دهان
علل تلخی دهان همراه با تهوع
اسیدهای صفراوی هضم چربی ها قبل از تحریک آنزیم ها انجام می دهند، حضور یک اسفنگتر محیط معده اسیدی را از مناطق حساس جدا می کند. نقض در این عضله موجب انتشار اسیدهای صفراوی در مسیرهای گوارشی فوقانی و در نهایت تلخی در دهان می شود. رایجترین علل تلخی دهان همراه با تهوع موارد زیر است:
- اگر تلخی دهان همیشگی باشد ناشی از غلبه صفرا است.
- غلبه صفرا با حالت تهوع، زود عصبانی شدن، سردرد و رفلاکس همراه می باشد.
- تلخی دهان و حالت تهوع، نشانه ای از وجود صفرای در معده است.
موثرترین روش های درمان غلبه صفرا و رفع تلخی دهان و تهوع
- حجامت پشت گوش و حجامت عام به دفع صفرا کمک می‌کند.
- مصرف مواد غذایی کاهنده صفرا مانند آب زرشک، شربت سکنجبین، آلو، آلبالو و تمر هندی استفاده کنند.
- مصرف رب میوه بِه مفید است.
- مصرف شربت انار یا رب انار بعد از هر وعده غذا
- سیب، آب سیب یا رب سیب
- شربتی از رب انار و آب‌غوره همراه با عسل
پرهیز در مواقع غلبه صفرا و برطرف کردن تلخی دهان با تهوع
از مصرف موادغذایی زیر اجتناب کنید:
- فلفل و خرما
- از مصرف بیش از حد تخم مرغ، سیر، پیاز
- ادویه‌های تند و تیز، غذاهای چرب و شیرین
- بادمجان، موز، خربزه، آناناس
- طالبی،گردو، پسته، فندق
- نارگیل، سیاه دانه، شنبلیله و ریزه‌خواری
عوامل ایجادکننده مزه تلخی در دهان به همراه حالت تهوع
بیماری هایی که باعث تلخی دهان می شوند، عبارتند از:
- آلرژی، حساسیت و گرفتگی بینی
- فلج بل (بیماری عصبی)
- ژنژیویت (التهاب، ورم و خونریزی لثه‌ها)
- گلوسیت (التهاب، ورم و قرمزی زبان)
- پولیپ بینی
- عفونت غدد بزاقی دهان
- بیماری شوگر: نوعی بیماری خودایمنی که باعث خشکی دهان و چشم می‌شود.
- عفونت‌های تنفسی مثل سرماخوردگی، سینوزیت، گلودرد چرکی، آنفلوآنزا و فارنژیت (التهاب و ورم گلو)
- کمبود ویتامین ب 12 یا عنصر زینک در بدن
- استفراغ یا برگشت اسید معده به مری (میتواند در اثر بیماری ریفلاکس باشد)
آسیب‌های که باعث تلخی دهان می‌شوند، عبارتند از:
- سوختن یا گزش زبان توسط چیزی
- آسیب‌های وارده به سر، بینی و دهان
- آسیب اعصاب حساس به درک مزه‌ها
- مسمومیت‌ها مثل خوردن یک گیاه سمی یا مسمومیت شیمیایی مثل تماس با حشره‌کش‌ها
سایر عللی که باعث تلخی دهان می‌شوند، عبارتند از:
- مشکلات مربوط به دندان یا وسایل دندان‌پزشکی مثل سیم دندان
- جراحی دندان
- اشعه درمانی ناحیه سر و گردن
- جراحی گوش، بینی و گلو
داروهایی که باعث تلخی دهان می‌شوند، عبارتند از:
- بسیاری از داروهایی که باید فورا آن‌ها را قورت دهید.
- داروهای جویدنی.
دلایل تلخی دهان با حالت تهوع
تلخی دهان دلایل متفاوتی دارد که در ادامه شرح می دهیم.
- خشکی دهان: بزاق باعث می‌شود باکتری های موجود در دهان کاهش یابد.
- یائسگی:کاهش سطح استروژن در بدن است.
- آسیب های عصبی: آسیب به اعصاب باعث تغییر حس چشایی می‌شود.
- آسیب وارده به سر یا بیماری های دیگر مثل:صرع، تصلب چندگانه (MS)، تومور مغزی، فلج بل، جنون.
داروهایی که سبب مزه تلخی می‌شوند، عبارتند از:
- آنتی بیوتیک های خاص
- برخی داروهای قلب
- ویتامین هایی که حاویی مواد معدنی یا فلزات هستند مانند مس، آهن یا روی
- داروهای لیتیم
بیماری هایی که باعث تلخی دهان با تهوع می شود
کبد و تلخی دهان
کبد سموم و مواد زائد را پاک می کند و در متابولیسم آنزیم ها نقش مهمی دارد. در صورت مشکل در کبد، دهان تلخ می شود.
عدم توجه به بهداشت دهان
عدم توجه به بهداشت دهان و دندان علت تلخی دهان اول صبح است. پیش از خواب مسواک بزنید و از دهانشویه استفاده کنید.
سینوزیت
سینوزیت می تواند علت تلخی دهان اول صبح باشد. در سینوزیت، راه سینوس های بینی بسته شده و باعث تلخی دهان در اول صبح خواهد شد.
سرماخوردگی
سرماخوردگی و گرفتگی راه بینی و گلو و عفونت در دستگاه گوارش، علت تلخی دهان اول است.
حساسیت
حساسیت یا آلرژی یکی دیگر از دلایل ساده تلخی دهان در اول صبح است. حساسیت سبب گرفتگی و اختلال در دستگاه گوارش شده و علت تلخی دهان است.
رفلاکس معده
برگشتن اسید معده به درون مری از دلایل تلخی دهان است. دریچه بین مری و معده ضعیف شده و فرد در معده و قفسه سینه خود احساس سوزش می کند.
کشیدن سیگار
سیگار به دلیل مواد شیمیایی و سمی به جوانه های چشایی آسیب زده و میتواند علت تلخی دهان باشد.
کاهش میزان ویتامین بدن
انواع ویتامین ها برای بو و مزه ضروری هستند، و روی چشایی و بویایی تاثیر می گذارند. کمبود ویتامین ب۱۲ و افزایش روی بدن علت تلخی دهان هست.
اختلال در سلامت بدن و بیماری
بی آبی بدن، اختلال غدد بزاقی، نفس کشیدن از راه دهان، باعث تلخی دهان می شوند. علت تلخی دهان در صبح نشانه دیابت، تیروئید، یا مشکلاتی در کلیه است.
شرایط خاص و تلخ بودن دهان
شیمی درمانی و داروهای بیولوژیکی، بارداری (مخصوصا در مراحل اولیه آن) ، جراحی های بینی، حلق و دهان، افزایش سن باعث تلخی دهان می شود.
درمان تلخی دهان به همراه حالت تهوع
- برای درمان تلخی دهان میوه و سبزیجات بخورید.
- از مصرف دخانیات، الکل و کافئین پرهیز کنید.
- غذاهای چرب و غنی از چربی اشباع شده به کبد لطمه می زنند.
- صبح ۱ حبه سیر ناشتا بخورید.
- جویدن آدامس، مسواک زدن دندان ها و زبان، و استفاده از نخ دندان مفید است.
- به مدت 8 شب نوشیدنی با ترکیب 1 چغندر، 1 حبه سیر، آب نصف عدد لیموترش، کمی جعفری، 1 قاشق چایخوری عسل تهیه کنید، و بخورید.
پرهیز برای جلوگیری از رفلاکس معده برای رفع تلخی دهان
- ماکارونی، لازانیا، نودل، آش‌رشته و پیتزا را از برنامه غذایی حذف کنید.
- همراه غذا، آب و نوشیدنی میل نکنید.
- از مصرف ماست، ترشی و سالاد شیرازی نیز با غذا اجتناب کنید.
عوارض ناشی از تلخی دهان به همراه تهوع
عوارض ناشی از تلخی دهان عبارتند از:
