علت اضافه وزن در کودکان چیست؟

اضافه وزن کودکان دلایل متنوعی دارد که در این مقاله به بررسی آنها می پردازیم. چاقی و اضافه وزن در کودکان زمانی نگران کننده است که اضافه وزن اغلب کودکان را در مسیر مشکلات سلامتی قرار می دهد. مشکلاتی مثل: دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا. چاقی دوران کودکی نیز می تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و افسردگی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می شود که از مقاله تغذیه مناسب برای مدرسه کودکان و سوپ برای سرماخوردگی نوزاد را مطالعه کنید.

دلیل اضافه وزن در کودکان چیست؟

یکی از بهترین راهکارها برای کاهش چاقی در دوران کودکی، بهبود عادات غذایی و ورزش در کل خانواده است. درمان و پیشگیری از چاقی دوران کودکی به محافظت از سلامت کودک شما در حال حاضر و در آینده کمک می کند.

مسائل مربوط به سبک زندگی، فعالیت بسیار کم و کالری زیاد از غذا و نوشیدنی، از عوامل اصلی چاقی دوران کودکی هستند. اما عوامل ژنتیکی و هورمونی نیز ممکن است نقش داشته باشند.

1. رژیم غذایی نادرست

اولین دلیل اضافه وزن در کودکان، رژیم غذایی نادرست است. خوردن منظم غذاهای پرکالری، مانند فست فودها، محصولات پخته شده و تنقلات، می تواند باعث افزایش وزن کودک شما شود. آب نبات و دسر همچنین می تواند باعث افزایش وزن شود و شواهد بیشتر به نوشیدنی های شیرین از جمله آب میوه ها و نوشیدنی های ورزشی به عنوان مقصر چاقی در برخی افراد اشاره می کنند.

2. عدم ورزش و تحرک کافی

کودکانی که زیاد ورزش نمی کنند، به دلیل اینکه کالری زیادی نمی سوزانند، بیشتر در معرض افزایش وزن هستند. زمان زیادی که صرف فعالیت های کم تحرک می شود، مانند تماشای تلویزیون یا بازی های ویدیویی نیز به این مشکل کمک می کند. در برنامه های تلویزیونی نیز اغلب تبلیغاتی برای غذاهای ناسالم ارائه می شود.

3. ژنتیکی

از دیگر دلایل اضافه وزن کودکان می توان به ژنتیک اشاره کرد. اگر فرزند شما از خانواده ای با افراد دارای اضافه وزن است، احتمال افزایش وزن او بیشتر است. این امر به ویژه در محیطی که غذاهای پرکالری همیشه در دسترس هستند و فعالیت بدنی تشویق نمی شود، صادق است.

4. عوامل روانشناسی

استرس شخصی، والدین و خانواده می تواند خطر چاقی را در کودک افزایش دهد. برخی از کودکان برای کنار آمدن با مشکلات یا مقابله با احساسات، مانند استرس، یا برای مبارزه با کسالت، پرخوری می کنند. والدین آنها ممکن است تمایلات مشابهی داشته باشند.

5. عوامل اجتماعی و اقتصادی

مردم در برخی جوامع منابع محدود و دسترسی محدودی به سوپرمارکت ها دارند. در نتیجه، آنها ممکن است غذاهای آماده ای بخرند که سریع هضم نمی شوند، مانند غذاهای یخ زده، کراکر و کلوچه. همچنین، افرادی که در محله های کم درآمد زندگی می کنند ممکن است به مکان امنی برای ورزش دسترسی نداشته باشند.

6. داروهای خاص 

برخی از داروهای تجویزی می توانند خطر ابتلا به چاقی کودکان را افزایش دهند. آنها شامل پردنیزون، لیتیوم، آمی تریپتیلین، پاروکستین (Paxil)، گاباپنتین (Neurontin، Gralise، Horizant) و پروپرانولول (Inderal، Hemangeol) هستند.

علائم اضافه وزن کودکان

همه کودکانی که وزنشان بالا است لزوما اضافه وزن ندارند. برخی از کودکان فرم استخوان بندی بزرگتر از حد متوسط ​​دارند و کودکان به طور معمول مقادیر مختلفی از چربی بدن را در مراحل مختلف رشد حمل می کنند. بنابراین ممکن است از ظاهر فرزندتان ندانید که آیا وزن یک نگرانی برای سلامتی او می باشد یا خیر.

شاخص توده بدنی (BMI) که دستورالعملی برای وزن در رابطه با قد ارائه می دهد، معیار پذیرفته شده اضافه وزن و چاقی است. پزشک کودک شما می‌تواند از نمودارهای رشد، BMI و در صورت لزوم، آزمایش‌های دیگر استفاده کند تا به شما کمک کند تا بفهمید وزن فرزندتان می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند یا خیر.

عوارض چاقی دوران کودکی

چاقی دوران کودکی اغلب باعث ایجاد عوارض در سلامت جسمی، اجتماعی و عاطفی کودک می شود. عوارض جسمی چاقی دوران کودکی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دیابت نوع 2

این بیماری مزمن بر میزان استفاده بدن کودک از قند (گلوکز) تأثیر می گذارد. چاقی و سبک زندگی کم تحرک خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.

• کلسترول بالا و فشار خون بالا

یک رژیم غذایی نامناسب می تواند باعث شود کودک شما به یکی یا هر دوی این بیماری ها مبتلا شود. این عوامل می‌توانند به ایجاد پلاک‌ها در شریان‌ها کمک کنند، که می‌تواند باعث تنگ شدن و سخت شدن شریان‌ها شود که احتمالاً منجر به حمله قلبی یا سکته در سنین بالاتر می‌شود.

• درد مفاصل

وزن اضافی باعث ایجاد فشار اضافی بر روی زانو می شود. چاقی دوران کودکی می تواند باعث درد و گاهی آسیب در لگن، زانو و کمر شود.

• مشکلات تنفسی

آسم در کودکانی که اضافه وزن دارند شایع تر است. این کودکان همچنین بیشتر در معرض ابتلا به آپنه انسدادی خواب هستند، یک اختلال بالقوه جدی که در آن تنفس کودک به طور مکرر متوقف می شود و در طول خواب شروع می شود.

• بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)

این اختلال که معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی کند، باعث ایجاد رسوبات چربی در کبد می شود. NAFLD می تواند منجر به زخم و آسیب کبدی شود.

• عوارض اجتماعی و عاطفی 

کودکانی که اضافه وزن دارند ممکن است مورد آزار و اذیت و تمسخر همسالان خود قرار گیرند. این می تواند منجر به از دست دادن اعتماد به نفس و افزایش خطر افسردگی و اضطراب شود.

پیشگیری از اضافه وزن کودکان

• تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم را به یک امر خانوادگی تبدیل کنید. همه نفع خواهند برد و هیچ کس احساس نمی کند که متمایز شده است.
• میان وعده های سالم در دسترس داشته باشید. گزینه ها شامل ذرت بو داده بدون کره، میوه با ماست کم چرب، هویج بچه با هوموس یا غلات سبوس دار با شیر کم چرب است.
• چندین بار غذاهای جدید ارائه دهید. اگر فرزندتان بلافاصله غذای جدیدی را دوست ندارد، ناامید نشوید. معمولاً نیاز به قرار گرفتن در معرض چندین ماده غذایی برای پذیرش است.
• جوایز غیرغذایی را انتخاب کنید. وعده آب نبات برای رفتار خوب ایده بدی است.
• مطمئن شوید که کودک شما به اندازه کافی می خوابد. برخی مطالعات نشان می دهد که خواب کم ممکن است خطر چاقی را افزایش دهد. کم خوابی می تواند باعث عدم تعادل هورمونی شود که منجر به افزایش اشتها می شود.
• همچنین مطمئن شوید که فرزندتان حداقل سالی یک بار برای معاینه کودک خوب به پزشک مراجعه کند. در طول این ملاقات، پزشک قد و وزن کودک شما را اندازه گیری می کند و BMI او را محاسبه می کند . افزایش قابل توجهی در رتبه صدک BMI فرزند شما در طول یک سال ممکن است نشانه احتمالی باشد که فرزند شما در معرض خطر اضافه وزن قرار دارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر نگران این هستید که فرزندتان بیش از حد وزن اضافه کند، با پزشک او صحبت کنید. پزشک سوابق رشد و تکامل فرزند شما، تاریخچه وزن به ازای قد خانواده شما و جایی که فرزند شما در نمودارهای رشد قرار می گیرد را در نظر می گیرد. این می تواند به تعیین اینکه آیا وزن کودک شما در محدوده ناسالم است یا خیر کمک کند.