اضطراب چیست و علائم آن

اگر بخواهیم بگوییم اضطراب چیست به زبان ساده باید بگوییم اضطراب یک احساس نرمال و اغلب سالم است. با این وجود، وقتی فردی مرتبا سطح بالایی از اضطراب را تجربه کند، این مشکل تبدیل به یک اختلال پزشکی می‌شود. اختلالات اضطراب، دسته‌ای از سلامت روان را شکل می‌ دهند که منجر به عصبانیت بیش از اندازه، ترس، هراس و نگرانی می‌شوند. اختلالات اضطراب، نحوه‌ پردازش احساسات و رفتار فرد را تغییر می‌ دهند و با علائم فیزیکی همراه هستند. اضطراب خفیف می‌ تواند نامعلوم و ناراحت‌ کننده باشد در حالی که اضطراب شدید بر روی زندگی روزانه‌ فرد تاثیر جدی می‌ گذارد.

اختلالات اضطراب، 40 میلیون نفر در ایالات متحده را تحت تاثیر قرار داده است. این بیماری، رایج‌ ترین بیماری روانی در دنیا محسوب می‌شود. با این وجود، تنها 36.9 درصد از افراد مبتلا به اختلال اضطراب تحت درمان قرار می‌ گیرند و بقیه افراد نسبت به آن بی تفاوت هستند. تا اینجا به صورت ساده گفتیم اضطراب چیست در ادامه مفصل تر صحبت می کنیم.

اضطراب چیست

انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، اضطراب را به عنوان یک احساس مشخص شده همراه با تنش، نگرانی و تغییرات فیزیکی ازقبیل افزایش فشار خون تعریف می‌ کند. آگاهی از تفاوت بین احساس عادی اضطراب و اختلال اضطرابی که به درمان پزشکی نیاز دارد، به شناسایی و درمان این مشکل کمک می‌ کند.

در این مقاله، نگاهی بر تفاوت بین اضطراب و اختلال اضطراب،‌ انواع مختلف اضطراب و گزینه‌ های درمان استرس و اضطراب در دسترس می‌اندازیم.

اضطراب چه زمانی به درمان نیاز دارد؟

در حالی که اضطراب منجر به پریشانی می‌شود، اما همیشه یک بیماری بi حساب نمی‌آید.

اضطراب چگونه بوجود می آید

استرس از کجا شروع می شود؟ زمانی که فردی با محرک‌ های بالقوه مضر و نگران‌ کننده روبرو می‌شود، احساس اضطراب نه تنها عادی است بلکه به ضرورتی برای بقا تبدیل می‌شود.

از همان روزهای نخست بشریت، نزدیک شدن غارتگران و خطرات آینده به بدن هشدار می‌ دادند. این هشدارها به شکل افزایش ضربان قلب، تعریق و افزایش حساسیت نسبت به اطرافیان مشخص می‌ شوند.

خطر منجر به افزایش ترشح آدرنالین می‌شود، هورمون و پیام‌ رسان شیمیایی در مغز که در عوض، این واکنش‌ های اضطرابی در فرآیندی به نام پاسخ فرار یا قرار را تحریک می‌کند. این موضوع، انسان را برای رویارویی فیزیکی یا خنثی کردن تهدیدهای بالقوه آماده می‌ سازد.

برای بسیاری از افراد، فرار از حیوانات بزرگتر و خطرات حتی باعث نگرانی کمتری در مقایسه با انسان‌ های نخستین می‌شود. امروزه، اضطراب پیرامون کار، پول، زندگی خانوادگی، سلامت و مسائل حیاتی دیگری وجود دارد که نیازمند توجه‌ یک فرد بدون نیاز به پاسخ فرار یا قرار است.

احساس عصبانیت بی دلیل و دست‌ پاچگی بیش از یک رویداد مهم در زندگی یا در طول یک موقعیت دشوار، بازتاب طبیعی از پاسخ فرار یا قرار است. آن همچنان می‌تواند برای بقا مهم باشد- به عنوان مثال، اضطراب تصادف با ماشین هنگام عبور از خیابان به این معنی است که فرد به طور غریزی به منظور اجتناب از خطر هر دو طرف خیابان را نگاه می‌کند.

همچنین بخوانید: کمبود کدام ویتامین باعث عصبانیت می شود

اختلالات اضطراب

گاهی اوقات، مدت زمان یا شدت اضطراب می‌ تواند هیچ تناسبی با عامل استرس‌زا یا محرک نداشته باشد و علائم فیزیکی ازقیبل افزایش فشار خون و حالت تهوع نیز ممکن است رخ دهد. این واکنش‌ ها فراتر از اضطراب معمولی هستند و تبدیل به اختلال اضطراب می‌شوند.

APA، فردی با اختلال اضطراب را به عنوان داشتن افکار یا نگرانی‌ هایی در مورد آینده توصیف می‌ کند. وقتی اضطراب به مرحله‌ی اختلال رسید، با عملکرد روزانه‌ِ فرد تداخل پیدا می‌کند.

علائم اضطراب

درحالی که تعداد زیادی از تشخیص‌ ها شامل اختلالات اضطراب است، اما علائم اختلال اضطراب تعمیم‌ یافته (GAD) به شرح زیر می‌باشد:

• بی‌ قراری، دلشوره بی دلیل و احساس عصبانیت و دلخوشی
• نگرانی غیرقابل کنترل
• کج خلقی و زودرنجی
• مشکل در تمرکز
• استرس و خواب رابطه مستقیمی دارند. مشکل در خواب از قبیل مشکل در به خواب رفتن یا در خواب ماندن

در حالی که تجربه‌ این علائم در زندگی روزمره می‌ تواند عادی باشد، اما افراد مبتلا به GAD ممکن است این علائم را به صورت دائمی یا شدید تجربه کنند. GAD ممکن است به صورت یک نگرانی نامعلوم و ناراحت‌ کننده یا اضطراب شدیدی که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌ کند، بروز نماید.

انواع اضطراب

راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات سلامت روان: چاپ پنجم (DSM-V)، اختلالت اظطراب را به چندین گروه اصلی تقسیم می‌کند.

در نسخه‌ های قبلی DSM، اختلالات اضطراب شامل اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)، اختلال استرس بعد از سانحه (PTSD) و همچنین اختلال اضطراب مزمن است. با این وجود، این راهنما دیگر چنین مشکلات سلامت روانی را تحت عنوان اضطراب طبقه‌ بندی نمی‌کند.

اختلال اضطراب اکنون شامل موارد زیر است:

• اختلال اضطراب تعمیم‌ یافته

این یک اختلال مزمن است که فرد در آن اضطراب بیش از اندازه و طولانی مدت و نگرانی در مورد رویدادهای نامشخص زندگی، اشیا یا موقعیت‌های مختلف را تجربه می‌کند. GAD رایج‌ترین مشکل از اختلال اضطراب است و افراد مبتلا به آن همواره نمی‌توانند علت اضطراب خود را شناسایی کنند.

• اختلال پانیک (هراس)

حملات کوتاه یا ناگهانی ترس و زودرنجی، اختلال پانیک را مشخص می‌کنند. این حملات منجر به سردرگمی، گیجی، حالت تهوع و مشکل در تنفس می‌شوند. حملات پانیک به سرعت رخ می‌دهند و بعد از 10 دقیقه به اوج می‌رسند. با این وجود، حمله‌ی پانیک ممکن است برای ساعت‌ها باقی بماند.

اختلالات پانیک معمولا بعد از تجربیات ترسناک یا استرس طولانی مدت رخ می‌دهند، اما ممکن است بدون محرک هم باشند. فردی که حمله‌ی پانیک را تجربه می‌کند، ممکن است آن را به غلط به عنوان یک بیماری خطرناک تفسیر کند و به منظور اجتناب از حملات بعدی، تغییرات اساسی در رفتار خود ایجاد نماید.

• فوبیای خاص

این یک ترس غیرمنطقی از یک شی یا موقعیت خاص است. فوبیا مانند سایر اختلالات اضطراب نیست و به یک علت خاص مرتبط می‌شود.

فردی که فوبیا دارد، ممکن است خود متوجه‌ی غیرمنطقی بودن ترسش باشد اما نتواند اضطراب ناشی از این محرک را کنترل نماید. محرک‌های فوبیا می‌توانند از موقعیت‌ها یا حیوانات مختلف گرفته تا اشیای روزانه باشند. فوبیاهای عجیب مانند ترس از پرندگان، ترس از فضای بسته، ترس از پرواز و … همگی از انواع اضطراب هستند.

• آگورافوبیا

آگورافوبیا، ترس از مکان‌ها، رویدادها یا موقعیت‌هایی است که فرار از آن‌ها می‌تواند دشوار باشد یا اگر فرد گرفتار شود، نمی‌تواند خود را رها سازد. مردم اغلب آن را به عنوان فوبیا از فضای باز تصور می‌کنند، اما به این سادگی نیست. فرد مبتلا به آگورافوبیا دارای ترس از ترک کردن خانه یا استفاده از آسانسور یا وسایل حمل و نقل عمومی است.

• سکوت انتخابی

این شکلی از اضطراب است که کودکان تجربه می‌کنند و نمی‌توانند در مکان‌های خاصی ازقبیل مدرسه حرف بزنند؛ حتی با داشتن مهارت‌های عالی در زمینه‌ی برقراری ارتباط کلامی با افراد آشنا. آن ممکن است یک شکل شدید از فوبیای اجتماعی باشد.

اختلال اضطراب اجتماعی یا فوبیای اجتماعی: این ترس از قضاوت منفی دیگران در شرایط اجتماعی یا شرمندگی در جمع است. اختلال اضطراب اجتماعی شامل احساسات مختلف است ازقبیل ترس از صمیمیت، ترس از صحنه و اضطراب به خاطر تحقیر و رد شدن.

این اختلال باعث می‌شود تا افراد از موقعیت‌های اجتماعی یا تماس با دیگران تاحدی دوری کنند که زندگی روزانه برایشان دشوار می‌شود.

• اختلال اضطراب جدایی

سطح بالای اضطراب بعد از جدایی از یک فرد یا مکانی که احساس امنیت و ایمنی را فراهم می‌سازد، اختلال اضطراب جدایی تعریف می‌شود. گاهی اوقات، جدایی منجر به علائم حمله‌ی پانیک می‌َشود.

دلایل اضطراب

دلایل اضطراب پیچیده است. بسیاری از آن‌ها همزمان رخ می‌دهند، برخی ممکن است منجر به اختلالات دیگر شوند و برخی نیز به اختلالات اضطراب دیگر تبدیل نمی‌شوند مگر آن که دلیل دیگری وجود داشته باشد.

دلایل احتمالی شامل موارد زیر هستند:

• محرک‌ه ای استرس‌زای محیطی ازقبیل مشکلات کاری، مشکلات رابطه یا مسائل خانوادگی.
• ژنتیک، احتمال ابتلا به اختلال اضطراب در افرادی که عضوی از خانواده‌شان دچار چنین اختلالی شده است، بیشتر می‌باشد.
• فاکتورهای پزشکی ازقبیل علائم یک بیماری متفاوت، تاثیر دارو یا استرس ناشی از جراحی یا ریکاوری طولانی مدت.
• شیمی مغز: روانشناسان، بسیاری از اختلالات اضطرابی را به عنوان ناهمترازی هورمون و سیگنال‌های الکتریکی مغز تعریف می‌کنند.
• ترک اعتیاد یک ماده ممنوع که اثر آن ممکن است تاثیر دلایل محتمل دیگر را تشدید نماید.

درمان اضطراب

درمان‌ها ترکیبی از روان‌ درمانی، رفتاردرمانی و دارودرمانی هستند.

گاهی اوقات، وابستگی به الکل، افسردگی یا مشکلات دیگر می‌توانند تاثیر زیادی بر روی بهزیستی روانی داشته باشند. به همین دلیل است که درمان هرگونه اختلال اضطراب باید تا زمان تحت کنترل درآمدن بیماری اصلی به تاخیر افتد.

• درمان اضطراب بدون دارو

در برخی از موارد، فرد می‌تواند اختلال اضطراب را در خانه و بدون نظارت بالینی درمان کند. با این وجود، این رویکرد برای اختلال اضطراب شدید یا بلندمدت موثر نخواهد بود.

ورزش و کارهایی وجود دارند که می‌توانند به فرد در مواجه با اختلال اضطراب کوتاه مدت و خفیف کمک کنند ازجمله:

• مدیریت استرس: یادگیری نحوه مدیریت استرس می‌تواند به محدودسازی محرک‌های بالقوه کمک کند. فشارها و ضرب‌الاجل‌ها را سازماندهی کنید، فهرستی برای مدیریت کارهای مهم‌تر تهیه نمایید و از مطالعه یا کار مرخصی بگیرید.
• تکنیک‌ های آرام‌ سازی: فعالیت‌های ساده می‌توانند به آرام کردن نشانه‌های روانی و ذهنی اضطراب کمک کنند. این تکنیک‌ها شامل مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق برای کاهش استرس، دوش طولانی مدت، استراحت در تاریکی و یوگا هستند.
• ورزش‌ هایی برای جایگزین کردن افکار منفی با افکار مثبت: فهرستی از افکار منفی که در نتیجه‌ی اضطراب ایجاد می‌شوند، تهیه کنید و فهرست دیگری از افکار مثبت و باورپذیر به منظور جایگزینی با فهرست اول ایجاد نمایید. ایجاد یک تصویر ذهنی از مواجه و غلبه موفقیت‌آمیز با ترس نیز می‌تواند فوایدی به همراه داشته باشد؛ به خصوص اگر علائم اضطراب با دلیل خاصی ازقبیل فوبیا همراه باشد.
• شبکه حمایتی: با افراد آشنایی که حامی هستند ازقبیل اعضای خانواده یا دوست خود صحبت کنید. خدمات گروه‌های حمایتی نیز ممکن است به صورت آنلاین یا در محل زندگی شما وجود داشته باشند.
• ورزش: ورزش می‌ تواند باعث بهبود خودپنداره و آزادسازی مواد شیمیایی در مغز شود که احساسات مثبت را برمی‌انگیزند.

• درمان اضطراب با مشاوره

یک روش استاندارد برای درمان اضطراب، مشاوره روانی است. این کار می‌تواند شامل رفتاردرمانی شناختی (CBT)، روان‌درمانی یا ترکیبی از این دو باشد. اگر قصد مشاوره دادن به یک فرد مضطرب را دارید مقاله چگونه به فرد مضطرب کمک کنیم را بخوانید.

• درمان اضطراب با روش CBT

هدف از این نوع روان‌درمانی، تشخیص و تغییر الگوهای فکری مضری است که اساس اضطراب و احساسات مشکل‌ساز را شکل می‌دهند. در این فرآیند، متخصصان CBT امیدوار هستند تا افکار مغشوش را محدود کنند و نوع واکنش افراد نسبت به اشیا یا موقعیت‌هایی که محرک اضطراب هستند را تغییر دهند.

به عنوان مثال، یک روان‌درمانگر CBT برای اختلال پانیک تلاش می‌کند تا این واقعیت را تقویت نماید که حملات پانیک با حملات قلبی یکی نیستند. قرار گرفتن در معرض ترس‌ها یا محرک‌ها می‌تواند بخشی از CBT باشد. این کار، مردم را تشویق به رویارویی با ترس‌هایشان می‌کند و به کاهش حساسیت نسبت به محرک‌های معمولی اضطراب کمک می‌کند.

• دارو درمانی اضطراب

فرد می‌تواند اضطراب خود را از طریق داروهای مختلف کنترل کند.

داروهایی که برخی از علائم فیزیکی و روانی را کنترل می‌کنند، شامل داروهای ضدافسردگی، بنزودیازپین، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای و مسدودکننده‌های بتا هستند.

درمان اضطراب با بنزودیازپین

پزشک ممکن است این دارو را برای افراد خاصی که اضطراب دارند، تجویز کند اما بنزودیازپین به شدت اعتیادآور است. این دارو دارای عوارض جانبی به غیر از خواب‌آلودگی و اعتیاد است. دیازپام نمونه‌ای از بنزودیازپین تجویز شده می‌باشد.

درمان اضطراب با داروهای ضدافسردگی

این داروها به کاهش اضطراب کمک می‌ کنند و حتی برای کنترل افسردگی نیز مفید هستند. افراد اغلب سروتونین مصرف می‌ کنند چراکه عوارض جانبی کمتری در مقایسه با سایر داروهای ضدافسردگی قدیمی دارد، اما منجر به حالت تهوع، عصبانیت و اختلال در عملکرد جنسی به محض شروع مصرف می‌شود.

سایر داروهای ضدافسردگی شامل فلوکسیتین و سیتالوپرام هستند. داروهای گیاهی ضدافسردگی نیز می تواند برای درمان استرس و اضطراب مفید باشند.

داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای

داروهای سه حلقه‌ای، گروهی از داروهای قدیمی‌تر SSRIها هستند که برای اکثر اختلالات اضطراب به غیر از OCD مفید می‌باشند. این داروها ممکن است عوارض جانبی ازقبیل خشکی دهان، سرگیجه، خواب‌الودگی و کاهش وزن داشته باشند. ایمی‌ پرامین و کلومی‌ پرامین دو نمونه از داروهای سه حلقه‌ای محسوب می‌شوند. داروهای دیگری که ممکن است برای درمان اضطراب مصرف شوند، عبارتند از:

• مسدودکننده‌ های بتا
• بازدارنده‌ی مونوآمین اکسیداز (MAOI)
• بوسپیرون

در صورت شدید شدن عوارض جانبی هر یک از این داروهای تجویز شده به پزشک مراجعه کنید.

برای کاهش استرس چه بخوریم

پیشگیری از اضطراب

روش‌ هایی برای کاهش احتمال ابتلا به اختلالات اضطراب وجود دارند. به یاد داشته باشید که اضطراب یک فاکتور طبیعی از زندگی روزانه است و تجربه‌ چنین احساسی همواره نشان دهنده‌ وجود اختلال سلامت روان نمی‌ باشد.

مراحل زیر را به منظور کمک به تعدیل اضطراب خود دنبال کنید:

• مصرف کافئین، چای، کوکاکولا و شکلات را کم کنید.
• پیش از مصرف داروهای بدون نسخه یا درمان‌ های گیاهی با پزشک یا داروساز در مورد مواد شیمیایی که موجب بدتر شدن علائم اضطراب می‌ شوند، صحبت کنید.
• یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
• الگوی خواب منظم داشته باشید.
• از مصرف الکل، شاهدانه یا مواد مخدر دیگر بپرهیزید.

آیا نوشتن از مشکلات اضطراب را کم میکند

سخن پایانی

اضطراب به خودی خود بیماری نیست، بلکه احساس طبیعی است که برای بقا در هنگام مواجه با خطر ضروری می‌ باشد. اختلال اضطراب زمانی ایجاد می‌شود که واکنش نسبت به محرک اصلی اغراق‌آمیز است. انواع مختلفی از اختلالات اضطراب وجود دارند، ازجمله اختلال پانیک، فوبیا و اضطراب اجتماعی. درمان اضطراب شامل ترکیبی از انواع مختلف روش‌های درمانی، مدیتیشن و مشاوره همراه با اقدامات کمک به خود است.

یک سبک زندگی فعال با رژیم غذایی متعادل می‌تواند اضطراب را در محدوده‌ سالمی نگه دارد.