از توانایی عقاب در ردیابی طعمه از مایل‌ها فاصله گرفته تا آفتاب‌پرست که بدون حرکت سر می‌تواند زوایای مختلف پیرامونش را ببیند، قلمرو حیوانات از قدرت بینایی پیچیده و منحصر به فردی تشکیل شده است. هر یک از این حیوانات به منظور بقا در محیط زندگی خود، قدرت بیناییشان را تطبیق داده‌اند. در این مقاله، حیواناتی با قدرت بینایی باورنکردنی را معرفی خواهیم کرد.
قدرت بینایی کدام حیوان بیشتر است
به طور قطع نمی توان گفت قدرت بینایی کدام حیوان بیشتر است برخی میدان دید گسترده تری دارند برخی توانایی تشخیص رنگ قوی تری دارند و برخی توانایی دید از فاصله دور را دارند.
انسان‌ها – بهترین قدرت بینایی در میان پستانداران
در مقایسه با باقی قلمر حیوانات، انسان‌ها دارای قدرت بینایی بسیار خوبی هستند. ما می‌توانیم اشیا را با وضوح بالا از فاصله‌ی دور ببینیم، درک از عمق بسیار قوی داریم و حداقل یک میلیون رنگ را می‌توانیم تشخیص دهیم.
این فرضیه وجود دارد که ما باید از مارها به خاطر قدرت بینایی خود تشکر کنیم. در طول تکامل، انسان‌ها بیشتر در معرض مارهای سمی قرار گرفتند تا سایر پستانداران. بنابراین، چشم‌های ما به منظور تشخیص و دوری کردن از این شکارچیان سمی تطبیق پیدا کرد. ما در میان گروه پستانداران دارای بهترین قدرت بینایی هستیم و می‌توان گفت که وقتی صحبت از قدرت دید در خشکی می‌شود، جایگاه دوم را پس از پرندگان به خود اختصاص می‌‌دهیم.
جغد – بهترین قدرت دید در شب
برای انسان‌ها و پرندگان، شبکیه‌ی چشم (لایه‌ای از سلول‌ها در پشت چشم که ضربه‌های عصبی را دریافت و به مغز منتقل می‌کنند) از ترکیبی از سلول‌های مخروطی و استوانه‌ای تشکیل شده است. سلول‌های مخروطی و استوانه‌ای به ترتیب نور و رنگ را تفسیر می‌کنند. هر چه تعداد سلول‌های استوانه‌ای در چشم بیشتر باشد، توانایی دید در نور کم بیشتر خواهد شد.
جغد دارای تعداد زیادی از سلول‌های میله‌ای حساس به نور است – حدود یک میلیون در هر میلی‌متر مربع که تراکم آن 5 برابر بیشتر از انسان است. علاوه بر تعداد بسیار زیاد و متراکم سلول‌های میله‌ای، چشمان جغد نسبت به باقی اعضای بدنش بزرگ‌تر هستند. وزن دو چشم جغد حدود یک اونس است که تقریباً 200 پوند از وزن دو چشم انسان بیشتر می‌باشد.
چشمان بزرگ و تعداد زیادی سلول‌های استوانه‌ای حساس به نور به جغد این اجازه را می‌دهد تا بهترین دید در شب را در میان قلمرو حیوانات داشته باشد.
کوسه – بهترین قدرت بینایی در زیر آب
چشمان کوسه مانند جغد دارای تعداد زیادی از سلول‌های استوانه‌ای شبکیه است که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در آب‌های تاریک به خوبی ببینند. علاوه بر این، چشمان آن‌ها دارای لایه‌ای از بافت کریستالی آینه‌ای است که به آن پرده‌ی درخشان گفته می‌شود. پرده‌ی درخشان، نور را به سمت شبکیه بازتاب می‌دهد و به این ترتیب، مقدار نور موجود در زیستگاه زیر آب آن‌ها را تقویت می‌کند.
تخمین زده می‌شود که شرایط مساعد، کوسه می‌تواند 30 تا 40 فوت جلوتر از خود را ببیند. هنگام محاسبه‌ی قدرت بینایی آن‌ها در شرایط نامساعد، تخمین زده می‌شود که دید کوسه حدود 10 برابر بهتر از دید انسان در زیر آب است.
آفتاب‌پرست – وسیع‌ترین میدان دید
توانایی آفتاب‌پرست در چرخش هر چشم به طور مستقل از چشم دیگر امکان دید در تقریباً هر زاویه‌ای بدون تکان دادن سر را میسر می‌سازد. آفتاب‌پرست می‌تواند چشمان خود را 90 درجه عمودی و 180 درجه افقی بچرخاند به طوری که میدان دید کلی آفتاب‌پرست 342 درجه (نزدیک به 360 درجه) است. توانایی دید تقریباً هر اینچ مربع از محیط اطراف بدون نیاز به تکان دادن هیچ یک از اعضای بدن به جز چشم به آفتاب‌پرست امکان شکار صعمه بدون ترساندن آن را می‌دهد.
لازم به ذکر است که سنجاقک، بز و عنکبوت پس از آفتاب‌پرست دارای بیشترین میدان دید هستند.
پروانه – بهترین دید از نظر رنگ
شبکیه‌ی انسان دارای سه نوع سلول مخروطی است که به او امکان درک رنگ‌های آبی، سبز و قرمز را می‌دهد. در مقابل، شبکیه‌ی پروانه بدون سلول‌های مخروطی است و به جای آن، دارای بیش از 6 کلاس نورپذیر با قابلیت‌های طیفی منحصر به فرد است. پروانه ی بلوباتل دارای حداقل 15 نوع کلاس نورپذیر مختلف است.
در حالی که نکات بسیار زیادی در مورد پیچیدگی قدرت بینایی پروانه‌ها وجود دارد که باید کشف شوند، دانشمندان معتقدند که بسیاری از این کلاس‌های نورپذیر به منظور شناسایی انواع بسیار خاص محرک‌های رنگی مانند اشیای پنهان شده در گیاهان یا حرکت بسیار سریع اشیا در آسمان بکار می‌روند.
میگوی آخوندکی – پیچیده‌ترین قدرت بینایی
حیوانی که باید حتی بیشتر از پروانه در مورد قدرت بیناییش تحقیق شود، میگوی آخوندکی است. میگوی آخوندکی را می‌توان جانوری با پیچیده‌ترین قدرت بینایی دانست. این جانور دارای 12 تا 16 کلاس نورپذیر است و می‌تواند هم نور ماورای بنفش و هم نور پلاریزه را ببیند (دو موردی که انسان قادر به دیدنش نیست).
علاوه بر این، آن‌ها تنها جانورانی هستند که می‌توانند نور پلاریزه را تشخیص دهند و حساسیت خود را به طول موج مبتنی بر محیط منطبق کنند. آناتومی پیچیده‌ی چشم میگوی آخوندکی بیان می‌کند که چشم سیگنال بینایی را پیش از انتقال به مغز پردازش می‌کند. به عبارت دیگر، چشمان آن‌ها آنقدر پیچیده است که اساساً ذهن خود را دارند.
عقاب – بهترین قدرت بینایی در قلمروی حیوانات
تیزبینی به عنوان توانایی تمرکز کردن بر تصاویر از یک فاصله‌ی مشخص تعریف می‌شود و در مقیاس 20/20 اندازه‌گیری می‌گردد. استاندارد انسانی از دید کامل، 20/20 است. کسی که دارای دید 20/20 است، می‌تواند به طور واضح از فاصله‌ی 20 فوتی ببیند.
برای درک بهتر این موضوع، عقاب دارای تیزبینی 20/5 است. این بدان معنی است که عقاب می‌تواند آنچه که انسان با مقیاس 20/20 قادر به دیدنش در فاصله‌ی 5 فوتی است را از فاصله‌ی 20 فوتی ببیند. با استفاده از این استاندارد، تیزبینی عقاب چهار برابر قوی‌تر از انسان است. این پرندگان با داشتن تیزترین قدرت بینایی برای دیدن تمام موجودات، توانایی دیدن و تمرکز کردن بر شکارهایی به کوچکی موش از فاصله‌ی 3 مایلی را دارند.
علاوه بر توانایی بی‌سابقه در دیدن واضح از فواصل دور، عقاب‌ها دارای دید پانوراما، دید رنگی از ارتفاع و توانایی دید نور ماورای بنفش هستند. در حالی که قدرت بینایی خوب به شدت به نیاز منحصر به فرد موجود زنده با توجه به زیستگاهش بستگی دارد، بر اساس استانداردهای انسانی می‌توان به جرات گفت که عقاب دارای بهترین قدرت دید در قلمروی حیوانات است.
نتیجه‌گیری
چشمان حیوانات متناسب با نیازهای بقای آن‌ها در زیستگاهشان تکامل یافته است. چشمان خوب برای یک حیوان ممکن است برای حیوان دیگری آنقدر خوب نباشد. در حالی که عوامل بسیار زیادی هنگام مقایسه‌ی قدرت بینایی موجودات زنده وجود دارد اما به طور قطعی می‌توان گفت که عقاب جایگاه نخست را در میان سایر موجودات زنده به خود اختصاص می‌دهد زیرا توانایی باورنکردنی در دیدن واضح از فواصل بسیار دور دارد. شما ممکن است از شنیدن این موضوع نیز تعجب کنید که قدرت بینایی انسان در مقایسه با سایر حیوانات به نسبت خوب است.
