شاید برایتان سوال شده باشد که چرا مسجد جمکران پنج گنبد دارد اما حرم حضرت معصومه یک گنبد دارد؟ گنبد اصلی که دارای کاشی کاری است روی شبستان مقام قرار دارد و چهار گنبد دیگر در کنار این گنبد قرار دارد. در واقع این گنبد ها برای مساجدی است که به نواب اربعه تعلق دارد. این نواب اربعه نزد امام زمان (عج) بسیار مهم بوده اند و دارای جایگاه و مقام والایی نزد ایشان هستند. اما نواب اربعه چه کسانی هستند؟
چرا مسجد جمکران پنج گنبد دارد و فسلفه ی پنج گنبدی بودن آن چیست؟
نواب اربعه چهار نماینده یا نایب خاص امام زمان (عج) هستند که در زمان غیبت صغری رابط بین امام و یارانشان بوده اند. نام هایشان عبارت است از ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی، ابو عمرو عثمان بن سعید عمری، ابوالحسن علی بن محمد سمری، اباجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمر. این اشخاص به مدت هفتاد سال نیابت امام زمان (عج) را بر عهده داشتند. به خاطر همین اهمیت بالایی که داشتند در کنار مسجد جمکران برای این اشخاص نیز مسجدی قرار داده اند و بالای هر مسجد نیز گنبدی وجود دارد.
دلیل اینکه مسجد جمکران پنج گنبد دارد نیز همین موضوع است.
تاریخچه ی پیدایش مسجد جمکران چیست؟
علما و مورخان شیعه در کتب خود روایاتی آورده اند از ساخت و تاریخچه مسجد جمکران که اینگونه است: شیخ عفیف صالح (شیخ حسن بن مثله جمکرانی) می گوید:
سه شبه شب هفدهم ماه مبارک رمضان سال 393 هجری قمری در خانه خود خوابیده بودم واقع در روستای جمکران نصفه شب عده ای به خانه ام آمدند و مرا بیدار کردند و گفتند بیدار شو و برخیز به دستور پروردگارت و امام مهدی (عج) که تو را احضار کرده است در تاریکی شب پیراهنی را برداشتم تا آن را بپوشم سپس صدایی آمد که آن پیراهن برای تو نیست آن را نپوش سپس پیراهن خود را یافتم و آن را به تن کردم. وقتی بیرون آمدم گروهی را دیدم از افراد پارسا و نیکو سپس به مکان کنونی مسجد جمکران رفتیم در آنجا فرشی زیبا پهن شده بود مردی جوان روی آن نشسته بود به همراه یک پیرمرد که کتابی در دست داشت. بیش از شصت نفر بودند که بعضی از آنها لباس سفید و بعضی لباس سبز به تن کرده بودند و در حال اقامه نماز بودند. آن شخص اماو زمان (عج) و آن پیرمرد حضرت خضر بودند و ایشان فرمودند باید پنج سال متوالی در این مکان کشاورزی کنید و از حاصل درآمد آن در این مکان مسجدی بسازی.
