چسبندگی عاطفی چیست؟ چه تبعاتی دارد؟ چه دلایلی دارد؟ آیا راهی برای رهایی از چسبندگی عاطفی وجود دارد؟ خیلی از افراد وجود دارند که با این مشکل در روابط عاطفی خود مواجه هستند و دائما در عذابند اما نمی‌دانند چرا. از کوچکترین مسائل در روابط عاطفی که ممکن است برای افراد با سبک دلبستگی سالم عادی باشد بسیار معذب میشوند و دائم دچار استرس و نگرانی هستند اما این مسئله را به دوست داشتن زیاد نسبت میدهند در صورتی که چسبندگی در رابطه عاطفی و به اصطلاح عام آویزان شریک عاطفی خود بودن نه تنها نشان از دوست داشتن نیست بلکه یک مسئله غیرعادی و یک اختلال محسوب می شود که دلایل متفاوتی دارد و برخلاف تصور برخی که باور دارند افرادی که دچار چسبندگی عاطفی هستند، خودشان را از بیشتر از همه دوست دارند، باید بگویم که اتفاقا بزرگترین فقدانی که این افراد با آن روبه رو هستند عدم خود دوست داری و عزت نفس است. که بخشی از آن ناشی از عدم شناخت خود است. دوست داشتن یک فرآیند از درون به بیرون است و هیچکسی نمی‌تواند تا از خودش شناخت کافی نداشته و خودش را دوست نداشته باشد، دیگری را دوست بدارد. پس حال که به اهمیت و ضرورت رهایی از چسبندگی عاطفی و رسیدن به سبک دلبستگی ایمن پی بردید برای پاسخ به سوالات فوق و آشنایی با راهکارهایی برای رهایی از چسبندگی عاطفی در ادامه با مینویسم همراه باشید.
انواع سبک دلبستگی عاطفی
برای رهایی از چسبندگی عاطفی باید ابتدا بدانیم چسبندگی عاطفی یعنی چه، که برای اینکار باید انواع سبک های دلبستگی را شناخته و تفاوت سبک دلبستگی سالم را با چسبندگی عاطفی بدانیم. ما سه نوع سبک دلبستگی داریم، شامل:
- سبک دلبستگی ایمن
- سبک دلبستگی مضطرب-مقاوم
- سبک دلبستگی مضطرب دوری جو
معروف ترین نظریه ای که میتواند خیلی خوب این سه سبک دلبستگی را توضیح دهد، نظریه دلبستگی جان بولبی است که سه مرحله اضطراب جدایی را در کودکان مورد مشاهده قرار داده. بولبی معتقد بود دلبستگی هایی که در کودکی شکل میگیرند تاثیر مهمی بر بزرگسالی دارند، پس به مشاهده واکنش کودکان در این سه مرحله اضطراب جدایی پرداخت. ماری اینسورث با تاثیر از نظریه بولبی برای ارزیابی نوعی از سبک دلبستگی که بین مراقبت کننده و کودک وجود دارد، روشی را ابداع کرد. به این صورت که مادر و کودک ابتدا در یک اتاق تنها هستند بعد غریبه ای وارد میشود و بعد از چند دقیقه تعامل کوتاهی را با کودک شروع میکند و بعد مادر دوبار و هر بار به مدت دو دقیقه از اتاق بیرون میرود، در دوره اول کودک با فرد غریبه تنها میماند، در دوره دوم کودک کاملا تنها گذاشته میشود. رفتار مهم واکنش کودک بعد از برگشت مادر است که این واکنش مبنای ارزیابی سبک دلبستگی است.
در حالت دلبستگی ایمن، وقتی مادر برمیگردد، کودکان خوشحال هستند و ارتباط برقرار میکنند مثلا به سمت مادرشان رفته می‌خواهند بغل شوند. کودکان دلبسته ایمن از در دسترس و پذیرا بودن مادرشان اطمینان دارند و این مبنایی برای بازی و کاوش تامین میکند. که این اطمینان از سبک تربیتی خود والدین شکل میگیرد این افراد در بزرگسالی همان هایی هستند که سبک دلبستگی سالم و ایمن دارند همسر و یا شریک عاطفی خود را دوست دارند از نبودش ناراحت میشوند اما بدون او هم می‌توانند خوشحال باشند.
در حالت سبک دلبستگی مضطرب-مقاوم کودکان مردد هستند و وقتی مادرشان آنان را ترک میکند بسیار ناراحت میشوند و هنگامی که مادر برمیگردد به دنبال ارتباط با او هستند اما تلاش هایی را که برای آرام کردن آنان صورت میگیرد رد میکنند. کودکان با دلبستگی مضطرب مقاوم پیام های بسیار متضادی میدهند از یک سو تماس با مادرشان را میجویند از سوی دیگر از اینکه تسلی داده شوند ناراحت میشوند و ممکن است اسباب بازی هایی که مادر به آن ها میدهد به گوشه ای پرت کنند.این افراد در بزرگسالی همان کسانی آمد که چسبندگی عاطفی دارند و همیشه به همسر یا پارتنر خود مشکوک هستند و کمبود عزت نفس و اعتماد به نفس و ترس از طرد شدن دارند که ریشه در دوران کودکی آن ها دارد. که اینان غالبا افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته هستند.
سومین نوع سبک دلبستگی مضطرب-دوری جو است که وقتی مادرشان طردشان میکنند آرام مانده فرد غریبه را میپذیرند و زمانی که مادرشان برمیگردد از او دوری میجویند. اینان همان افرادی هستند که در بزرگسالی عدم وابستگی عاطفی دارند و افراد خودخواهی هستند که خودشان را غیرقابل تغییر میدانند و میگویند من همینم که هستم و انتظار دارند هر کس وارد رابطه با آن ها میشود خودش را بخاطر آن ها تغییر دهد. این افراد ممکن است افراد مبتلایان به اختلال ضد اجتماعی یا خودشیفتگی باشند.
دسترسی سریع به مطالب
دلایل چسبندگی عاطفی
دلایل متفاوتی میتواند برای چسبندگی عاطفی یا سبک دلبستگی ناایمن و ناسالم وجود داشته باشد که برای رهایی از چسبندگی عاطفی لازم است که به بررسی و حل ریشه ای این موارد بپردازیم.
این مطلب مفید را بخوانید: چگونه کودکان باهوش و اجتماعی تربیت کنیم؟
- یکی از دلایل چسبندگی عاطفی ترس غیر عادیست که در نتیجه شکست در رابطه و یا زندگی قبلی و یا خیانت شریک عاطفی ایجاد میشود.
- کمبود اعتمادبنفس و عزت نفس از دلایل دیگر چسبندگی عاطفیست که ریشه در دوران کودکی و رفتارهای والدین و اطرافیان دیگر دارد. بزرگ ترین مسئله ای که افراد چسبنده عاطفی با آن مواجه هستند کمبود خود دوست داری و احترام به خود و عدم باور و اطمینان به توانایی های خود در پیش برد امور زندگیست که باعث میشود به دیگران بچسبند و همیشه و برای خوشحالی و حال خوب همیشه وابسته دیگران باشند.
- دلیل دیگر چسبندگی عاطفی ممکن است سبک تربیتی نادرست والدین و غفلت از کودکانشان و طرد آنهاست که ممکن است ناخواسته باشد، اما بدترین تاثیرات را در روان کودکان گذاشته و باعث میشود آن ها در بزرگسالی نتوانند به شکل درستی با دیگران رابطه برقرار کنند و همیشه ترس از طرد شدن داشته و به شریک عاطفی خود بچسبند.
- گاهی نیز الگوگیری از والدین چسبنده عاطفی در کودکی باعث تبدیل فرد در بزرگسالی به یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته و چسبندگی عاطفی میشود.
پیامد ها و آثار منفی چسبندگی عاطفی
آگاهی از پیامدهای منفی چسبندگی عاطفی میتواند نیروی محرکی باشد برای تلاش در راستای رهایی از چسبندگی عاطفی. همانطور که گفتیم شاید خیلی از افراد چسبنده عاطفی حتی نمی‌دانند که این یک مسئله غیرعادیست و آن را به دوست داشتن زیاد نسبت میدهند چه برسد به اینکه بخواهند در راستای رهایی از چسبندگی عاطفی تلاش کنند. در هر صورت چه افراد چسبنده عاطفی از غیرعادی بودن این مسئله آگاه باشند چه نه، همیشه درگیر اضطراب و ترس هستند و آرامش ندارند.
15 نمونه از آن مواردی که زنان در یک رابطه از طریق مردان نیاز دارند
افراد دچار چسبندگی عاطفی شاید ندانند اما هر چه قدر بیشتر به شریک عاطفی خود بچسبند و سعی در کنترل او داشته باشند، با سلب آزادی و امنیت او، باعث خستگی و رنجش شریک عاطفی خود و فاصله گرفتن بیشتر او از خودشان میشوند و چه بسا که شکاکیت بیش از حد و ترس از خیانت باعث ایجاد این افکار و عمل به آن در ذهن شریک عاطفی وفادارشان بشود. علاوه بر این چسبندگی عاطفی باعث میشود خود فرد آرامش نداشته و همیشه درگیر اضطراب و ترس بوده و نتواند از زندگی اش لذت ببرد. علاوه بر این وابستگی بیش از حد و چسبندگی عاطفی باعث ارائه تصویری ناخوشایند از ما به عنوان یک انسان ضعیف در ذهن شریک عاطفی مان میشود که این نیز به نوبه خود باعث از دست دادن جذابیت مان در ذهن او خواهد شد.
راهکارهایی برای رهایی از چسبندگی عاطفی و تجربه یک رابطه عاطفی سالم
- همانطور که گفتیم بسیاری از افراد چسبنده عاطفی، از غیرعادی بودن رفتارهایشان مطلع نیستند و آن را به دوست داشتن زیاد ربط میدهند. برای رهایی از چسبندگی عاطفی اولین قدم اینست که باورهای غلط خود را بشناسید تا بتوانید در راه تغییر آن ها قدم بردارید.
- راهکار دوم برای رهایی از چسبندگی عاطفی اینست که برای اوقاتی تنهایی تفریح کنید و تنهایی از وقتتان لذت ببرید.
- همانطور که گفتیم یکی از بیشترین مشکلات افراد چسبنده عاطفی کمبود عزت نفس است که ریشه در دوران کودکی دارد. یکی از راه های رهایی از چسبندگی عاطفی اینست که عزت نفستان را بالا ببرید. خودتان را دوست داشته باشید، همانطوری که هستید خودتان را بپذیرید و محترم و ارزشمند بدانید.
- از راهکار های دیگر رهایی از چسبندگی عاطفی اینست که زندگی خودتان را به شریک عاطفی تان محدود نکنید. برخلاف تصور افراد چسبنده عاطفی دوست داشتن ارتباطی با محدودیت ندارد. ارتباطات اجتماعی تان را تقویت کنید، با دوستان و خانواده وقت بیشتری بگذرانید.
- مسئله عمده دیگری که افراد دچار چسبندگی عاطفی با آن مواجه هستند کمبود اعتمادبنفس است. پس برای رهایی از چسبندگی عاطفی با تمرکز روی نقاط قوت تان و تقویت آن ها اعتمادبه نفستان را بالا ببرید.
- برای رهایی از چسبندگی عاطفی راهکار بعد اینست که تمرین کنید و یاد بگیرید به تنهایی مشکلاتتان را حل کنید.
- شاید از نظر شما این مسئله ارتباطی با چسبندگی عاطفی نداشته باشد اما یک راهکار بسیار مهم در رهایی از چسبندگی عاطفی اینست که بیکار نمانید، شاغل باشید تا هم بتوانید استقلال مالی کسب کنید هم اینکه کمتر وقت آزاد داشته باشید که باعث شود بیشتر درگیر افکار موهوم شده و به شریک عاطفی تان بچسبید و هم اینکه بدین وسیله ارتباطات اجتماعی تان تقویت شود.
