تا به حال برایتان پیش آمده است که توسط یک پشه سالک مورد حمله قرار گرفته باشید؟ این پشه ها معمولا آلوده هستند و از خون یک حیوان و یا انسان آلوده تغذیه کرده اند به همین دلیل باعث بروز بیماری در فرد دیگر میشوند. نام بیماری که در اثر گزش پشه سالک ایجاد می شود لیشمانیوز می باشد. اما چگونه بفهمیم پشه ای که ما را نیش زده است پشه سالک است؟ نحوه تشخیص نیش پشه سالک چگونه است؟ پشه ی سالک چه شکلی است؟
سالک چیست و تشخیص آن چگونه است؟
سالک نوعی بیماری انگلی است و این بیماری بیشتر در مناطقی که آب و هوای گرمسیری دارد به وجود می آید. این بیماری از طریق پشه های خاکی به انسان منتقل میشود. بیماری سالک دارای شکل های مختلفی است که شایع ترین نوع آن سالک پوستی نام دارد. این بیماری باعث ایجاد زخم های بدشکل بر روی پوست میشود. یکی دیگر از انواع بیماری سالک، سالک احشایی است که اندام های داخلی بدن را درگیر میکند. مانند استخوان ها، کلیه ها، کبد، و سایر اندام های بدن که ممکن است نسبت به این بیماری واکنش نشان بدهند.
بعضی از افراد زمانی که به این بیماری مبتلا میشوند ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند و مانند یک بیماری خاموش در آنها عمل کند و در برخی دیگر از افراد به صورت زخم های پوستی که به شکل های مختلفی ایجاد میشود به این بیماری مبتلا شوند. بعضی از این زخم ها به صورت گره خورده و یا تو رفتگی شروع میشوند و برخی دیگر به صورت زخم هایی کاملا برجسته ایجاد میشوند. زخم های ناشی از نیش سالک معمولا بدون درد هستند اما در بعضی از شرایط ممکن است با درد همراه باشند.
پشه ی سالک چه شکلی است؟
پشه سالک هیچ صدایی ندارد و بسیار کوچک است یعنی به راحتی میتواند از توری عبور کند و در لحظه ای که نیش میزنند هیچگونه درد و سوزشی را نمتیوان احساس کرد.
چه عواملی باعث زیاد شدن پشه سالک و بیماری ناشی از نیش آن میشود؟
شرایط اجتماعی و اقتصادی به شدت در بروز این بیماری موثر است. شاید بگویید چگونه ممکن است این چنین باشد؟
- زیرا در شرایطی که فقر زیاد باشد عدم رعایت بهداشت کاهش پیدا میکند. زباله و آلودگی در این مکان ها افزایش پیدا میکند و به مکانی برای استراحت و تکثیر این نوعپشه ها تبدیل میشود. همچنین در جاهای شلوغ این پشه ها بیشتر دیده میشوند.
- رژیم غذایی فاقد پروتئین، آهن، ویتامین A و روی خطر پیشرفت و زیاد شدن این بیماری را در بین افراد افزایش می دهد.
- خشکسالی، سیل و قحطی نیز باعث زیاد تر شدن این انگل می شود.
تشخیص نیش پشه سالک و روش درمان بیماری ناشی از آن چگونه است؟
علائم نیش پشه سالک ممکن است بعد از چند هفته یا چند ماه ظاهر شوند. جای نیش پشه شالک می تواند کمی شبیه به زخم های جذام باشد اما نگران نباشید گاهی این زخم ها بدون هیچ درمانی و خودبخود از بین می روند و در برخی موارد از بین رفتن علائم جای نیش پشه سالک ممکن است تا یک سال و یا بیشتر طول بکشد.
افرادی که مشکوک به این بیماری باشند باید فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشند. در بیماری احشایی تشخیص آن با ترکیب علائم بالینی و تست های انگلی انجام میشود.
در بیماری مخاطی با انجام تست های سرولوژیکی این بیماری را تشخیص می دهند. البته درمان این بیماری به عوامل جغرافیایی و محیطی نیز بستگی دارد. بیماری سالک یک بیماری قابل درمان است به شرطی که سیستم ایمنی بدن قوی باشد. زیرا اگر سیستم ایمنی ضعیف باشد داروها انگل را از بدن خارج نمی کنند به همین خاطر در صورت سرکوب سیستم ایمنی امکان عود کردن بیماری وجود دارد.
پیشگیری و کنترل بیماری سالک چگونه انجام میشود؟
متاسفانه پیشگیری و کنترل این بیماری پیچیده است و به ابزارهای زیادی نیاز دارد. تشخیص زودهنگام و درمان سریع شیوع این بیماری را کاهش می دهد و از ناتوانی و مرگ جلوگیری میکند. داروهایی برای این بیماری وجود دارد که بسیار موثر و کمک کنند هستند.
باید در مکان هایی که این بیماری شناسایی شده و پشه سالک وجود دارد اسپری حشره کش و سم پاشی مخصوص انجام شود تا از بیمار شدن سایر افراد جلوگیری کرد.
همچنین بخوانید: روش های از بین بردن خارش نیش پشه
انواع نیش پشه سالک
این بیماری به سه شکل وجود دارد:
- احشایی (جدی ترین شکل آن است که ممکن است کبد و دیگر اندام های داخلی را از کار بی اندازد و کشنده است)
- پوستی (شایع ترین نوع آن است که معمولا به شکل زخم های پوستی خود را نشان می دهد)
- مخاطی (که بر دهان، بینی و گلو تاثیر می گذارد)
پشه سالک بیشتر در چه جاهایی و موقعیت هایی وجود دارد؟
این پشه بیشتر در محیط های گرمسیری وجود دارد. این بیماری در شرق آفریقا بسیار زیاد است و کشور برزیل مرکز اصلی آن است. همچنین در عراق، سومالی، سودان و یمن نیز این بیماری زیاد گزارش شده است. پشه سالک از عصر تا زمان طلوع آفتاب بیشتر بیرون می آید یعنی زمانی که همه جا تاریک است و با نیش های آلوده خود به موجودات حمله میکند. در جاهایی که پشه سالک وجود دارد بیماری های عفونی زیادی نیز ممکن است ایجاد شود. همچنین سالک در روستاها بیشتر از شهر ها دیده میشود و افرادی مانند مسافران، گردشگران طبیعت، محیط بانان که بیشتر در محیط های بیرون قرار دارند ممکن است مورد حمله پشه سالک قرار بگیرند.
سوالات متداول درباره نیش پشه سالک
زخم های ناشی از بیماری سالک ممکن است خود به خود بهبود یابند اما زمان زیادی ممکن است طول بکشد مثلا شاید سالها روند خوب شدن آن ادامه پیدا کند. باید برای درمان به یک پزشک داخی و متخصص پوست مراجعه کنید. که اگر عفنوت به اندام های داخلی آسیب زده باشد درمان کنید.
این زخم ها ممکن است ظاهر ناخوشایندی را به افراد بدهد اما از طریق انواع کرم ها، لیزر، و سایر خدمات پوستی که در مطب پزشک انجام میشود میتوان جای زخم های سالک را از بین برد.
نشان دادن بیماری سالک در افراد متفاوت است در بعضی از افراد بیماری سالک به صورت خاموش ایجاد میشود و هیچ علامت و زخمی در ظاهر آنها به وجود نمی آید. برخی افراد ممکن است لیشمانیوز را بعد از هفته ها و حتی ماه ها زخم هایی را در پوست صورت و بدن خود مشاهده کنند.
