ویتامین B12 ، که نام دیگر آن کوبالامین (Cobalamin) است، یک ویتامین محلول در آب مهم است که در تولید گلبول های قرمز و DNA و همچنین عملکرد صحیح سیستم عصبی بدن نقش اساسی دارد.
ویتامین B12 به طور طبیعی در غذاهای حیوانی از جمله گوشت ، ماهی ، مرغ ، تخم مرغ و لبنیات و در برخی از نان و شیره های گیاهی یافت می شود. با توجه به اهمیت این ویتامین در کارکرد بدن بهتر است علائم کمبود ویتامین B12 را بشناسید.
علائم و نشانه های کمبود ویتامین b12 در بدن چیست؟
چه افرادی بیشتر در معرض کمبود ویتامین b12 هستند؟
افرادی که در معرض خطر کمبود B12 قرار دارند عبارتند از:
- افراد مسن که تغذیه مناسبی ندارند.
- کسانی که جراحی کرده اند و بخشی از روده که B12 را جذب می کند برداشته‌اند.
- افرادی که متفورمین (داروی دیابت) مصرف می‌کنند.
- افراد گیاه‌خوار
- کسانی که داروهای ضد اسید را بصورت طولانی مدت برای سوزش معده مصرف می کنند.
همچنین بخوانید: آیا مصرف ویتامین b12 می تواند منجر به بهبود حافظه در افراد مبتلا به آلزایمر شود؟
تشخیص کمبود ویتامین b12:
متأسفانه آشکار شدن علائم کمبود ویتامین B12 ممکن است سال‌ها طول بکشد و تشخیص آن پیچیده باشد. بعضی اوقات می تواند با کمبود فولات اشتباه شود.
سطح پایین B12 باعث افت سطح فولات شما می شود. اما اگر کمبود B12 دارید ، اصلاح سطح فولات کم ممکن است نقص را برطرف کند و مشکل اساسی را برطرف نکند.
مهم ترین علائم کمبود ویتامین B12
کمبود B12 باعث افت سطح فولات شما می شود. اما اگر شما کمبود B12 داشته باشید، ممکن است اصلاح سطح فولات پایین مشکل را برطرف کند اما مشکل اساسی را از بین نمی برد.
در ادامه ۹ علامت مهم کمبود ویتامین b12 را بررسی می کنیم:
1) پوست رنگ پریده یا زرد
یکی از علائم کمبود ویتامین B12، رنگ پوست زرد یا بی رنگ است، کمبود ویتامین B12 در این افراد علاوه بر تغییر رنگ چهره، منجر می شود رنگ سفیدی چشم به زردی بزند.
ویتامین B12 در تولید DNA مورد نیاز برای ساخت گلبولهای قرمز نقش اساسی دارد و کمبود آن تولید گلبول های قرمز خون را با مشکل مواجه می کند، که به دنبال آن کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B را به همراه خواهد داشت.
2) ضعف و خستگی
ضعف و خستگی از دیگر عوارض کمبود شدید ویتامین B12 است. با کاهش ویتامین B12 در بدن و کمبود گلبول های قرمز، اکسیژن کافی به بدن نمی رسد و خستگی و ضعف بر بدن غلبه پیدا می کند.
بخصوص در افراد سالمند، عوارض کمبود ویتامین b12 با ضعف سیستم ایمنی بدن همراه است که به آن کم خونی خطرناک گفته می شود.
3) احساس خارش و سوزن سوزن شدن پوست
از نشانه های کمبود ویتامین B12، خارش یا احساس سوزن سوزن شدن پوست است که به دلیل آسیب سیستم عصبی رخ می دهد و یکی از عوارض کمبود شدید ویتامین B12 است.
جالب است بدانید که علائم عصبی مرتبط با کمبود B12 معمولاً در کنار کم خونی بروز پیدا می کند و همچنین باید به این نکته توجه داشت که احساس سوزن سوزن شدن روی پوست یک علامت شایع است که می تواند دلایل زیادی داشته باشد و معمولا به تنهایی نشانه کمبود B12 نیست.
4) تغییر در تحرک و حفظ تعادل
آسیب های ناشی از کمبود B12 طولانی مدت و بدون درمان می تواند تعادل شما را تحت تأثیر قرار دهد و باعث تغییر در راه رفتن و حرکت شود.
از علائم کمبود ویتامین B12 این است که اگر شما برای طولانی مدت به آن دچار باشید و نسبت به درمان کمبود ویتامین B12 اقدام نکنند. در صورت عدم درمان ، آسیب به سیستم عصبی شما ناشی از کمبود B12 می تواند باعث تغییر در شیوه راه رفتن و حرکت شما شود.
حتی ممکن است بر تعادل و هماهنگی شما تأثیر بگذارد و شما را مستعد سقوط کند. این علائم اغلب در افراد مسن که قبلا کمبود B12 انها تشخیص داده نشده دیده می شود ، زیرا افراد بالای 60 سال بیشتر مستعد کمبود B12 هستند.
5) گلوسیت (تغییر شکل و رنگ زبان) و زخم دهان
گلوسیت(Glossitis) اصطلاحی است که برای توصیف زبان ملتهب به کار می رود. کسی که به گلوسیت مبتلا است ، شکل و رنگ زبان او تغییر میکند و آنرا دردناک ، قرمز و متورم می کند.
این التهاب همچنین می تواند باعث شود زبان شما صاف به نظر برسد ، زیرا تمام برجستگی های ریز روی زبان شما که حاوی جوانه های چشایی شما هستند ، از بین می روند. علاوه بر دردناک بودن ، گلوسیت می تواند شیوه خوردن و صحبت کردن فرد را هم تغییر دهد.
مطالعات نشان داده اند که یک زبان متورم و ملتهب و دارای زخم‌های اشکار می تواند نشانه اولیه کمبود ویتامین B12 باشد.
علاوه بر این ، برخی از افراد مبتلا به کمبود B12 ممکن است علائم دهانی دیگری مانند زخم های دهان ، احساس سوزن سوزن شدن در زبان یا احساس سوزش و خارش در دهان را تجربه کنند.
خلاصه:
نشانه اولیه کمبود B12 ممکن است یک زبان قرمز و متورم باشد. این بیماری به عنوان گلوسیت شناخته می شود.
6) تنگی نفس و سرگیجه
اگر به دلیل کمبود B12 دچار کم خونی شده اید ، ممکن است احساس کمبود نفس و کمی سرگیجه کنید ، به خصوص هنگامی که ورزش می کنید. این امر به این دلیل است که بدن شما فاقد گلبول های قرمز کافی است که به سلولهای بدن اکسیژن برسانند.
تنگی نفس و سرگیجه همیشه نشانه کمبود ویتامین b12 نیست و این علائم می تواند دلایل زیادی داشته باشد ، بنابراین اگر متوجه شدید که تنگی نفس دارید ، باید برای بررسی علت با پزشک خود صحبت کنید.
خلاصه:
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 می تواند باعث شود برخی از افراد احساس نفس و سرگیجه کنند. این حالت در شرایطی اتفاق می افتد که بدن قادر به انتقال اکسیژن کافی به تمام سلول های بدن نیست.
7) اختلال در بینایی
یکی از علائم کمبود ویتامین B12 اختلال بینایی یا تاری دید است. این ممکن است زمانی رخ دهد که کمبود B12 درمان نشده منجر به آسیب سیستم عصبی عصب بینایی شود که به چشم شما منتهی می شود.
این آسیب می تواند سیگنال عصبی که از چشم به مغز منتقل می شود را مختل کند درنتیجه باعث اختلال دربینایی میشود. این حالت به نوروپاتی نوری(optic neuropathy) معروف است. اگرچه نگران کننده است ، اما اغلب با مکمل B12 قابل درمان است.
همچنین بخوانید: 7 غذای مفید برای تقویت چشم ها
خلاصه:
در موارد نادر ، آسیب سیستم عصبی ناشی از کمبود B12 می تواند بر عصب بینایی تأثیر بگذارد. این می تواند باعث تاری و اختلال بینایی شود.
8) تغییرات خلق و خوی
یکی دیگر از علایم کمبود ویتامین b12 در بدن تغییرات رفتاری است. افراد مبتلا به کمبود B12 اغلب تغییراتی در خلق و خوی خود گزارش می کنند. در حقیقت ، سطح پایین B12 با اختلالات روانی و مغزی مانند افسردگی و زوال عقل مرتبط بوده است.
این تئوری حاکی از آن است که مقادیر بالای هموسیستئین ناشی از سطح پایین B12 می تواند باعث آسیب به بافت مغز شود و در سیگنال هایی به مغز شما فرستاده و از آن خارج میشود مداخله کند و منجر به تغییرات روانی شود.
برخی مطالعات حاکی از آن است که در برخی افراد دارای کمبود B12 ، مکمل ویتامین می تواند علائم را بهبود بخشد. توجه به این نکته حائز اهمیت است که تغییر در روحیه و شرایطی مانند زوال عقل و افسردگی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
اگر کمبود ویتامین بی 12 دارید، مصرف یک مکمل ممکن است به بهبود روحیه شما کمک کند. با این حال ، جایگزینی برای سایر روشهای درمانی اثبات شده در درمان افسردگی یا زوال عقل نیست.
همچنین بخوانید: ویتامین های مفید برای مغز
خلاصه:
برخی از افراد مبتلا به کمبود B12 ممکن است علائمی از روحیه افسرده و یا شرایطی را نشان دهند که با کاهش عملکرد مغز مانند زوال عقل مرتبط است.
9) افزایش دمای بدن
یک علامت بسیار نادر کمبود B12 درجه حرارت بالا است که گاهی دیده می شود. هنوز مشخص نیست که چرا این اتفاق می افتد ، اما برخی از پزشکان موارد تب را گزارش کرده اند که پس از درمان با سطح پایین ویتامین B12 عادی شده است.
با این حال ، به یاد داشته باشید که درجه حرارت بالا معمولاً ناشی از بیماری است ، نه کمبود B12.
خلاصه:
در موارد بسیار نادر ، یکی از علائم کمبود B12 ممکن است درجه حرارت بالا باشد.
حرف آخر
- کمبود ویتامین B12 رایج است و می تواند خود را از طرق مختلف نشان دهد و تشخیص آن دشوار است.
- اگر در معرض خطر هستید و هر یک از علائم فوق را دارید ، با پزشک خود صحبت کنید.
- برای اکثر افراد ، با اطمینان از دریافت مقدار کافی B12 در رژیم غذایی ، می توان از کمبود B12 جلوگیری کرد.
