کراتینین یک ماده زائد است که توسط عضلات بدن تولید می شود. به طور معمول از طریق کلیه ها برداشته می شود. کلیه های سالم کراتینین را از خون شما فیلتر می کنند و از طریق ادرار بدن شما را ترک می کند. پزشکان می توانند از طریق آزمایش کراتین خون، مقدار کراتینین را در خون و ادرار شما اندازه گیری کنند تا در مورد عملکرد کلیه ها ایده بگیرند. می خواهیم بدانیم کراتینین خون بالا چه خطراتی دارد؟ آیا خطری دارد؟ علائم کراتینین بالا چیست؟ برای اینکه کراتینین خون خود را کنترل کنیم از چه مواد غذایی استفاد کنیم؟ در این پست درباره این موارد صحبت می شود.
اگر کراتینین خون بالا باشد چه خطراتی دارد؟
داشتن سطح کراتینین بالا احتمالا به خودی خود مضر نیست، گرچه می تواند نشانگر سایر شرایط سلامتی، از جمله بیماری مزمن کلیه (CKD) باشد. آزمایش خون کراتینین سرم، همراه با عواملی مانند سن، وزن و سابقه پزشکی، می تواند به پزشکان کمک کند تا درک کنند کلیه های شما چطور کار می کنند و آیا ممکن است مشکلی وجود داشته باشد؟
بیشتر بدانید: 8 درمان خانگی برای پایین آوردن سطح کراتینین خون به صورت طبیعی
علائم کراتینین بالا در خون
سطح بالای کراتینین بیشتر از اینکه یک مشکل باشد، نشانه یک مشکل بالقوه سلامتی است. کراتینین خون بالا چه خطراتی دارد؟ اگر افزایش سطح کراتینین ناشی از مشکلات کلیوی باشد، ممکن است علائم مربوط به آن را تجربه کنید. شرایط کلیه اغلب باعث مشکلات مثانه و احتباس مایعات می شود. اگر کلیه های شما به اندازه کافی برای دفع سموم و مواد زائد از بدن شما کار نمی کنند، می توانید علائم زیر را مشاهده کنید:
- حالت تهوع
- درد قفسه سینه
- گرفتگی عضلات
- استفراغ
- خستگی
- تغییر در تعداد دفعات و شکل ادرار
- فشار خون بالا
- تورم یا احتباس مایعات
- خارش
اگر کراتینین خون بالا داشتیم چه کاری انجام دهیم؟
درباره اینکه کراتینین خون بالا چه مشکلاتی برای بدن ایجاد می کند صحبت کردیم اما بهتر است بدانید که کراتین و کراتینین با هم تفاوت دارند. در واقع کراتین ماده ای مفید است که پس از مصرف آن کراتینین در بدن تولید می شود اما کراتینین باید توسط کلیه ها حذف شود. کلیه یک عضو حیاتی برای بدن است و صحت عملکرد آن بسیار مهم است بالا بودن کراتینین خون هشداری است که کلیه های شما عملکرد مناسبی ندارند. اگر بیماری کلیوی دارید و سطح کراتینین آن بالا است، مهم است که آنها را جدی بگیرید و اقدامات لازم برای محافظت از سلامت کلیه خود را انجام دهید.
در اینجا برخی از مواردی که در صورت کراتینین خون بالا باید انجام دهید آورده شده است:
- یک سبک زندگی سالم را دنبال کنید.
- برای جلوگیری از استرس در کلیه ها، رژیم خود را تغییر دهید.
- ورزش شدید را کاهش دهید.
- از مصرف مکمل های کراتین خودداری کنید.
- هر دارویی که مصرف نکنید، از جمله دارویی که بدون نسخه تهیه می کنید.
- برای کمک به جلوگیری از صدمه به کلیه ها، مهم است که شما سایر شرایط سلامتی را که می تواند بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد، مانند فشار خون بالا یا دیابت را کنترل کنید.
توجه: در صورت تشخیص CKD، پزشک ممکن است داروهایی را نیز برای شما تجویز کند. اگر آزمایشات شما نشان دهنده نارسایی کلیه باشد، پزشک در مورد گزینه های درمانی مانند پیوند یا دیالیز با شما صحبت خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: 10 چیز برای کلیه مضر است و باید از آن اجتناب کنید
عواملی که باعث بالا رفتن کراتینین خون می شود چیست؟
کلیه ها مهمترین اعضای بدن برای دفع مواد زائد از بدن ما هستند. آنها تمام محصولات جانبی شیمیایی را که توسط خون حمل می شود فیلتر کرده و از طریق ادرار از بدن ما دفع می کنند. اگر عملکرد طبیعی کلیه در اثر هر بیماری قطع یا دچار اختلال شود، ممکن است افزایش سطح کراتینین را مشاهده کنید.
در اینجا مواردی که باعث افزایش سطح کراتینین خون می شود وجود دارد:
- مکمل ها، داروها و غذاهای مختلف می توانند سطح کراتینین را به طور موقت در خون افزایش دهند.
- مصرف زیاد مواد غذایی که دارای پتاسیم می باشند، مانند: کدو و موز و…..
- مصرف مقادیر زیادی پروتئین و گوشت قرمز.
- انجام تمرینات سنگین.
- نقص کلیه و عفونت ها.
- استفاده بیش از حد مواد لبنی و حبوبات.
- مصرف زیاد مایعات کافئین دار.
- استفاده بیش از اندازه از دارو های مسکن.
- استفاده بی رویه و فراوان از نمک.
- کم شدن آب بدن.
- کاهش میزان استراحت در شبانه روز.
با نگاهی به دلایل و علائم نگران کننده سطح بالای کراتینین در خون، لازم است حداقل سالانه دو بار با انجام آزمایش سلامت خود را بررسی کنیم. افزایش موقتی کراتینین خون می تواند به دلیل مصرف داروهای مختلف، مقدار زیادی پروتئین یا گوشت قرمز، فعالیتهای بدنی زیاد یا کمبود آب بدن باشد اما در صورت وجود اختلال در کلیه، دلیل اصلی افزایش کراتینین می تواند وضعیت جدی تر باشد. پس در صورت مشاهده هر گونه علائم در کلیه حتما به پزشک مراجعه کنید و از سلامت خود مطمئن شوید.
بهترین رژیم غذایی برای کنترل سطح کراتینین خون بالا
میزان پروتئینی که از طریق مواد غذایی جذب بدن می شود، ارتباط مستقیمی با افزایش کراتینین خون دارد. افرادی که کراتینین خون بالا دارند خوردن مواد غذایی با پروتئین بالا مانند گوشت قرمز، لبنیات، حبوبات و نمک برای آن مضر می باشد. برخی بیماری ها مانند دیابت و فشار خون که در بیماری های کلیوی تاثیر دارند باعث افزایش کراتینین خون می گردد.
همچنین بخوانید: چگونه می توانم فشار خونم را تثبیت کنم
رژیم غذایی مناسب برای کنترل کراتینین خون به شرح زیر می باشد:
مصرف نمک را کاهش دهید: اگر فردی هم بیماری فشار خون دارد و هم سطح کراتینین خونش بالا می باشد باید به طور کلی نمک را از غذا های خود حذف کند، ولی اگر فرد فقط سطح کراتینین خونش بالا می باشد مصرف نمک را تا حد الامکان کاهش دهد.
مصرف ویتامین را افزایش دهید: کسانی که کراتینین خون بالا دارند باید از مواد غذایی که سر شار از ویتامین B2 و A ،C هستند، استفاده کنند.
مصرف پتاسیم را کاهش دهید: هنگامی که کلیه فرد آسیب می بیند، پتاسیم اضافی که وارد بدن می شود، کاملا خارج نشده و شخص در معرض خطر افزایش پتاسیم در خون قرار می گیرد و علائم آن تهوع، نبض شدید و مشکلات قلبی می باشد. یکی از مواد غذایی که پتاسیم دارد موز می باشد که در صورت بالا بودن کراتینین خون از مصرف بیش از حد آن اجتناب کنید.
استفاده از چای گزنه: نوشیدن 1 فنجان چای گزنه در روز، هم سطح کراتینین خون را کاهش می دهد و هم عمکلرد کلیه را بهبود می بخشد.
میزان طبیعی کراتینین خون
نتایج تست کراتینین بر اساس میلی گرم بر دسی لیتر اندازه گیری می شود (mg/dl). افرادی که دارای توده ی عضلانی بیشتری باشند، سطح کراتینین خون بالاتری نیز دارند. نتایج تست وابسته به سن و جنس، می تواند متفاوت باشد.
محدوده ی نرمال کراتینین خون در مردان :0.7 تا 1.3 میلی گرم بر دسی لیتر
محدوده ی نرمال کراتینین خون در زنان : 0.6 تا 1.1 میلی گرم بر دسی لیتر
محدوده ی نرمال کراتینین خون در کودکان : 0.3 تا 0.7 میلی گرم بر دسی لیتر
محدوده ی نرمال کراتینین خون در نوزادان : 0.3 تا 1.2 میلی گرم بر دسی لیتر
در پایان:
هر گونه مشکلی که باعث اختلال در کلیه ها شود، کراتینین خون را افزایش می دهد. ولی ممکن است کلیه ها سالم باشد و کراتینین خون نیز بالا باشد که وضعیت برگشت پذیر و درمان راحت تر می باشد. پس حتما مراقب سلامتی خود باشید و در سال آزمایشات لازم را انجام داده تا از سلامتی خود مطمئن شوید.
