در طب سنتی و اسلامی از گیاهان دارویی برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود. به برخی از این گیاهان در کتاب قرآن، احادیث و غیره اشاره شده است. یکی از این گیاهان گیاه حنظل می باشد که برای درمان بسیاری از بیماری ها توصیه می شود. در ادامه این مطلب برای شما توضیح خواهیم داد که روغن حنظل چیست، خواص روغن حنظل کدام است و نحوه مصرف روغن حنظل چگونه است؟ تا با این گیاه پرخاصیت بیشتر آشنا شوید.
حنظل چیست؟
روغن حنظل از حنظل گرفته می شود. حنظل یکی از گیاهانی است که در طب سنتی کاربرد دارد. این گیاه به دلیل شباهت زیادی که به هندوانه دارد و همچنین به دلیل طعم تلخش به هندوانه ابوجهل معروف است. از این گیاه پر خاصیت می توان برای درمان انواع بیماری ها استفاده کرد. در این باره در طب سنتی و اسلامی کتاب و مقاله های بسیاری نوشته شده است. در کشور ما ایران هندوانه ابوجهل را به اسم های دیگری مانند حنظل، خربزه روباه، تیره کدو و سیب تلخ نیز می شناسند. حنظل گیاهی خزنده و پیچکی و یک ساله می باشد و بیشتر در مناطق جنوبی کشور همچون جزیره قشم، بلوچستان، جهرم و … دیده شده است.
همان طور که در مطالب بالا گفته شده است گیاه حنظل شباهت زیادی با هندوانه معمولی دارد. تنها تفاوتی که این دو با هم داردند از نظر سایز است. حنظل کوچکتر از هندوانه معمولی است و بیشتر به اندازه یک پرتقال می باشد. این گیاه را در نواحی گرم و خشک ایران و در دامنه کوه ها میتوان یافت که به صورت خودرو است. برخی از کشاورزان برای این که از خواص گیاه حنظل استفاده کنند اقدام به کاشت این گیاه می کنند. هر بوته از گیاه حنظل دارای میوه های زیادی است و مانند هندوانه دارای دانه هایی با خواص دارویی است. این دانه ها را از عطاری ها میتوانید تهیه کنید. از نظر طب سنتی مزاج دانه های گیاه حنظل گرم و خشک است. در ادامه طرز تهیه روغن حنظل و خواص روغن حنظل توضیح داده شده است.
طرز تهیه روغن حنظل
روغن اصل حنظل بوی تند و رنگی روشن دارد. همچنین بسیار غلیظ است. برای تهیه روغن حنظل میتوانید به روش زیر عمل کنید:
- هندوانه ابوجهل را پوست گرفته و پوست آن را به قطعات کوچک خرد کنید و درون یک ظرف بریزید.
- کمی روغن زیتون با کنجد روی آنها بریزید و به مدت دوروز ظرف را زیر نور خورشید قرار بدهید.
- بعد از گذشت دوروز پوست ها آب میشوند. ظرف را روی حرارت قرار بدهید و اجازه بدهید تا آب آن تبخیر شده و فقط روغن بماند.
خواص روغن حنظل
روغن حنظل روغنی با طبع گرم و خشک است و دارای دو ماه کولوسنتین و کولوسنتتین می باشد. این دو ماده می توانند باعث بهبود برخی بیماری ها شود. به عنوان مثال برای خارش پوست مفید است. دیگر خواص روغن حنظل در ادامه اورده شده است.
خواص روغن حنظل برای درمان درد و عفونت گوش
ممکن است به دلیل رعایت نکردن بهداشت فردی در گوش افراد کرم به وجود بیاید. برای درمان این بیماری آب جوشانده گیاه حنظل را در گوش بچکانید بعد از مدت کمی دیگر اثری از کرم نیست. همچنین برای درمان وزوز گوش نیز به همین روش استفاده میشود.
خواص روغن حنظل برای درمان بیماری های روده و معده
اگر فردی را می شناسید که از بیماری های معده و روده در عذاب هستند و در روده و معده خود انگل دارند و از داروهایی شیمیایی نتیجه نگرفته اند می توانند 2 گرم از روغن حنظل مصرف کنند به راحتی بهبود می یابند.
خواص روغن حنظل برای درمان بیماری کرمچه یا اکسیور
از حنظل برای درمان کرمچه استفاده میشود. مصرف دو گرم از آن میتواند این بیماری را درمان میکند و سرعت تخم ها، نوزادان و خود کرمچه ها را از بین میبرد. از روغن حنظل میتوانید برای از بین بردن کرمچه که در دیگر اعضای بدن وجود دارند استفاده کنید. آب جوشیده گیاه حنظل را به صورت ضماد داخل ناف کودک بمالید تا درمانگر انگل کودکان باشد. این نکته را به یاد داشته باشید که به هیچ عنوان این ضماد را روی مقعد کودکان نمالید. زیرا حنظل گیاهی نیمه سمی است که می تواند برای کودکان خطرناک باشد.
خواص روغن حنظل در ناف
روغن حنظل را برای درمان برخی از بیماری ها می توان در ناف استفاده کرد. به عنوان مثال استفاده از روغن حنظل در ناف نوزادان برای درمان انگل مفید است. به طور کلی استفاده از روغن هایی که طبع گرم دارند مانند روغن سیاهدانه در ناف توصیه نمی شود به خصوص برای خانم های باردار. روغن حنظل نیز دارای طبع گرم و خشک است به همین جهت در استفاده از آن در ناف زیاده روی نکنید.
خواص روغن حنظل برای مو
روغن حنظل دارای خاصیت گرم کنندگی است بنابراین استفاده از روغن حنظل بر روی مو می تواند به رشد مجدد موها کمک کند. گفته می شود روغن حنظل برای پیشگیری از سفید شدن موها نیز مفید است. قبل از امتحان مطمئن شوید که پوست سر شما نسبت به روغن حنظل حساسیت نداشته باشد.
خواص روغن حنظل برای دندان
روش پر کردن دندان با روغن حنظل:
ابتدا با یک سنجاق تمیز دور تا دور دندان را تمیز کنید. به وسیله یک تکه پارچه کتان تمیز که روی آن روغن حنظل بریزید به صورتی که پارچه به آن آغشته شود سپس درون دندانی که سوراخ است قرار دهید و روی آن مقداری از آدامس سقز بگذارید تا هیچ غذایی داخل دندان نرود. این روش را به مدت 40 روز انجام دهید.
در روایتی از امام کاظم (علیه السلام) آمده:
«فإن کان الضرس لا أکل فیه وکانت ریحا قطر فی الاذن التی تلی ذلک الضرس. لیالی کل لیله قطرتین، أو ثلاث قطرات یبرأ بأذن الله» «اگر دندان سوراخ نشده و تنها یک آبسه است، از روغن هندوانه ابوجهل در سوراخ گوشی که در سمت دندان مورد نظر است، چند قطره بریزید، چند شب (سه الی پنج شب) و هر شب، دو الی سه قطره بریزید، به اذن خدا خوب میشود.»
[الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۸، ص۱۹۴]
دیگر خواص روغن حنظل
- جلو گیری از خارش های پوستی
- جلو گیری از سفید شدن مو سر
- ضد عفونی کننده روده و درمان اسهال
- درمان مالیخولیا و جذام
- آنتی بیو تیک قوی
- ضد نقرس و درمان کننده درد نقرس
- درمان بواسیر
- درمان سردرد
- درمان بیماری بلغم
- بهبود و ترمیم جای زخم
- درمان صرع
- جلو گیری از سکته مغزی
- روغن حنظل و سرکه برای درد دندان
- ضد عفونی کننده سیستم گوارشی و از بین برنده کرم کدو در معده
- پاد زهر سم عقرب و مار مورد
- ضد سرطان از جمله حنجره
- کنترل دیابت
- درمان یبوست
- خاصیت خلط آور
خواص برگ خشک شده گیاه حنظل
- درمان اسهال عفونی: از برگ خشک شده گیه حنظل نیز میتوان برای درمان اسهال عفونی استفاده کرد که نحوه مصرف آن به صورت زیر است:
مواد لازم:
| برگ خشک شده گیاه حنظل | 7 گرم |
| نشاسته | 10 گرم |
| صمغ عربی | 5 گرم |
طرز تهیه: برگ خشک شده حنظل را با نشاسته و صمغ عربی مخلوط کنید و در دو یا سه نوبت در طول روز میل نمایید.
- درمان بیماری لثه و دندان : می توانید از جوشانده گیاه حنظل به صورت زیر استفاده کرد.
مواد لازم:
| برگ گیاه حنظل | 7 گرم |
| گیاه رازیانه | 21 گرم |
| آب | به مقدار لازم |
طرز تهیه:
برگ گیاه حنظل را با مقداری گیاه رازیانه مخلوط کنید، به اندازه کافی آب بریزید و اجازه دهید تا به جوش بیاید. از آب این جوشانده روی لثه ها بمالید. همچنین می تواند کشیدن دندان را راحتر کند طوری که بیمار از درد به خود نمی پیچد. اگر این جوشنده را با روغن زیتون مخلوط کنید به عنوان مسکن برای درد دندان کاربرد دارد.
عوارض گیاه حنظل
همان طور که این گیاه برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود دارای عوارض خطرناکی است. یکی از آن ها این است که جزو گیاهان نیمه سمی می باشد. نباید این گیاه را سرخود و بدون دستور دکتر طب سنتی استفاده کنید. حتی نباید بیش از اندازه از ترشی ابوجهل مصرف کنید زیرا باعث مرگ می شود.
از عوارض مصرف این گیاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- معده درد
- مدفوع خونی و آبکی
- نبض ضعیف
- مشکلات کلیوی
- استفراغ
اگر از این گیاه و روغن آن بیش از اندازه استفاده شود باعث بروز اختلالات حسی و گردش خون، تشنج، هذیان گویی، ضعف بدن و غش، فلج و حتی مرگ میشود.
چه افرادی نباید این گیاه را مصرف کنند:
- افرادی که طبع گرم و خشک دارند از این دارو استفاده نکنند زیرا ممکن است ناراحتی معقد و معده بگیرند.
- خانم های باردار
- افرادی که ناراحتی کلیه دارند
