Take a fresh look at your lifestyle.

دلیل احساس سبکی در سر چیست؟ چه زمانی خطرناک است؟

احساس سبکی در سر درست مانند حس بی هوش شدن و غش کردن است. پس اگر تا به حال در زندگی گیجی، یا حس نزدیک به بی هوش شدن و سیاه شدن سر را تجربه کرده باشید خیلی خوب می دانید که احساس سبکی در سر یعنی چه؟! باید اشاره کنم که خیلی از آدم ها در عین سلامتی کامل احساس سبکی در سر را تجربه می کنند. احساس سبکی سر می تواند همراه با (تنگی نفس، عدم تعادل، تاری دید، خواب آلودگی، حالت تهوع و سرگیجه) باشد. در ادامه در مورد علت احساس سبکی سر صحبت کرده و خواهیم گفت احساس سبکی در سر نشانه چیست؟ علل، علائم، نشانه های خطر و روش های برطرف کردن احساس سبکی سر را خواهیم گفت.

بیشتر اوقات دلایل و علل زمینه ای احساس سبکی در سر خطرناک نیستند. از جمله شایع ترین عوامل گیجی و احساس سبکی در سر می توان به سریع بلند شدن و سر پا ایستادن، عدم نوشیدن آب کافی، یا تنفس هوا در ارتفاعات بالا اشاره کرد. بیشتر اوقات گیجی که در اثر این عوامل ایجاد شده، خیلی سریع از بین می رود.

البته در برخی موارد نادر احساس سبکی در سر نشانه یک بیماری زمینه ای جدی است. برای مثال بیماری قلبی یا دیابت! بنابراین اگر دائما احساس سبکی در سر را تجربه می کنید؛ اگر این حس خیلی ناگهانی و بدون علت به سراغ تان می آید، مدت زمان زیادی طول می کشد؛ و خیلی شدید است باید حتما علت احساس سبکی در سر را پیگیری کرده و برای مشخص کردن عوامل زمینه ای به پزشک مراجعه کنید.

در این مطلب قصد دار به دلیل احساس سبکی سر، علائم همراه با احساس سبکی در سر، دلایل شایع، زمان مراجعه به پزشک، تست ها و درمان این مشکل اشاره کنم. با من و مجله «مینویسم» تا انتها همراه باشید.

علائم احساس سبکی در سر

بیشتر اوقات احساس سبکی در سر بدون هیچ علامت دیگری خود به خود از بین می رود. اما گاهی اوقات، به خصوص وقتی که علت زمینه ای بیماری مهمی باشد احساس سبکی در سر همراه با علائم دیگری پدیدار می شود. برای مثال ممکن است دلیل احساس سبکی در سر یک علت زمینه ای مشکلات قلبی، سکته، کم آبی بدن و یا حتی عفونت گوش داخلی باشد. در این صورت همراه با احساس سبکی در سر نشانه های دیگری هم پدیدار می شوند. این نشانه ها شامل موارد زیر می شود:

  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • سرگیجه (مقاله علل سرگیجه را بخوانید)
  • از دست دادن تعادل بدن
  • عرق کردن
  • سردرد
  • درد قفه سینه
  • خستگی مزمن
  • منگی
  • دو بینی و تاری دید
  • تنگی نفس یا مشکلات تنفسی
  • افزایش ضربان قلب
  • اختلالات تکلمی
  • حسی شبیه به مردن

علت های شایع احساس سبکی در سر

همان طور که قبلا هم اشاره کردم بیشتر اوقات احساس سبکی در سر در اثر عواملی ایجاد می شود که خطرناک نبوده و خود به خود از بین می رود. البته گاهی اوقات شرایط وخیم شده و نیاز به بررسی و پیگیری فوری دارد. از جمله شایع ترین عوامل ایجاد کننده احساس سبکی در سر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تنددمی (دم زنی تند و ژرف)
  • تقلای شدید فیزیکی
  • تنفس بسیار عمیق با فاصله های زیاد
  • مشکلات حرکتی
  • کم آبی (مقدار آب از دست داده بدن بیشتر از مقدار دریافتی است)
  • بالانس نبودن الکترولیت ها (زیاد یا کم بودن مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم، کلسیم در خون)
  • سرگیجه (بیشتر اوقات به علت عفونت گوش داخلی)
  • عارضه جانبی درمان با دارویی خاص
  • پانیک اتک
  • کاهش قند خون
  • افت فشار خون وضعیتی (کاهش فشار خون در اثر نشستن یا ایستادن ناگهانی)
  • حمله قلبی (مسدود شدن جریان خون به سمت ماهیچه قلبی)
  • سکته (مسدود شدن جریان خون به سمت مغز یا خونریزی در مغز)
  • بالا رفتن ضربان قلب
  • دیابت
  • آنمی (کاهش تعداد گلبول های قرمز و سالم خون)
  • بارداری

داروهایی که باعث ایجاد احساس سبکی در سر می شوند

اگر فکر می کنید علت گیجی یا احساس سبکی در سر شما به داروهایی برمی گردد که استفاده می کنید بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر در بروشور دارو نوشته باشد که احساس سبکی در سر یکی از عوارض جانبی مصرف دارو است.

گاهی اوقات یکی از داروهایی که بدون نسخه مصرف می کنید با داروی اصلی تجویز شده توسط پزشک اختلال دارد. گاهی اوقات هم غذایی که مصرف می کنید با داروی مصرفی اختلال داشته و در نهایت احساس سبکی در سر به سراغ تان می آید.

البته گاها پیش میاد که داروها میزان قند و فشارخون را آنقدر پایین می آورند که حس گیجی و بی هوش شدن پیدا می کنید. در این صورت پزشک تشخیص می دهد که دز مصرفی دارو پایین بیاید یا به طور کلی مصرفش قطع شود. فراموش نکنید که هیچوقت نباید بدون مشورت با پزشک مصرف یک دارو را به طور ناگهانی قطع کرد.

داروهایی بسیاری با عارضه جانبی احساس سبکی در سر وجود دارند. در این بخش به لیست بلند بالای این داروها اشاره می کنم. البته این لیست کامل نیست. ولی در عین حال تمام تلاشم را کرده ام که اصلی ترین داروها با عارضه جانبی احساس سبکی در سر را به شما مخاطب محترم معرفی کنم. توجه داشته باشید که برخی از این داروها همزمان با ایجاد احساس سبکی در سر، سرگیجه و منگی هم دارند. احساس سبکی در سر، منگ شدن و سر گیجه سه عارضه متفاوت هستند.

  • داروهای افزایش دهنده ادرار یا دیورتیک ها مانند دیورتیک های تیازیدی از جمله کلروتیازید (دیوریل)، کلروتیالیدون (هیگروتون) و هیدروکلروتیازید (میکروزاید). دیورتیک های قوس هنله از جمله بومکس (بومتانید)، لاسیکس (فورزماید). دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم از جمله میدامور (آمیلوراید)، آلداکتون (اسپیرونولاکتون).
  • داروهای فشار خون بالا از جمله آلفا بلاکرها
  • برخی ضد افسردگی ها از جمله ضد افسردگی های سه حلقه ای و بازدارنده مونوآمین اکسیداز
  • برخی داروهای ضد تشنجی مانند نورنتین (گاباپنتین) و دپاکوت (والپروات)

برای برطرف کردن احساس سبکی در سر چه باید کرد؟

پیش از این، اشاره کرده بودم که بیشتر اوقات احساس سبکی در سر خود به خود از بین می رود و اصلا نیازی به درمان ندارد. اما گاهی اوقات می توان از برخی روش های درمانی ساده استفاده کرد تا این احساس زودتر از بین رفته و دیگر به سراغ تان نیاید. از جمله این روش های درمانی احساس سبکی سر ساده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • آرام آرام بلند شوید و سرپا بیاستید
  • به اندازه کافی آب بنوشید، خصوصا در روزهای گرم
  • در روزهای گرم زیر نور مستقیم آفتاب نمانید و سعی کنید در اتاقی که کولر دارد استراحت کنید.
  • محدود کردن مصرف نمک
  • حداقل 7 ساعت خواب با کیفیت داشته باشید.
  • دوری از استرس و تحریکات اضطراب زا
  • کنترل قند خون خصوصا برای کسانی که دیابت دارند
  • ترک کردن سیگار و الکل

اگر احساس سبکی در سر دائما برای شما پیش می آید و بار روش های ساده ای مانند نشستن و دراز کشیدن برطرف نمی شود با پزشک متخصصی در این مورد مشورت کنید. پزشک با انجام آزمایشاتی دلایل زمینه ای این مشکل را شناسایی کرده و در صدد رفع آن بر می آید.

باور داشته باشید که گاهی پیدا کردن دلیل اصلی، درمان را قطعی تر می کند. گاهی اوقات داروهای ساده ای مانند آنتی هیستامین ها، ضد تهوع ها و پادزهر کنش ها می توانند راه حلی برای از رفتن مشکل باشند. پس تردید نکرده و در صدد رفع علت اصلی بیماری خود باشید!

فاکتورهای ریسکی در ارتباط با احساس سبکی در سر

بالا بودن سن، چاقی، و فشار خون بالا هر کدام به تنهایی عاملی برای ابتلا به بیماری های قلبی هستند. در این صورت هر کدام از این عوامل می توانند ریسک تجربه کردن احساس سبکی در سر را هم بالا ببرند.

در برخی موارد نادر پانیک اتک های پی در پی، اختلالات اضطرابی و سندورم تنددمی موجب می شود اکسیژن رسیده به بدن کم و کربن دی اکسید خارج شده بالا برود. در این صورت PH خون به شدت افت کرده و ریسک بی هوشی یا احساس سبکی در سر بالا می رود.

آیا آزمایشی برای مشخص شدن علل احساس سبکی در سر وجود دارد؟

بررسی دقیق پرونده و سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی اولین قدم ها برای مشخص شدن علت زمینه ای احساس سبکی در سر است. پزشک معالج شما ممکن است در مورد میزان مصرف مایعات، رنگ ادرار، رژیم غذایی و میزان فعالیت فیزیکی روزانه از شما سوالاتی بپرسد.

تغییر در ترکیب شیمیایی خون، مانند بالا و پایین رفتن قند، پتاسیم و نمک هم می تواند علت دیگری برای احساس سبکی در سر باشد. گاهی اوقات برای محدود کردن علل احتمالی احساس سبکی در سر آزمایش های خونی تجویز می شود. در این صورت پزشک راحت تر می تواند محتمل ترین علت ها را شناسایی کند. این آزمایشات خونی شامل موارد زیر می شود:

  • آزمایش های خونی از جمله CBC که بررسی کامل تعداد گلبول های خونی است و آزمایش پنل شیمیایی خون که در آن گلوکوز خون و الکترولیت ها بررسی می شوند. با کمک این آزمایش های خونی مشخص می شود که علت احساس سبکی در سر چیست؛ پایین آمدن قند خون؟ آنمی؟ یا بالا و پایین بودن الکترولیت؟    
  • الکتروکاردیوگرام یا EKG یکی دیگر از آزمایشات احتمالی برای بررسی علت احساس سبکی در سر است. این آزمایش روشی سریع، در دسترس و غیر تهاجمی برای بررسی مشکلات قلبی از جمله آریتمی است.
  • اکوکاردیوگرام، آزمایشی غیر تهاجمی است که در آن با کمک امواج اولتراسوند، میزان توانایی قلب برای پمپاژ خون به بدن بررسی می شود. با کمک این آزمایش می توان مشکلات قلب و عروق که در نهایت منجر به نارسایی های قلبی می شوند را هم تشخیص داد.
  • اسکن توموگرافی کامپیوتری یا همان سی تی اسکن از سر، زمانی تجویز می شود که احساس سبکی در سر با علائمی نظیر سردرد، فلج بخشی از بدن یا اختلالات تکلمی همراه باشد. در این صورت ممکن است احساس سبکی در سر نشانه ای از بروز سکته مغزی یا حمله ایسکمی گذرا باشد. سی تی اکسنِ بدون کنتراست کمک می کند خون یا لخته های خونی ناشی از این حملات در سر مشخص شوند.

چه زمانی احساس سبکی سر خطرناک است؟

اگر احساس سبکی در سر دائما برای شما پیش می آید باید به پزشک مراجعه کنید. اگر احساس سبکی سر با علائم ذکر شده در بخش بعدی همراه بود هم باید به متخصصی مراجعه و مشورت کرد. بروز علائم زیر همراه با احساس سبکی در سر نشانه ای از حمله قلبی، یا سکته بوده و نیاز به بررسی فوری دارد. این علائم شامل موراد زیر می شود:

  • درد قفسه سینه
  • اختلالت تکلمی مانند سخت شدن تلفظ کلمات
  • حالت تهوع یا استفراغ
  • بی حسی و فلج شدن بخشی از بدن
  • دو بینی و تاری دید
  • مشکلات تنفسی
  • سردرد شدید و ناگهانی

خلاصه مطلب

احساس سبکی در سر یک مشکل شایع است که افراد را در گروه های سنی مختلف آزار می دهد. بیشتر اوقات علل ایجاد کننده احساس سبکی در سر خطرناک نبوده و خود به خود برطرف می شوند. اما گاهی اوقات این احساس با علائمی همراه می شود که بسیار مهم بوده و نیاز به بررسی و درمان دارد.

برخی از رایج ترین علت های احساس سبکی در سر شامل کم آبی بدن، فعالیت بیش از اندازه بدنی، پایین آمدن قند خون، و عوارض درمان با برخی داروها می شود. احساس سبکی در سر گاها نشانه ای از یک بیماری زمینه ای مانند دیابت، آنمی یا مشکلات قلبی است. اگر احساس سبکی در سر شما دائما تکرار شده و مدت زمان زیادی به طول می انجامد با یک پزشک متخصص در این مورد مشورت کنید.

حرف آخر …..

با بالاتر رفتن سن تغییرات طبیعی در بدن اتفاق می افتد که ریسک احساس سبکی در سر را بالا می برد. برای جلوگیری از این احساس آزار دهنده، به میزان کافی آب بنوشید، در سایه بمانید، غذا و نوشیدنی های مقوی بخورید، و عوارض جانبی داروهای مصرفی را بررسی کنید. فراموش نکنید که در زمان تجربه این حس باید بنشینید تا احتمال افتادن و آسیب دیدن به حداقل برسد!

مگ تک

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.