در این نوشته اعمال سفارش شده در شب و روز عاشورا که از روایات و احادیث نسل به نسل منتقل شده را در این نوشته خواهید دید. روز عاشورا روز دهم ماه محرم است. انجام فریضه هایی در آن سفارش شده و ثواب فراوان دارد. در ادامه اعمال شب عاشورا و اعمال روز عاشورا را به تفصیل توضیح خواهیم داد. انجام اعمال شب عاشورا و همچنین اعمال روز عاشورا از مفاتیح الجنان و منابع دیگر شیعه آورده شده که امیدواریم مورد توجه شما قرار بگیرد.
پیشنهاد می شود بخوانید: عزاداری های معروف در شهرهای مختلف ایران
اعمال شب و روز عاشورا که بسیار سفارش شده اند
روز دهم ماه محرم را با نام عاشورا می خوانند. واقعه عاشورا در سال 61 هجری اتفاق افتاده و در چنین روزی امام حسین (ع) سومین امام شیعیان و یاران ایشان در جنگ با سپاهیان معاویه به شهادت رسیدند. از سالیان دور این یک رسم است که شیعیان در ایام محرم به عزاداری و سوگواری می پردازند و به خصوص در روز عاشورا این سوگواری ها به اوج خود می رسد. اهمیت عاشورا در میان منابع فقه شیعه بسیار زیاد است و اعمال عاشورا در بسیار ی از منابع شیعیان آورده شده است و علاوه بر سفارش به عزاداری و گریه بر امام حسین (ع) اعمال خاصی نیز برای روز و شب محرم سفارش شده است.
سفارش شده که در روز عاشورا امور دنیوی و کسب و کار تعطیل شود و شیعیان مشغل کاری به جز عزاداری برای امام حسین (ع) نشوند به همین دلیل در کشورهای شیعه این روز تعطیل رسمی است و مردم کارهای روزانه و متداول خود را رها می کنند. حال ببینیم اعمال شب و روز عاشورا که این همه به آن سفارش شده چیست؟
به طور کلی در همه روزهای محرم خواندن نوحیه و مرثیه و گریه بر امام حسین و مظلومیت ایشان ثواب بسیار دارد و بسیار بر آن تأکید و سفارش شده است. لعنت فرستادن بر مسببین واقعه عاشورا نیز بسیار سفارش شده و یکی از اعمال عاشورا می باشد. دیگر اعمال سفارش شده عاشورا عبارتند از:
اعمال سفارش شده در روز عاشورا
شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان می‌گوید: “شایسته است شخص در این روز مشغول کاری از کارهای دنیا نگردد و غمگین باشد و این امر در نحوه پوشش و خوراکش نمایان باشد. این روز را بر امام حسین (ع) عزاداری کند و آن حضرت را زیارت کند (به زیارت عاشورا). خواندن هزار مرتبه توحید، دعای عشرات، خودداری از خوردن و آشامیدن اما بدون قصد روزه و هزار مرتبه لعن بر قاتلان سید الشهدا نیز از اعمال ذکر شده برای این روز است.”
به طور کلی اعمال روز عاشورا عبارتند از:
![اعمال روز و شب عاشورا]()
- زیارت امام حسین (ع) در روز عاشورا
زیارت قبر امام حسین از اعمال روز عاشورا در ظهر عاشورا بسیار سفارش شده و یکی از اعمال ظهر عاشورا می باشد. از امام محمد باقر روایت شده که ثواب آن برابر با دو هزار هزار حج و دو هزار هزار عمره و دو هزار هزار جهاد كه هريك را با رسول خدا-صلّى اللّه عليه و آله-و ائمّۀ طاهرين-عليهم السّلام-كرده باشند، می باشد.همچنین در روایات آمده است کسى که در روز عاشورا کنار قبر امام حسین (ع) باشد و به زائران آن حضرت کمک کند مانند کسى است که لشکر آن حضرت را سیراب کرده باشد و گویا با آن حضرت در کربلا حاضر بوده است.
- خواندن زیارت عاشورا
خواندن زیارت عاشورا در روز عاشورا به خصوص در ظهر روز عاشورا بسیار سفارش شده و ثواب بسیار دارد. هر چقدر که مقدور است در روز عاشورا به خواندن زیارت عاشورا بپردازید. خواندن زیارت عاشورا به خصوص در بلندی و بام خانه ها سفارش شده است. بعد از خواندن زیارت عاشورا بهتر است بر امام حسین سلام فراوان بفرستد و قاتلان ان حضرت را بسیار لعن و نفرین کنید.
دانلود زیارت عاشورا صوتی + متن و ترجمه
- خواندن سوره توحید به تعداد هزار مرتبه
در روز عاشورا سوره توحید را هزار مرتبه بخوانید. خواندن هزار مرتبه سوره توحید در روز عاشورا فضیلت بسیار دارد و باعث می شود خداوند نظر رحمت به شخص خواننده بیندازد.
- خواندن دعای عشرات
یکی از اعمال روز عاشورا خواندن دعای عشرات است. این دعا توسط امام علی (ع) به امام حسین (ع) آموخته شده و حاوی مضامین اخلاقی و اعتقادی مانند اقرار به وحدانیت خدا، نبوت رسول اکرم (ص) و امامت حضرت علی (ع) می باشد.
- خواندن زیارت وارث
زیارت وارث یکی از معروفترین زیارتنامه های امام حسین (ع) است. این زیارتنامه در واقع بخشی از یک دستورالعمل برای زیارت امام حسین (ع) در حرم آن حضرت است که زائر باید آن را هنگام رسیدن به ضریح مبارک و در قسمت بالای سر امام حسین (ع) بخواند. اما اگر توفیق زیارت آن حضرت نصیبتان نشد خواندن این زیارت نامه از راه دور نیز ثواب زیادی دارد و از اعمالی است که در روز عاشورا سفارش شده است.
- ترک خوردن و آشامیدن مگر به مقدار لازم
روزه در روز عاشورا حرام است زیرا سپاهیان معاویه و یزید در چنین روزی روزه بوده اند اما خوردن و آشامیدن در این روز نباید بیشتر از مقدار لازم باشد.
نظر امام صادق درباره حرام بودن روزه روز عاشورا:
امام صادق فرمودند: “روزه بگیر امّا بدون تصمیم و نیت روزه (گرسنه و تشنه باش)، و افطار کن، امّا نه با سرخوشی (و غذاهای لذیذ) و روزه عاشورا را کامل نکن و افطار را، ساعتی پس از نماز عصر روز عاشورا، و با جرعهای آب انجام بده. چرا که در چنین ساعتی (عصر عاشورا)، جنگ با خاندان پیامبر خدا، فرو نشست و آن واقعه بزرگ، متوقّف شد، در حالی که سی کشته از آنان در جمع یارانشان بر زمین افتاده بود، که کشته ها برای پیامبر، گران بود و اگر پیامبر صلی الله علیه و آله زنده بود، ایشان- که درودهای خدا بر او باد- خود، صاحب عزا بود.”
خواندن نماز ظهر عاشورا
یکی از اعمال روز عاشورا خواندن نماز ظهر عاشورا است. خواندن نماز ظهر عاشورا یک ساعت قبل از اذان ظهر خوانده می شود و مستحب است.
نحوه خواندن نماز ظهر روز عاشورا از امام صادق: نزدیک ظهر عاشورا به بیابان کویری، خانه های خالی، جایی خلوت و مکان هایی ای چنینی بروید سپس چهار رکعت نماز با رکوع و سجده کامل، و با خشوع، میخوانی و در هر دو رکعت، سلام می دهی (دو نماز دو رکعتی).
در رکعت اوّل نماز ظهر عاشورا، سوره حمد و سوره کافرون «قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ» و در رکعت دوم، سوره حمد و سوره توحید «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» را میخوانی. (سپس سلام می دهید و بعد) دو رکعتِ دوم را به جا می اورید و در دو رکعت دوم، در رکعت اوّل، سوره حمد و سوره احزاب و در رکعت دوم، سوره حمد و سوره منافقون «إِذَا جَآءَکَ الْمُنفِقُونَ» و یا هر سوره قرآن که میخواهی بخوان.
دعای بعد از نماز ظهر عاشورا از امام صادق (ع):
اللَّهُمَّ عَذِّبِ الفَجَرَةَ الَّذینَ شاقّوا رَسولَکَ وحارَبوا أولِیاءَکَ، وعَبَدوا غَیرَکَ وَاستَحَلّوا مَحارِمَکَ، وَالعَنِ القادَةَ وَالأَتباعَ ومَن کانَ مِنهُم فَخَبَّ وأوضَعَ مَعَهُم أو رَضِیَ بِفِعلِهِم لَعناً کَثیراً. اللَّهُمَّ وعَجِّل فَرَجَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَاجعَل صَلَواتِکَ عَلَیهِ وعَلَیهِم، وَاستَنقِذهُم مِن أیدِی المُنافِقینَ المُضِلّینَ وَالکَفَرَةِ الجاحِدینَ، وَافتَح لَهُم فَتحاً یَسیراً، وأتِح لَهُم رَوحاً وفَرَجاً قَریباً، وَاجعَل لَهُم مِن لَدُنکَ عَلی عَدُوِّکَ وعَدُوِّهِم سُلطاناً نَصیراً.
هزار مرتبه لعنت بر قاتلان امام حسین (ع)
یکی از اعمال روز عاشورا این است که هزار مرتبه بگویید: اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ
- برگزاری مراسم شام غریبان
از اعمال سفارش شده در روز عاشورا این است که هنگام غروب روز عاشورا، به یاد مصائب فرزندان و اطفال و زنان حرم امام حسین (ع) اسم شام غریبان برگزار کنند. در غروب روز عاشورا جسدهای کشته شدگان در روی زمین بوده و اطفال و زنان را به اسیری گرفته اند و سختترین لحظات بر آنان سپری می شود. به یاد این انده و ماتم مراسم شام غریبان برگزار می شود که در آن به روشن کردن شمع و عزاداری می پردازند.
اعمال شب عاشورا
شب عاشورا آخرین ساعات روز نهم محرم است و تاسوعا نام دارد. در روز تاسوعا لشکر عمر سعد عصر روز تاسوعا قصد حمله به خیمه های امام حسین را داشت اما حضرت عباس به درخواست امام حسین یک روز از لشگریان عمر سعد مهلت گرفت تا این شب را به عبادت بپردازند. سخنرانی امام حسین در بین یاران باوفایشان در شب عاشورا بسیار معروف است، امام حسین در این صحبت ها یاران خود را باوفاترین یاران خود دانست و آنان نیز اعلام کردند که تا آخرین لحظه با امام حسین خواهند بود.
اعمال معروف شب عاشورا اعمالی همچون احیا و صد رکعت نماز می باشد. در کتاب مفاتیح الجنان اعمال زیر برای شب عاشورا ذکر شده است:
- احیا و شب زنده داری شب عاشورا
یکی از اعمال شب عاشورا شب زنده داری و عبادت در این شب است. در روایتی از رسول خدا (ص) آمده است هر کس این شب را احیا بدارد، گویا عبادت همه فرشتگان را انجام داده است.
- خواندن 4 رکعت نماز به شرح زیر
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: در شب عاشورا، چهار رکعت نماز مى‌گذارى و در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و پنجاه مرتبه سوره «توحید» را مى‌خوانى وقتى که در رکعت چهارم سلام نماز را گفتى، ذکر خدا را بسیار بگو و بر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) صلوات بفرست و تا مقدارى که ممکن است بر دشمنان اهل بیت(علیهم السلام) لعنت فرست.
- خواندن 100 رکعت نماز در شب عاشورا
صد رکعت نماز بجا مى‌آورى، هر دو رکعت با یک سلام، که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و سه بار سوره «توحید» را مى‌خوانى و پس از پایان این نمازها، هفتاد بار مى‌گویى:
«سُبْحانَ اللّهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا إلهَ إلاَّ اللّهُ وَ اللّهُ اَکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إلاَّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظِیمِ».
رسول خدا(ص) فرمودند: کسى که این نماز را بخواند وقتى که بمیرد، خداوند قبرش را معطّر و خوشبو مى‌کند و هر روز – تا هنگام دمیدن صور – نورى وارد قبرش مى شود…
ضمن تسلیت ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا (ع) و یاران باوفای ایشان امیدواریم آشنایی با اعمال شب و روز عاشورا برای شما مفید بوده باشد. ما را از دعای خیرتان محروم نفرمایید.
