خمیازه کشیدن گاه به گاه طبیعی است. با این وجود، اگر این خمیازه کشیدن از حالت طبیعی خارج شود باید حتما مورد توجه قرار گیرد. خمیازه کشیدن بیش از حد می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل اساسی در سلامت فرد باشد که باید به آن رسیدگی شود. همچنین ممکن است بدین معنی باشد که شما باید الگوی خواب خود را بهبود ببخشید. بنابراین، اگر می‌خواهید روش‌هایی برای رفع خمیازه را بیاموزید، با ما همراه باشید.
دسترسی سریع به مطالب
چرا خمیازه می کشیم
خمیازه یک فرآیند غیرارادی است. در این فرآیند دهان شما کاملا باز می‌شود و ریه‌ها از هوا پر می‌شوند. پرده‌های گوش کشیده شده و اکسیژن اضافی از طریق جریان خون به مغز و سایر اندام‌های بدن انتقال می‌یابد و همین موجب می‌شود تا هوشیارتر از قبل شوید. گاهی اوقات خمیازه مدت کوتاهی دارد. در برخی موارد، طولانی و کشیده است.
برای یک مدت طولانی، متخصصان پزشکی دلیل اصلی خمیازه کشیدن افراد را نمی‌دانستند. اما اکنون، به نظر می‌رسد که فاکتورهای مختلفی می‌توانند منجر به خمیازه کشیدن شوند. اولین و مهم‌ترین فاکتور این است که خمیازه به خنک کردن مغز و تنظیم دمای بدن کمک می‌کند.
به احتمال زیاد زمانی که خسته هستید و مغزتان فعالیت خاصی را انجام نمی‌دهد نیز خمیازه میکشید. این نشان می‌دهد که مغز در حال تغییر به سطح پایین‌تری از هوشیاری است. از طرف دیگر، این می‌تواند یک ترفند مغز برای افزایش خون‌رسانی و اکسیژن به مغز در جهت افزایش هوشیاری باشد.
علاوه بر این، ارتباطی بین استرس و خمیازه کشیدن وجود دارد. بنابراین، خمیازه می‌تواند نشانه‌ای از تغییر از حالت آرام به اضطراب باشد. از این رو، وقتی بیش از حد خمیازه میکشید باید حالات روحی خود را نیز در نظر بگیرید.
در کنار فاکتورهای عنوان شده، یک عامل اجتماعی نیز برای خمیازه کشیدن وجود دارد. به همین دلیل است که وقتی در جمع فردی خمیازه می‌کشد بقیه افراد نیز خمیازه می‌کشند. این ممکن است یک پیام ناخودآگاه باشد که بین افراد منتقل می‌شود.
در این مقاله، روش‌هایی برای رفع خمیازه را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
چرا خمیازه کشیدن مسری است؟
وقتی در تلاش برای متوقف کردن خمیازه کشیدن هستید، باید این واقعیت را در نظر بگیرید که خمیازه می‌تواند مسری باشد. همه‌ی ما این تجربه را داشته‌ایم که با نگاه کردن به فردی که در حال خمیازه کشیدن است، خمیازه کشیده‌ایم. اما آیا می‌دانستید که احتمال خمیازه کشیدن بعد از خمیازه‌ی یکی از اعضای خانواده بیشتر از افراد دیگر است؟ این تنها یکی از حقایق عجیب و جالب در مورد خمیازه است.
نکته‌ی دیگر این است که این مسری بودن در بین یک گونه از جانوران بیشتر است. به عنوان مثال، اگر سگ شما خمیازه بکشید به احتمال زیاد موجب نمی‌شود تا شما هم خمیازه بکشید و همین اهمیت پیوندهای اجتماعی در عمل خمیازه کشیدن را تایید می‌کند.
به نظر می‌رسد خمیازه مسری یک محرک اجتماعی یا شکل ابتدایی از برقراری ارتباط باشد. این پیوند از سن 4 یا 5 سالگی شروع می‌شود؛ یعنی درست زمانی که کودکان همدلی با دیگران را می‌آموزند و ممکن است با خستگی، اضطراب و بی حوصلگی ارتباط برقرار کنند. به عبارت دیگر، خمیازه می‌تواند محرک همدردی باشد.
دلایل خمیازه کشیدن بیش از حد
اگر به این فکر می‌کنید که چگونه خمیازه کشیدن را متوقف کنید، به احتمال زیاد از آن رنج می‌برید. خمیازه کشیدن بیش از حد می‌تواند به دلیل برخی از شرایط پزشکی مانند موارد زیر ایجاد شود:
حمله یا پاسخ وازوواگال
این شرایط می‌تواند موجب خمیازه کشیدن و علائم دیگر مانند تاری دید، تعرق، سبکی سر، رنگ پریدگی، حالت تهوع و دید تونلی شود. پاسخ وازوواگال وقتی رخ می‌دهد که بخشی از سیستم عصبی که تنظیم فشار خون و ضربان قلب را برعهده دارد در معرض خطر قرار گرفته و دیگر واکنش طبیعی خود را ندارد.
این وضعیت در اغلب موارد وقتی رخ می‌دهد که شما استرس دارید یا در خطر هستید. در نتیجه ضربان قلب شما کند می‌شود، رگ‌های خونی در قسمت پاها بازتر می‌شوند، خون بیشتری به پاها جریان می‌یابد و در نهایت فشار خون افت پیدا می‌کند. این افت در ضربان قلب و فشار خون منجر به کاهش خون‌رسانی به مغز می‌شود. بدن در این حالت سعی می‌کند به صورت خودکار اکسیژن دریافتی را افزایش دهد (از طریق خمیازه کشیدن) تا اطمینان حاصل شود که اکسیژن از طریق خون به مغز می‌رسد
پاسخ وازوواگال و خمیازه بیش از حد نرمال همراه با آن ممکن است ناشی از خونریزی داخلی در ناحیه آئورت باشد. همچنین ممکن است نشان دهنده‌ی وقوع یک حمله قلبی یا مشلات قلبی و عروقی باشد.
خستگی
خستگی و خمیازه بیش از حد با هم همراه هستند. در اغلب موارد وقتی خسته هستید خمیازه میکشید. اکسیژن اضافی آزاد شده در خون روشی است که بدن برای هوشیار نگه داشتن فرد بکار می‌گیرد. بهتر است علت خستگی مداوم بدن خود را بدانید.
داروها
داروهای خاص می‌توانند منجر به خمیازه بیش از حد شوند زیرا داروها باعث خواب آلودگی در فرد می‌شوند. برخی از این داروها عبارتند از آنتی هیستامین‌ها، داروهای ضد درد و مسکن، داروهای ضد افسردگی و مهارکننده‌های انتخابی جذب سروتونین.
بیماری‌های کبد
مراحل نهایی نارسایی کبد اغلب با خمیازه کشیدن بیش از حد طبیعی همراه است. یکی از دلایل محتمل برای این مسئله، خستگی فرد در این دوران است.
مالتیپل اسکلروزیس (MS) یا ام اس
مطالعات نشان می‌دهند که افرادی که به بیماری ام اس مبتلا هستند بیشتر خمیازه می‌کشند. به نظر می‌رسد که خمیازه کشیدن موجب تسکین علائم این بیماری می‌شود. علاوه بر این، افراد مبتلا به ام اس از اختلال در تنظیم درجه حرارت بدن رنج می‌برند و نمی‌توانند دمای بدن خود را کنترل کنند. این مشکل با خمیازه کشیدن رفع می‌شود و بدن خنک می‌شود.
صرع
تشنج‌های ناشی از بیماری صرع می‌توانند منجر به آسیب دائمی مغز شوند و بخشی از مغز را که سیگنال‌های خاصی را ارسال می‌کند تحریک کرده و در نهایت منجر به خمیازه کشیدن شود. با این وجود، این وضعیت بسیار نادر است.
اختلالات خواب
اختلالات خواب مانند بی خوابی یا آپنه خواب می‌توانند منجر به خستگی مفرط شوند که خود موجب خمیازه کشیدن در طی روز خواهد شد.
اختلالات مغزی
تحقیقات نشان می‌دهند که تومور مغزی یا سکته مغزی می‌توانند منجر به خمیازه کشیدن بیش از حد شده و با پدید آمدن آسیب‌های مغزی در ارتباط باشد. هنگامی که هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز تحت فشار قرار دارد نیز ممکن است فرد دچار خمیازه شود.
تحریک بیش از حد سیستم عصبی پاراسمپاتیک
سیستم عصبی پاراسمپاتیک بخشی از سیستم عصبی خودکار است. وظیفه‌ی اصلی این بخش کاهش ضربان قلب، حفظ انرژی و نظارت بر فعالیت غدد مختلف در بدن است. وقتی این سیستم تحریک شود، می‌تواند منجر به خمیازه کشیدن بیش از حد شود.
هیپوگلیسمی
خمیازه کسیدن یکی از اولین نشانه‌ها و علائم هیپوگلیسمی در بیماران دیابتی است.
برای رفع خمیازه چه کنیم
در اغلب موارد، با کاهش سطح استرس یا از بین رفتن خستگی تعداد دفعات خمیازه کشیدن نیز کاهش می‌یابد. اما اگر همچنان با این مشکل روبرو هستید و نمی‌دانید که برای خلاص شدن از شر آن چکار باید بکنید، اقدامات زیر را انجام دهید:
- بیشتر بخوابید. یک فرد بزرگسال باید تا 8 سال در هر شبانه روز بخوابد. اگر در به خواب رفتن مشکل دارید، قبل از زمان خواب دوش آب گرم یا 20 دقیقه چرت زدن در طی روز را امتحان کنید. و از هرگونه فعالیتی که قبل از خواب موجب بی خوابی شما خواهد شد، دوری کنید. چای موز را امتحان کنید تا خواب راحتتری داشته باشید.
- تنفس. اگر شروع به خمیازه کشیدن کردید، تمرین تنفس آدرنال یا سایر تکنیک‌های تنفسی را امتحان کنید. تنفس موجب آرامش می‌شود و به تنظیم دمای بدن در محدوده‌ی طبیعی و سالم کمک می‌کند. همچنین، اکسیژن بیشتری در سراسر بدن و به خصوص مغز جریان می‌یابد.
- هیدراته بمانید. در طی روز مقدار زیادی آب بنوشید. هیدراتاسیون کافی و مناسب، طراوت‌بخش است و به رفع خمیازه کمک می‌کند. آب سرد بهترین گزینه است، همچنین بدن شما را خنک می‌کند و دمای بدن را تنظیم می‌نماید.
- استراحت کنید. اگر کل روز را پشت یک کامپیوتر نشسته‌اید و کار می‌کنید، باید در فواصل منظم استراحت کنید. کمی آب بنوشید یا تنها به مدت چند دقیقه فعالیت دیگری را انجام دهید.
- هوای تازه. هوای تازه معجزه می‌کند. پنجره را باز کنید یا اگر در محل کار خود هستید، برای چند دقیقه به فضای باز بروید.
- سعی کنید دمای بدنتان افزایش نیابد. گرم شدن بیش از حد مغز یکی از دلایل اصلی برای خمیزاه کشیدن بیش از حد است. با خنک کردن دمای محیط، این مشکل را برطرف کنید.
- تمرینات کششی انجام دهید. اگر احساس کردید بیش از حد خمیازه میکشید، بلند شوید و چند تمرین کششی انجام دهید. دست‌ها، پاها و کمر خود را بکشید.
- تنقلات خنک مصرف کنید. تنقلات سالم و خنک مانند میوه یا ماست دمای درونی بدن شما کاهش داده و همین امر به جلوگیری از گرم شدن مغز کمک می‌کند.
- از کمپرس آب سرد استفاده کنید. ممکن است در یک جلسه کاری باشید و فرصت و موقعیت لازم برای انجام هیچ یک از روش‌های بالا را نداشته باشید. در اینصورت بهتر است از قبل خود را آماده کنید. بهترین راه حل کمپرس آب سرد است. قبل از رفتن به جلسه کمپرس آب سرد را پشت سر خود قرار دهید تا در طول جلسه خبری از خمیازه نباشد.
- قدم بزنید. چند دقیقه قدم زدن یا پیاده‌روی به تنفس عمیق، کشش ماهیچه‌ها کمک کرده و موجب بهبود گردش خون در سراسر بدن می‌شود. با این وجود، اگر از خستگی آدرنال رنج می‌برید، بهتر است از این کار خودداری کنید.
- محرک‌های استرس‌زا را مدیریت کنید. به منظور مدیریت محرک‌های استرس‌زا، نیاز اول شما این است که آن‌ها را شناسایی کنید. اگر در یک محیط کاری پر استرس کار می‌کنید، باید مدیریت استرس را یاد بگیرید. به عنوان مثال، در کلاس یوگا شرکت کنید، یک ورزش جدید را شروع کنید، باغبانی کنید یا یک سرگرمی جدید مانند نقاشی را شروع کنید.
وقتی در تلاش برای رفع خمیازه کشیدن هستید، باید در حین انجام این استراتژی‌های مراقب خود باشید.
کلام آخر
خمیازه کشیدن بیش از حد به خصوص در شرایط خاص می‌تواند بسیار خجالت‌آور باشد و ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. اگر به این فکر می‌کنید که چگونه باید خمیازه کشیدن را رفع کنید، جمع‌بندی از این مقاله برای شما آورده شده است:
- سعی کنید بیشتر بخوابید و بر تعداد دفعاتی که خمیازه میکشید را تحت نظر داشته باشید.
- در مورد دلایل احتمالی خمیازه کشیدن با پزشک خود صحبت کنید.
- با انجام تمرینات یوگا، کارهای خلاقانه یا پیاده‌روی سطح استرس خود را کاهش دهید.
